2 Nyakati 25

1 Amazia alikuwa na umri wa miaka ishirini na mitano alipoanza kutawala, naye akatawala huko Yerusalemu kwa miaka ishirini na tisa. Mama yake aliitwa Yehoadani kutoka Yerusalemu.

Naʻe uofulu taʻu mo e taʻu ʻe nima ʻae motuʻa ʻo ʻAmasia, ʻi heʻene kamata pule, pea naʻe pule ia ʻi he taʻu ʻe uofulu ma nima ʻi Selūsalema. Pea ko e hingoa ʻo ʻene faʻē ko Sihoatani ʻo Selūsalema.

2 Akatenda yaliyo mema machoni pa Bwana, lakini sio kwa moyo wake wote.

Pea naʻe fai lelei ʻe ia ʻi he ʻao ʻo Sihova, ka naʻe ʻikai ʻi he loto haohaoa.

3 Baada ya ufalme kuimarika mikononi mwake, aliwaua maafisa waliomuua mfalme baba yake.

Pea naʻe hoko ʻo pehē, ʻi he hoko ʻo tuʻumaʻu ʻae puleʻanga kiate ia, naʻa ne tāmateʻi ʻene kau tamaioʻeiki ʻaia naʻe lapasi ʻae tuʻi ko ʻene tamai.

4 Hata hivyo hakuwaua watoto wao, lakini akafanya sawasawa na ilivyoandikwa katika Sheria, katika Kitabu cha Mose, ambako Bwana aliamuru: “Baba hawatauawa kwa ajili ya watoto wao, wala watoto hawatauawa kwa ajili ya baba zao. Kila mmoja atakufa kwa ajili ya dhambi zake mwenyewe.”

Ka naʻe ʻikai te ne tāmateʻi ʻenau ngaahi fānau, ka naʻe fai ʻe ia ʻo hangē ko ia kuo tohi ʻi he fono ʻi he tohi ʻa Mōsese, ʻaia naʻe fekau ai ʻe Sihova, ʻo pehē, ʻE ʻikai mate ʻae ngaahi tamai koeʻuhi ko e fānau, pea ʻe ʻikai mate ʻae fānau maʻae mātuʻa, ka ʻe mate ʻae tangata taki taha koeʻuhi ko ʻene angahala ʻaʻana.

5 Amazia akawaita watu wa Yuda pamoja, akawaweka chini ya majemadari wa maelfu na majemadari wa mamia kufuatana na jamaa zao katika Yuda yote na Benyamini. Kisha akawahesabu wale wenye umri wa miaka ishirini au zaidi na akakuta kwamba walikuwa wanaume 300,000 watu walio tayari kwa utumishi wa jeshi, walio na uwezo wa kutumia mkuki na ngao.

Pea naʻe fakakātoa ʻe ʻAmasia ʻa Siuta kotoa pē, ʻo ne fakanofo kiate kinautolu ʻae ngaahi ʻeiki pule ki he ngaahi toko afe, mo e ngaahi ʻeiki pule ki he ngaahi toko teau, ʻo fakatatau ki he ngaahi fale ʻo ʻenau ngaahi tamai, ʻi Siuta kotoa pē mo Penisimani: pea naʻa ne lau ʻakinautolu mei he taʻu ʻe uofulu ʻo fai hake, ʻo ne ʻilo ʻakinautolu ko e toko tolu kilu naʻe lelei, pea mālohi ke ʻalu atu ke tau, pea maheni ai ʻi he ala ki he tao mo e pā.

6 Akawaajiri pia watu 100,000 wapiganaji kutoka Israeli kwa talanta 100 za fedha.

Pea naʻa ne totongi ʻae kau tangata ʻe tokotaha kilu mei ʻIsileli ʻaki ʻae taleniti siliva ʻe teau, ko e kau mālohi mo toʻa.

7 Lakini mtu wa Mungu akamjia na kumwambia, “Ee mfalme, haya majeshi kutoka Israeli kamwe usiyaruhusu yaende pamoja na wewe kwa kuwa Bwana hayuko pamoja na Israeli, wala hayupo pamoja na yeyote wa watu wa Efraimu.

Ka naʻe haʻu kiate ia ha tangata ʻae ʻOtua, ʻo ne pehē, “ʻE tuʻi, ʻoua naʻa tuku ke ʻalu mo koe ʻae kautau ʻa ʻIsileli: he ʻoku ʻikai kau mo ʻIsileli ʻa Sihova, ko e fānau kotoa pē ʻa ʻIfalemi.

