1 Samweli 25
1 Basi Samweli akafa, nao Israeli wote wakakusanyika na kumwombolezea; wakamzika nyumbani kwake huko Rama. Kisha Daudi akateremka kwenye Jangwa la Maoni.
撒母耳死了，以色列眾人聚集，為他哀哭，將他葬在拉瑪－他自己的墳墓裏。 大衛起身，下到巴蘭的曠野。
2 Mtu mmoja huko Maoni, aliyekuwa na makao huko Karmeli, alikuwa tajiri sana. Alikuwa na mbuzi elfu moja na kondoo elfu tatu, aliokuwa akiwakata manyoya huko Karmeli.
在瑪雲有一個人，他的產業在迦密，是一個大富戶，有三千綿羊，一千山羊；他正在迦密剪羊毛。
3 Jina la mtu huyo lilikuwa Nabali, naye mkewe aliitwa Abigaili. Alikuwa mwanamke mwenye busara na mzuri wa sura, lakini mumewe, ambaye alikuwa wa ukoo wa Kalebu, alikuwa mwenye hasira na mchoyo katika utendaji wake.
那人名叫拿八，是迦勒族的人；他的妻名叫亞比該，是聰明俊美的婦人。拿八為人剛愎凶惡。
4 Daudi alipokuwa huko jangwani, akasikia kuwa Nabali alikuwa anakata kondoo manyoya.
大衛在曠野聽見說拿八剪羊毛，
5 Basi akatuma vijana kumi na kuwaambia, “Pandeni kwa Nabali huko Karmeli, mkamsalimie kwa jina langu.
大衛就打發十個僕人，吩咐他們說：「你們上迦密去見拿八，提我的名問他安。
6 Mwambieni: ‘Amani iwe kwako! Amani iwe kwako pamoja na wa nyumbani mwako! Pia amani iwe pamoja na vyote ulivyo navyo!
要對那富戶如此說：『願你平安，願你家平安，願你一切所有的都平安。
7 “‘Nasikia kuwa huu ni wakati wa kukata kondoo manyoya. Wachunga mifugo wako walipokuwa pamoja nasi, hatukuwatendea mabaya na wakati wote waliokuwa huko Karmeli hakuna chochote chao kilipotea.
現在我聽說有人為你剪羊毛，你的牧人在迦密的時候和我們在一處，我們沒有欺負他們，他們也未曾失落甚麼。
8 Waulize watumishi wako nao watakuambia. Kwa hiyo uwatendee wema vijana wangu, kwani tumekuja wakati wa furaha. Tafadhali wape watumishi wako na mwanao Daudi chochote kitakachokuja mkononi mwako kwa ajili yao.’”
可以問你的僕人，他們必告訴你。所以願我的僕人在你眼前蒙恩，因為是在好日子來的。求你隨手取點賜與僕人和你兒子大衛。』」
9 Watu wa Daudi walipofika wakampa Nabali ujumbe huu kwa jina la Daudi. Kisha wakangojea.
大衛的僕人到了，將這話提大衛的名都告訴了拿八，就住了口。
10 Nabali akawajibu watumishi wa Daudi, “Huyu Daudi ni nani? Huyu mwana wa Yese ni nani? Watumishi wengi wanakimbia kutoka kwa bwana zao siku hizi.
拿八回答大衛的僕人說：「大衛是誰？耶西的兒子是誰？近來悖逆主人奔逃的僕人甚多，
11 Kwa nini nichukue mkate wangu, maji yangu na nyama niliyochinja kwa ajili ya wakata manyoya wangu, na kuwapa watu ambao hakuna anayejua wanakotoka?”
我豈可將飲食和為我剪羊毛人所宰的肉給我不知道從哪裏來的人呢？」
12 Watu wa Daudi wakageuka na kurudi. Walipofika, wakaarifu kila neno.
大衛的僕人就轉身從原路回去，照這話告訴大衛。
13 Daudi akawaambia watu wake, “Jifungeni panga zenu!” Basi wakajifunga panga zao, naye Daudi akajifunga upanga wake. Watu kama mia nne hivi wakapanda pamoja na Daudi, na watu mia mbili wakabaki na vifaa.
大衛向跟隨他的人說：「你們各人都要帶上刀！」眾人就都帶上刀，大衛也帶上刀。跟隨大衛上去的約有四百人，留下二百人看守器具。
14 Mmoja wa watumishi akamwambia Abigaili, mkewe Nabali: “Daudi alituma wajumbe kutoka jangwani kumpa bwana wetu salamu zake, lakini akawavurumishia matukano.
有拿八的一個僕人告訴拿八的妻亞比該說：「大衛從曠野打發使者來問我主人的安，主人卻辱罵他們。
15 Hata hivyo watu hawa walikuwa wema sana kwetu. Hawakututendea mabaya, na wakati wote tulipokuwa nje huko mashambani karibu nao, hatukupotewa na kitu chochote.
