1 Samweli 14
1 Siku moja Yonathani mwana wa Sauli akamwambia kijana mbeba silaha wake, akasema, “Njoo, tuwavukie Wafilisti kwenye doria upande ule mwingine.” Lakini hakumwambia baba yake.
有一天，撒烏耳的兒子約納堂對他執戟的侍衛說：「來，我們到對面，到培肋舍特人的前哨那裏去。」但他沒有通知他父親。
2 Sauli alikuwa akikaa kwenye viunga vya Gibea chini ya mkomamanga huko Migroni. Alikuwa pamoja na watu kama 600,
當時撒烏耳正在革巴邊界，坐在禾場旁的石榴樹下，隨從他的部隊約有六百人。
3 miongoni mwao alikuwepo Ahiya, ambaye alikuwa amevaa kisibau. Alikuwa mwana wa Ikabodi, nduguye Ahitubu mwana wa Finehasi, mwana wa Eli, kuhani wa Bwana huko Shilo. Hakuna yeyote aliyekuwa na habari kwamba Yonathani alikuwa ameondoka.
阿希突的兒子阿希雅帶著「厄弗得。」──阿希突布是丕乃哈斯的兒子，依加波得的兄弟，丕乃哈斯是在史羅作上主司祭的厄里的兒子。──人都不知道約納堂走了。
4 Kila upande wa njia ambayo Yonathani alikusudia kupita ili kuvuka kufikia doria ya Wafilisti kulikuwepo na jabali; moja lilikuwa linaitwa Bosesi, na jingine Sene.
約納堂打算由隘口過到培肋舍特人的前哨那裏去，在隘口兩面各有一座石峰：一名叫波責茲，一名叫色乃；
5 Jabali moja lilisimama kaskazini kuelekea Mikmashi na jingine upande wa kusini kuelekea Geba.
一座朝北，與米革瑪斯相對，一座朝南，與革巴相對。
6 Yonathani akamwambia kijana wake mbeba silaha, “Njoo, tuvukie doria ya wale jamaa wasiotahiriwa. Huenda Bwana atatenda kwa ajili yetu. Hakuna chochote kitakachoweza kumzuia Bwana kuokoa, kwamba ni kwa wingi au kwa uchache.”
約納堂於是對他執戟的侍衛說：「來，我們往這些未受割損者的前哨去，也許上主會幫助我們；上主要叫人得勝，並不在手人數多少。
7 Mbeba silaha wake akamwambia, “Fanya yale yote uliyo nayo katika moyo wako. Songa mbele; moyo wangu na roho yangu viko pamoja nawe.”
那給他執戟的人答說：「你儘可隨意行事，我只跟著你，隨你心意而行。」
8 Yonathani akasema, “Basi njoo; tutavuka kuwaelekea hao watu na kuacha watuone.
約納堂說：「來，我們到那裏去，讓他們看見我們。
9 Kama wakituambia, ‘Subirini hapo mpaka tuje kwenu,’ tutakaa pale tulipo na hatutakwea kwao.
假使他們對我們說：住下! 等我們到你們那裏去。我們就站在我們所在的地方，不再上他們那裏去；
10 Lakini kama watasema, ‘Pandeni mje kwetu,’ tutakwea, kwa sababu hiyo itakuwa ishara yetu kwamba Bwana amewatia mikononi mwetu.”
如果他們說：你們上我們這裏來罷! 我們就上去，因為上主已把他們交在我們手中了：這為我們是個先兆。」
11 Basi wote wawili wakajionyesha kwa doria ya Wafilisti. Wafilisti wakasema, “Tazama! Waebrania wanatambaa toka mashimoni walimokuwa wamejificha.”
兩人就突然出現在培肋舍特人的前哨處，培肋舍特人說：「看，這些希伯來人從他們隱藏的山洞中出來了。」
12 Watu wa kwenye doria wakawapigia kelele Yonathani na mbeba silaha wake, wakisema, “Njooni, pandeni kwetu nasi tutawakomesha.” Basi Yonathani akamwambia mbeba silaha wake, “Panda nyuma yangu; Bwana amewatia mikononi mwa Israeli.”
前哨的哨兵就對約納堂和給他執戟的人說：「你們上到我們這裏來罷! 我們有事要告訴你們。」約納堂就對給他執戟的人說：「你跟我上來，因為上主已將他們交在以色列人手中了。」
13 Yonathani akapanda juu, akitumia mikono yake na miguu, pamoja na mbeba silaha wake papo hapo nyuma yake. Wafilisti wakaanguka mbele ya Yonathani, naye mbeba silaha wake akamfuata akiwaua nyuma yake.
約納堂遂用手用腳往上爬，給他執戟的跟在他後面。培肋舍特人忽在約納堂前轉身要走，他就向前擊殺他們，他的執戟者也隨著擊殺。
14 Katika hilo shambulio la kwanza, Yonathani na mbeba silaha wake waliua kama watu ishirini kwenye eneo kama la nusu eka.