8 Hata kama ukienda na kupigana kwa ujasiri katika vita, Mungu atakufanya ukimbie mbele ya adui, kwa kuwa Mungu anao uwezo wa kusaidia au wa kuangusha.”

Pea kapau te ke ʻalu koe, fai pe, ke ke mālohi koe ki he tau: ʻe fakahinga koe ʻe he ʻOtua ʻi he ʻao ʻoe fili: he ʻoku ʻi he ʻOtua ʻae mālohi ke tokoni, pea ke lī ki lalo.”

9 Amazia akamuuliza yule mtu wa Mungu, “Lakini itakuwaje kwa zile talanta 100 za fedha nilizolipa kwa ajili ya haya majeshi ya Israeli?” Yule mtu wa Mungu akajibu, “Bwana aweza kukupa zaidi sana ya hizo.”

Pea naʻe pehē ʻe ʻAmasia ki he tangata ʻae ʻOtua, “Ka ko e hā te mau fai koeʻuhi ko e taleniti ʻe teau ʻaia kuo u tuku ki he tau ʻa ʻIsileli?” Pea naʻe pehēange ʻe he tangata ʻae ʻOtua kiate ia, “ʻOku faʻa fai ʻe Sihova ke foaki kiate koe ʻae meʻa lahi hake ʻaupito ʻi he meʻa ni.”

10 Hivyo Amazia akayaondoa yale majeshi yaliyokuwa yamekuja kutoka Efraimu na kuyarudisha nyumbani. Waliwakasirikia sana Yuda, nao wakarudi nyumbani wakiwa na hasira kali.

Pea naʻe toki vaeua ʻakinautolu ʻe ʻAmasia, ʻae tau naʻe haʻu kiate ia mei ʻIfalemi, ke nau toe ʻalu ki honau fonua: ko ia naʻe tupu ʻo lahi ai ʻenau ʻita ki Siuta, pea naʻa nau toe ʻalu ki honau ʻapi ʻi he ʻita lahi.

11 Ndipo Amazia akajitia nguvu na kuliongoza jeshi lake kwenye Bonde la Chumvi, ambako aliua watu 10,000 wa Seiri.

Pea naʻe fakamālohi ʻe ʻAmasia ia, pea taki atu ʻe ia hono kakai ki he toafa māsima, ʻo ne taaʻi ʻi he fānau ʻa Seia ʻae toko mano.

12 Jeshi la Yuda pia likawateka watu 10,000 wakiwa hai, likawapandisha juu ya jabali na kuwatupa chini kwa nguvu hata wote wakavunjika vipande vipande.

Pea ko e toko mano ʻe taha naʻe moʻui naʻe puke ʻe he fānau ʻa Siuta ʻo ʻave fakapōpula, pea naʻe ʻohake ʻakinautolu ki he tumutumu ʻoe makatuʻu, ʻo lī ʻakinautolu mei he tumutumu ʻoe maka ki lalo, ko ia naʻe lailai ai ʻakinautolu kotoa pē.

13 Wakati huo yale majeshi Amazia aliyoyarudisha na ambayo hakuyaruhusu kushiriki katika vita, yalivamia miji ya Yuda kuanzia Samaria hata Beth-Horoni. Yakawaua watu 3,000 na kuchukua kiasi kikubwa sana cha mateka.

Ka ko e kau tangata tau ʻoe tau naʻe fekau ʻe ʻAmasia ke nau foki, ke ʻoua naʻa nau ʻalu mo ia ki he tau, naʻa nau teʻia ʻae ngaahi kolo ʻo Siuta, mei Samēlia ʻo aʻu atu ki Pete-Holoni, pea naʻe teʻia ʻae toko tolu afe ʻokinautolu, ʻo [nau ]fetuku ʻae vete lahi.

14 Amazia aliporudi kutoka kuwachinja Waedomu, alileta pia kutoka huko miungu ya watu wa Seiri. Akaisimamisha kama miungu yake mwenyewe, akaisujudia na kuitolea kafara za kuteketezwa.

Pea naʻe hoko ʻo pehē, hili ʻae liu mai ʻa ʻAmasia mei he tāmateʻi ʻae kakai ʻItomi, naʻa ne ʻomi ʻae ngaahi ʻotua ʻoe fānau ʻa Seia: pea ne fokotuʻu ʻakinautolu ke ne ʻotua aki, pea punou ia kiate kinautolu, ʻo ne tutu ʻae meʻa nanamu kiate kinautolu.