但是那些人待我們甚好；我們在田野與他們來往的時候，沒有受他們的欺負，也未曾失落甚麼。
16 Usiku na mchana walikuwa ukuta wakituzunguka wakati wote tulipokuwa tukichunga kondoo zetu karibu nao.
我們在他們那裏牧羊的時候，他們晝夜作我們的保障。
17 Sasa fikiri juu ya jambo hili na uone unaweza kufanya nini, kwa sababu maafa yanakaribia juu ya bwana wetu na nyumba yake yote. Yeye ni mtu mwovu kiasi kwamba hakuna mtu awezaye kuzungumza naye.”
所以你當籌劃，看怎樣行才好；不然，禍患定要臨到我主人和他全家。他性情凶暴，無人敢與他說話。」
18 Abigaili akafanya haraka, akachukua mikate mia mbili, viriba viwili vya divai, kondoo watano waliochinjwa vipimo vitano vya bisi, vishada mia moja vya zabibu kavu, mikate mia mbili ya tini, akavipakia juu ya punda.
亞比該急忙將二百餅，兩皮袋酒，五隻收拾好了的羊，五細亞烘好了的穗子，一百葡萄餅，二百無花果餅，都馱在驢上，
19 Kisha akawaambia watumishi wake, “Tangulieni; mimi nitakuja nyuma yenu.” Lakini hakumwambia Nabali mumewe.
對僕人說：「你們前頭走，我隨着你們去。」這事她卻沒有告訴丈夫拿八。
20 Ikawa alipokuwa amepanda punda wake kwenye bonde la mlima, tazama, Daudi na watu wake wakawa wanateremka kumwelekea, naye akakutana nao.
亞比該騎着驢，正下山坡，見大衛和跟隨他的人從對面下來，亞比該就迎接他們。
21 Daudi alikuwa amesema, “Ilikuwa ni kazi bure kuchunga kwangu kote mali za huyu mtu huko jangwani hivi kwamba hakuna chochote chake kilichopotea. Yeye amenilipa baya kwa ajili ya wema.
大衛曾說：「我在曠野為那人看守所有的，以致他一樣不失落，實在是徒然了！他向我以惡報善。
22 Bwana na amshughulikie Daudi, tena kwa ukali, ikiwa kesho asubuhi nitambakizia mwanaume hata mmoja aliye hai miongoni mwa watu wake wote!”
凡屬拿八的男丁，我若留一個到明日早晨，願上帝重重降罰與我！」
23 Abigaili alipomwona Daudi, akashuka haraka kwenye punda wake, akainama kifudifudi uso wake mpaka nchi mbele ya Daudi.
亞比該見大衛，便急忙下驢，在大衛面前臉伏於地叩拜，
24 Akamwangukia miguuni pake na kusema: “Bwana wangu, kosa hili na liwe juu yangu mwenyewe. Tafadhali mruhusu mtumishi wako aseme nawe. Sikia kile mtumishi wako atakachosema.
俯伏在大衛的腳前，說：「我主啊，願這罪歸我！求你容婢女向你進言，更求你聽婢女的話。
25 Bwana wangu na asimjali huyo mtu mwovu Nabali. Yeye anafanana na jina lake; jina lake ni Mpumbavu, nao upumbavu huenda pamoja naye. Lakini kwangu mimi, mtumishi wako, sikuwaona hao watu waliotumwa na bwana wangu.
我主不要理這壞人拿八，他的性情與他的名相稱；他名叫拿八，他為人果然愚頑。但我主所打發的僕人，婢女並沒有看見。
26 “Basi sasa, kwa kuwa Bwana amekuzuia, wewe bwana wangu, kutokumwaga damu na kutolipiza kisasi kwa mikono yako mwenyewe, hakika kama Bwana aishivyo na kama uishivyo, maadui zako na wote wanaokusudia kumdhuru bwana wangu wawe kama Nabali.
我主啊，耶和華既然阻止你親手報仇，取流血的罪，所以我指着永生的耶和華、又敢在你面前起誓說：『願你的仇敵和謀害你的人都像拿八一樣。』
27 Nayo zawadi hii ambayo mtumishi wako amemletea bwana wangu, wapewe watu wanaofuatana nawe.
如今求你將婢女送來的禮物給跟隨你的僕人。
28 Tafadhali samehe kosa la mtumishi wako, kwa kuwa Bwana kwa hakika ataifanya imara nyumba ya ufalme kwa bwana wangu, kwa sababu anapigana vita vya Bwana.
求你饒恕婢女的罪過。耶和華必為我主建立堅固的家，因我主為耶和華爭戰；並且在你平生的日子查不出有甚麼過來。
29 Hata ingawa yuko mtu anayekufuatia kuuondoa uhai wako, usiruhusu baya lolote kuonekana kwako siku zote za maisha yako, uhai wa bwana wangu utafungwa salama kwenye furushi la walio hai na Bwana Mungu wako. Lakini uhai wa adui zako atavurumishwa kama vile jiwe kutoka kwenye kombeo.
