2 Nyakati 13
1 Katika mwaka wa kumi na nane wa utawala wa Yeroboamu, Abiya akawa mfalme wa Yuda,
[阿彼雅為王]雅洛貝罕王十八年，阿彼雅登極作猶大王，
2 naye akatawala huko Yerusalemu miaka mitatu. Mama yake aliitwa Maaka, binti Urieli wa Gibea. Basi kulikuwa na vita kati ya Abiya na Yeroboamu.
在耶路撒冷作王三年，他母親名叫瑪阿加，是基貝亞人烏黎耳的女兒。阿彼雅與雅洛貝罕之間不斷發生戰爭。[南北戰爭]
3 Abiya aliingia vitani na jeshi la watu 400,000 wenye uwezo wa kupigana, naye Yeroboamu akapanga jeshi dhidi ya Abiya akiwa na jeshi la watu 800,000 wenye uwezo.
當時阿彼雅統率四十萬英勇的精兵出戰，雅洛貝罕率領八十萬健壯的精兵列陣出迎。
4 Abiya akasimama juu ya Mlima Semaraimu, katika nchi ya vilima ya Efraimu, naye akasema, “Yeroboamu na Israeli yote, nisikilizeni mimi!
阿彼雅立在厄弗辣因山地的責瑪辣因山崗說：「雅洛貝罕和全以色列人，請聽我的話：
5 Hamfahamu kwamba Bwana, Mungu wa Israeli, alimpa Daudi na wazao wake ufalme juu ya Israeli milele kwa Agano la chumvi?
上主以色列的天主，曾立鹽約，將以色列王位永遠賜予達味和他的子孫，莫非你們不知道嗎﹖
6 Hata hivyo Yeroboamu mwana wa Nebati afisa wa Solomoni mwana wa Daudi, aliasi dhidi ya bwana wake.
無奈達味的兒子撒羅滿的一個僕人，乃巴特的兒子雅洛貝罕起來背叛了他的主人。
7 Baadhi ya watu wasiofaa kitu, wabaya kabisa walimkusanyikia na kumpinga Rehoboamu mwana wa Solomoni alipokuwa kijana mdogo asiyekuwa na uamuzi, asiye na nguvu za kuweza kupingana nao.
遂有一些無賴匪徒聚集起來，跟隨他攻擊撒羅滿的兒子勒哈貝罕；勒哈貝罕當年尚年輕脆弱，不能抵禦他們。
8 “Hata sasa unapanga kupingana na ufalme wa Bwana ambao uko mikononi mwa wazao wa Daudi. Kweli ninyi ni jeshi kubwa nanyi mnazo ndama za dhahabu Yeroboamu alizozitengeneza kuwa miungu yenu.
現在，你們企圖反抗達味子孫佔有的上主的國家，因為你們人數眾多，在你們中間且有雅洛貝罕製作的金牛作為你們的神。
9 Lakini je, hamkuwafukuza makuhani wa Bwana, wana wa Aroni na Walawi na kujifanyia makuhani wenu wenyewe kama yafanyavyo mataifa ya nchi nyingine? Yeyote anayekuja kujiweka wakfu akiwa na ndama dume na kondoo dume saba aweza kuwa kuhani wa kile ambacho ni miungu kwenu.
你們不是驅逐了上主的司祭，亞郎的子孫和肋未人，依照列邦民族的習慣，為自己另立了司祭嗎﹖任何一個人，只要牽一隻工牛犢和七隻公綿羊前去，自行祝聖，便可作那本不是神的司祭。
10 “Lakini kwetu sisi, Bwana ndiye Mungu wetu, wala hatujamwacha. Makuhani wanaomtumikia Bwana ni wana wa Aroni, nao Walawi wakiwasaidia.