15 Hasira ya Bwana ikawaka dhidi ya Amazia, naye akamtuma nabii kwake, ambaye alisema: “Kwa nini unauliza kwa miungu ya hawa watu, ambayo haikuweza kuwaokoa watu wake wenyewe kutoka mkononi mwako?”

Ko ia naʻe tupu ai ʻae houhau ʻa Sihova kia ʻAmasia, pea naʻa ne fekau ʻae palōfita kiate ia, ʻaia naʻe pehē kiate ia, “Ko e hā kuo ke kumi ai ki he ngaahi ʻotua ʻoe kakai, ʻaia naʻe ʻikai te nau mafai ke fakamoʻui honau kakai ʻonautolu mei ho nima?”

16 Wakati nabii alipokuwa angali anazungumza, mfalme akamwambia, “Je, wewe tumekuchagua kuwa mshauri wa mfalme? Nyamaza, ya nini uuawe?” Hivyo nabii akanyamaza lakini akasema, “Najua kuwa Mungu ameazimia kukuangamiza kwa sababu umefanya jambo hili na hukusikiliza shauri langu.”

Pea ʻiloange lolotonga ʻa ʻene kei lea kiate ia, naʻe pehē ʻe he tuʻi kiate ia, “He kuo fakakau koe ki he kau fakakaukau ʻae tuʻi?” “Tuku muʻa: he koeʻumaʻā ʻae taaʻi koe?” Pea naʻe tuku ai ʻae palōfita, ʻo ne pehē, “ʻOku ou ʻilo kuo tuʻutuʻuni ʻe he ʻOtua ke taaʻi koe, ko e meʻa ʻi hoʻo fai ʻae meʻa ni, pea naʻe ʻikai te ke tokanga ki heʻeku akonaki.”

17 Baada ya Amazia mfalme wa Yuda kushauriana na washauri wake akatuma ujumbe kwa Yehoashi, mwana wa Yehoahazi mwana wa Yehu, mfalme wa Israeli kusema: “Njoo tukabiliane uso kwa uso.”

Pea naʻe toki kumi ʻae fakakaukau ʻe ʻAmasia ko e tuʻi ʻo Siuta, pea ne fekau atu kia Soasi, ko e foha ʻo Sihoaasi, ko e foha ʻo Sehu ko e tuʻi ʻo ʻIsileli, ʻo pehē, “Haʻu ke tā fesiofaki pe ʻakitaua.”

18 Lakini Yehoashi mfalme wa Israeli akamjibu Amazia mfalme wa Yuda, “Mbaruti uliokuwa Lebanoni ulituma ujumbe kwa mwerezi uliokuwa Lebanoni, ‘Mtoe binti yako aolewe na mwanangu.’ Kisha mnyama wa mwituni aliyekuwa Lebanoni akaja na kuukanyaga ule mbaruti.

Pea naʻe fekau ʻe Soasi ko e tuʻi ʻo ʻIsileli kia ʻAmasia ko e tuʻi ʻo Siuta, ʻo pehē, “Ko e talatalaʻāmoa naʻe ʻi Lepanoni naʻe fekau ki he sita naʻe ʻi Lepanoni, ʻo pehē, ‘Foaki mai ho ʻofefine ki hoku foha ke na fakamaʻu:’ pea naʻe ʻalu ai ʻae manu kai vao naʻe ʻi Lepanoni, pea malaki hifo ʻae talatalaʻāmoa.

19 Wewe unasema moyoni mwako kwamba umemshinda Edomu, nawe sasa unajigamba na kujivuna. Lakini kaa nyumbani kwako! Kwa nini utafute matatizo na kujiletea anguko lako mwenyewe na la Yuda pia?”

‌ʻOku ke lau, Vakai, kuo ke teʻia ʻae kakai ʻItomi: pea kuo fakahikihiki koe ʻe ho loto ke vikiviki: ka ke nofo koe eni ki ʻapi: koeʻumaʻā hoʻo kau ke ke kovi ai, ke ke hinga ai, ʻio, ʻa koe, mo Siuta foki mo koe?”

20 Hata hivyo, Amazia hakutaka kusikia, kwa kuwa Mungu alifanya hivyo ili awatie mikononi mwa Yehoashi, kwa sababu waliitafuta miungu ya Edomu.

Ka naʻe ʻikai tokanga ʻe ʻAmasia ki ai he naʻe mei he ʻOtua ia, koeʻuhi ke ne tukuange ia ki he nima [ʻo honau ngaahi fili], ko e meʻa ʻi heʻenau kumi ki he ngaahi ʻotua ʻo ʻItomi.