雖有人起來追逼你，尋索你的性命，你的性命卻在耶和華－你的上帝那裏蒙保護，如包裹寶器一樣；你仇敵的性命，耶和華必拋去，如用機弦甩石一樣。
30 Bwana atakapokuwa ameshamtendea bwana wangu kila kitu chema alichoahidi kumhusu yeye na kumweka kuwa kiongozi wa Israeli,
我主現在若不親手報仇流無辜人的血，到了耶和華照所應許你的話賜福與你，立你作以色列的王，那時我主必不致心裏不安，覺得良心有虧。耶和華賜福與我主的時候，求你記念婢女。」
31 bwana wangu hatakuwa na dhamiri inayolemewa na mzigo kwa kumwaga damu kusiko na sababu, au kujilipizia kisasi yeye mwenyewe. Bwana atakapomletea bwana wangu mafanikio, umkumbuke mtumishi wako.”
32 Daudi akamwambia Abigaili, “Ahimidiwe Bwana, Mungu wa Israeli aliyekutuma kunilaki leo.
大衛對亞比該說：「耶和華－以色列的上帝是應當稱頌的，因為他今日使你來迎接我。
33 Ubarikiwe kwa uamuzi wako mzuri na kwa kunizuia nisimwage damu leo na kulipiza kisasi kwa mikono yangu.
你和你的見識也當稱讚；因為你今日攔阻我親手報仇、流人的血。
34 La sivyo, hakika kama Bwana, Mungu wa Israeli, aishivyo, ambaye amenizuia nisiwadhuru, kama usingekuja haraka kunilaki, hakuna hata mwanaume mmoja wa Nabali angeachwa hai kufikia mapambazuko.”
我指着阻止我加害於你的耶和華－以色列永生的上帝起誓，你若不速速地來迎接我，到明日早晨，凡屬拿八的男丁必定不留一個。」
35 Ndipo Daudi akapokea kutoka mkononi mwake kile alichokuwa amemletea, naye akasema, “Nenda nyumbani kwako kwa amani; nimesikia maneno yako na kukujalia ombi lako.”
大衛受了亞比該送來的禮物，就對她說：「我聽了你的話，准了你的情面，你可以平平安安地回家吧！」
36 Abigaili alipokwenda kwa Nabali, alikuwa ndani ya nyumba yake akifanya karamu kama ile ya mfalme. Naye alikuwa ana furaha nyingi, akiwa amelewa sana. Kwa hiyo Abigaili hakumwambia mumewe kitu chochote mpaka asubuhi yake.
亞比該到拿八那裏，見他在家裏設擺筵席，如同王的筵席；拿八快樂大醉。亞比該無論大小事都沒有告訴他，就等到次日早晨。
37 Basi asubuhi, Nabali alipokuwa amelevuka, mkewe akamwambia mambo yote, nao moyo wake ukazimia, akawa kama jiwe.
到了早晨，拿八醒了酒，他的妻將這些事都告訴他，他就魂不附體，身僵如石頭一般。
38 Baada ya siku kumi, Bwana akampiga Nabali, naye akafa.
過了十天，耶和華擊打拿八，他就死了。
39 Daudi aliposikia kwamba Nabali amekufa, akasema, “Ahimidiwe Bwana, ambaye amenitetea shauri langu dhidi ya Nabali kwa kuwa alinitendea kwa dharau. Amemzuia mtumishi wake asitende mabaya na Bwana ameuleta ubaya wa Nabali juu ya kichwa chake mwenyewe.” Kisha Daudi akatuma ujumbe kwa Abigaili kumwomba awe mke wake.
大衛聽見拿八死了，就說：「應當稱頌耶和華，因他伸了拿八羞辱我的冤，又阻止僕人行惡；也使拿八的惡歸到拿八的頭上。」於是大衛打發人去，與亞比該說，要娶她為妻。
40 Watumishi wa Daudi wakaenda mpaka Karmeli na kumwambia Abigaili, wakisema, “Daudi ametutuma kwako kukuchukua uwe mkewe.”
大衛的僕人到了迦密見亞比該，對她說：「大衛打發我們來見你，想要娶你為妻。」
41 Akainama chini uso wake mpaka ardhini, akasema, “Mjakazi wako yuko hapa, tayari kuwatumikia na kuwanawisha miguu watumishi wa bwana wangu.”
亞比該就起來，俯伏在地，說：「我情願作婢女，洗我主僕人的腳。」
42 Abigaili akainuka kwa haraka, akapanda punda wake, akihudumiwa na wajakazi wake watano, akaenda pamoja na wajumbe wa Daudi, naye akawa mkewe.
亞比該立刻起身，騎上驢，帶着五個使女，跟從大衛的使者去了，就作了大衛的妻。
43 Pia Daudi alikuwa amemwoa Ahinoamu wa Yezreeli, wote wawili wakawa wake zake.
大衛先娶了耶斯列人亞希暖，她們二人都作了他的妻。
44 Lakini Sauli alikuwa amemwoza Mikali binti yake, aliyekuwa mkewe Daudi, kwa Palti mwana wa Laishi, kutoka Galimu.
掃羅已將他的女兒米甲，就是大衛的妻，給了迦琳人拉億的兒子帕提為妻。