至於我們，上主是我們的天主，我們沒有離棄過他；事奉上主的司祭仍是亞郎的子孫，肋未人仍各盡己責，
11 Kila asubuhi na jioni wao hutoa sadaka za kuteketezwa na kufukiza uvumba wa harufu nzuri kwa Bwana. Wao huweka mikate juu ya meza safi kwa taratibu za kiibada na kuwasha taa kwenye kinara cha dhahabu kila jioni. Sisi tunazishika kanuni za Bwana Mungu wetu. Lakini ninyi mmemwacha Mungu.
每日早晚向上主獻全燔祭，焚香，在清潔的桌子上陳設供餅，每晚點燃金燈台上的金燈。我們如此遵守了上主我們天主的職守，你們反而離棄了他。
12 Mungu yu pamoja nasi, yeye ndiye kiongozi wetu. Makuhani wake wakiwa na tarumbeta zao watapiga baragumu ya vita dhidi yenu. Watu wa Israeli, msipigane dhidi ya Bwana, Mungu wa baba zenu, kwa maana hamtashinda.”
但是天主與我們在一起，作我們的前導；他的司祭手持警號，就要鳴號向你們進攻。以色列子民，你們不可與上主你們祖先的天主交戰! 你們決不會勝利! 」
13 Basi Yeroboamu alikuwa ametuma jeshi kuzunguka nyuma ya Yuda ili kwamba akiwa mbele ya Yuda, jeshi liwavizie kwa nyuma.
但是雅洛貝罕卻使伏兵繞到猶大背後，這樣以色列人在猶大人前面，伏兵在他們背後。
14 Basi Yuda wakageuka na kuona kwamba wanashambuliwa mbele na nyuma. Ndipo wakamlilia Bwana. Makuhani wakapiga tarumbeta zao,
猶大人一轉身，見自己前後受敵，便呼籲上主，司祭們吹起號角，
15 nao watu wa Yuda wakapaza sauti ya kilio cha vita. Katika kupiga kelele za vita, Mungu akawafukuza Yeroboamu na Israeli wote mbele ya Mfalme Abiya na Yuda.
猶大人就高聲吶喊。當猶大人吶喊時，天主在阿彼雅和猶大人前擊潰了雅洛貝罕和全以色列人。
16 Waisraeli wakakimbia mbele ya Yuda, naye Mungu akawatia Israeli mikononi mwao.
以色列人便由猶大前逃走，天主將他們交在猶大人手中。
17 Abiya na watu wake wakawachinja kwa machinjo makuu, hata wakawepo majeruhi 500,000 miongoni mwa watu wenye uwezo wa Israeli.
阿彼雅和他的軍隊對以色列大加殺戮，以色列被殺，喪亡的精兵有五十萬。
18 Watu wa Israeli walitiishwa katika tukio lile, nao watu wa Yuda wakawa washindi kwa sababu walimtegemea Bwana, Mungu wa baba zao.
這一次以色列子民大敗，猶大子民獲得大勝，因為他們依靠了上主他們祖先的天主。
19 Abiya akamfuatia Yeroboamu na kuteka miji ya Betheli, Yeshana na Efroni kutoka kwake, pamoja na vijiji vinavyoizunguka miji hiyo.
阿彼雅追擊雅洛貝罕，奪取了他的幾座城；貝特耳及所屬村鎮，耶沙納及所屬村鎮，厄斐龍及所屬村鎮。
20 Yeroboamu hakupata nguvu tena wakati wa utawala wa Abiya. Naye Bwana akampiga Yeroboamu akafa.
阿彼雅在時，雅洛貝罕再沒有強盛起來；此後，上主打擊了他，他便去了世。[阿彼雅逝世]
21 Lakini Abiya akapata nguvu. Alioa wanawake kumi na wanne na alikuwa na wana ishirini na wawili na binti kumi na sita.
阿彼雅日漸強盛，娶了十四個妻妾，生了二十二個兒子，十六個女兒。
22 Matukio mengine ya utawala wa Abiya, pamoja na mambo aliyofanya na aliyosema, yameandikwa katika kitabu cha maelezo cha nabii Ido.
阿彼雅其餘得事蹟和他的言行，都記載在先見者依多傳記上。