21 Hivyo Yehoashi mfalme wa Israeli akakwea kuwashambulia. Yeye na Amazia mfalme wa Yuda wakakabiliana uso kwa uso huko Beth-Shemeshi katika Yuda.

Ko ia naʻe ʻalu hake ai ʻa Soasi ko e tuʻi ʻo ʻIsileli: pea na fesiofaki ʻakinaua, ʻio, ʻaia mo ʻAmasia ko e tuʻi ʻo Siuta, ʻi Pete-Semesi, ʻaia ʻoku kau ki Siuta.

22 Yuda ikashindwa na Israeli na kila mtu akakimbilia nyumbani kwake.

Pea naʻe fakatuʻutāmaki ʻa Siuta ʻi he ʻao ʻo ʻIsileli, pea naʻa nau hola taki taha ʻae tangata ki hono fale fehikitaki.

23 Yehoashi mfalme wa Israeli akamteka Amazia mfalme wa Yuda, mwana wa Yoashi, mwana wa Ahazia, huko Beth-Shemeshi. Kisha Yehoashi akamleta Yerusalemu na kuubomoa ukuta wa Yerusalemu kuanzia lango la Efraimu hadi Lango la Pembeni, sehemu yenye urefu wa kama dhiraa 400.

Pea naʻe puke ʻe Soasi ko e tuʻi ʻo ʻIsileli ʻa ʻAmasia ko e tuʻi ʻo Siuta, ko e foha ʻo Soasi, ko e foha ʻo Sihoaasi, ʻi Pete-Semesi, ʻo ne ʻomi ia ki Selūsalema, pea naʻa ne holoki hifo ʻae ʻā maka ʻo Selūsalema mei he matapā ʻo ʻIfalemi ki he matapā ʻi he tuliki ʻā, ko e hanga ʻe valungeau.

24 Akachukua dhahabu yote, fedha na vyombo vyote vilivyopatikana katika Hekalu la Mungu, ambavyo vilikuwa chini ya uangalizi wa Obed-Edomu, pamoja na hazina za jumba la mfalme na mateka, kisha akarudi Samaria.

Pea naʻa ne ʻave ʻae koula kotoa pē mo e siliva, mo e ngaahi ipu kotoa pē naʻe ʻilo ʻi he fale ʻoe ʻOtua ia ʻOpeti-ʻItomi, pea mo e ngaahi koloa ʻi he fale ʻoe tuʻi, mo e kau fakamoʻoni foki, pea tafoki ia ʻo ʻalu ki Samēlia.

25 Amazia mwana wa Yoashi mfalme wa Yuda aliishi miaka kumi na mitano baada ya kifo cha Yehoashi mwana wa Yehoahazi mfalme wa Israeli.

Pea naʻe moʻui ʻa ʻAmasia ko e foha ʻo Soasi ko e tuʻi ʻo Siuta hili ʻae pekia ʻa Soasi ko e foha ʻo Sihoaasi ko e tuʻi ʻo ʻIsileli ʻi he taʻu ʻe hongofulu ma nima.

26 Kwa habari ya matukio mengine katika utawala wa Amazia, kuanzia mwanzo hadi mwisho, je, hayakuandikwa katika kitabu cha wafalme wa Yuda na wa Israeli?

Pea ko hono toe ʻoe ngāue ʻa ʻAmasia, ko e ʻuluaki mo e ki mui, vakai, ʻikai kuo tohi ia ʻi he tohi ʻoe ngaahi tuʻi ʻo Siuta mo ʻIsileli?

27 Kuanzia wakati ule Amazia alipogeuka na kuacha kumfuata Bwana walifanya shauri baya dhidi yake huko Yerusalemu naye akakimbilia Lakishi, lakini wakawatuma watu wamfuatilie huko Lakishi nao wakamuulia huko.

Pea hili ʻae kuonga naʻe tafoki ai ʻa ʻAmasia mei he muimui ʻia Sihova naʻa nau teu lapa kiate ia ʻi Selūsalema: pea naʻe hola ia ki Lakisi: ka naʻa nau fekau ʻo tuli ia ki Lakisi, pea naʻe tāmateʻi ia ʻi ai.

28 Akarudishwa kwa farasi na akazikwa pamoja na baba zake katika Mji wa Yuda.

Pea naʻa nau fakaheka ia ki he fanga hoosi, pea nau tanu ia mo ʻene ngaahi tamai ʻi he kolo ʻo Siuta.