約納堂和他的執戟者第一次殺死了約有二十人，陳屍於半畝田間。
15 Kisha fadhaa ikawapata jeshi lote, wale waliokuwa kambini na shambani, wale waliokuwa katika doria na makundi ya washambuliaji, nayo nchi ilitetemeka. Ilikuwa ni hofu ya ghafula iliyotumwa na Mungu.
當時在營中和陣地上都起了恐慌，全軍──前哨與突擊隊都大為震驚；地也起了震動，到處籠罩著無限的恐怖。
16 Wapelelezi wa Sauli huko Gibea ya Benyamini wakaona jeshi likitokomea pande zote.
撒烏耳的哨兵從本雅明的革巴眺望，看見敵營大亂；
17 Ndipo Sauli akawaambia watu wale waliokuwa pamoja naye, “Kagueni jeshi mkaone ni nani ameondoka katikati yetu.” Walipokagua, akawa ni Yonathani na mbeba silaha wake ambao hawakuwepo.
撒烏耳就對隨從他的人說：「檢查一下，看我們中有誰去了。」他們檢查後，見約納堂和給他執戟的人不在了。
18 Sauli akamwambia Ahiya, “Leta Sanduku la Mungu.” (Wakati huo lilikuwa kwa Waisraeli.)
撒烏耳隊對阿希雅說：「拿天主的「厄弗得」來! 」因為那時正是他在以色列子民前帶著天主的「厄弗得。」
19 Wakati Sauli alipokuwa akisema na kuhani, makelele katika kambi ya Wafilisti yakaongezeka zaidi na zaidi. Hivyo Sauli akamwambia kuhani, “Rudisha mkono wako.”
撒烏耳還同司祭說話時，培肋舍特人營中的混亂愈來愈大，撒烏耳就對司祭說：「收回你的手去! 」
20 Kisha Sauli na watu wake wote wakakusanyika na kwenda vitani. Wakawakuta Wafilisti wakiwa wamechanganyikiwa kabisa, wakitiana panga kila mmoja na wenzake.
撒烏耳和跟隨他的軍民遂集合起來，衝入戰場；看，培肋舍特人竟自相殘殺，陷入混亂。
21 Wale Waebrania ambao walishakuwa pamoja na Wafilisti, na waliokuwa wamepanda pamoja nao katika kambi zao, wakaenda upande wa Waisraeli waliokuwa pamoja na Sauli na Yonathani.
以前服事培肋舍特人，與他們齊來參戰的希伯來人，忽然反正來協助撒烏耳和約納堂一起的以色列人。
22 Waisraeli wote waliokuwa wamejificha katika nchi ya milima ya Efraimu waliposikia kuwa Wafilisti wamekimbia, wakajiunga vitani na kuwafuata kwa bidii.
那藏在厄弗辣因山地的以色列人，聽說培肋舍特人潰敗了，也都出來參戰，乘勢追趕。
23 Hivyo Bwana akawaokoa Waisraeli siku ile, navyo vita vilienea hadi kupita Beth-Aveni.
這樣上主在那一天拯救了以色列人；戰爭一直蔓延到貝特曷龍。【跟隨撒烏耳的人約有一萬，戰事蔓延到厄弗辣因整個山地。】
24 Basi watu wa Israeli walikuwa katika dhiki siku ile, kwa sababu Sauli alikuwa amewafunga watu kwa kiapo, akisema, “Alaaniwe mtu yeyote ambaye atakula chakula kabla ya jioni, kabla sijalipiza kisasi juu ya adui zangu!” Kwa hiyo hakuna mtu yeyote katika jeshi aliyeonja chakula.
以色列人那天很是疲乏，因為撒烏耳在那天做了一件糊塗事，要軍民發誓說：「誰直到晚上，在我向敵人復仇以前，吃了什麼東西，是可咒罵的。」所以全軍民都沒有嘗過食物。
25 Jeshi lote liliingia mwituni, na huko kulikuwepo na asali ardhini.
那地方到處有蜂巢，地面上到處有蜜。
26 Walipoingia mwituni, wakaona asali ikitiririka, hata hivyo hakuna mtu yeyote aliyetia mkono wake kinywani, kwa sababu waliogopa kiapo.
軍民到了蜂巢旁，見有蜜流出，但卻沒有人敢用手取一點放在嘴裏，因為軍民都怕違犯所起的誓。
27 Lakini Yonathani alikuwa hajasikia kuwa baba yake alikuwa amewafunga watu kwa kiapo, hivyo akainyoosha ncha ya fimbo iliyokuwa mkononi mwake na kuichovya katika sega la asali. Akainua mkono wake na kuutia kinywani mwake, nayo macho yake yakawa maangavu.
可是約納堂沒有聽見他父親要軍民起的誓，所以把他手中所持的棍尖，插入蜂巢內，用手送到自己的嘴裏，他的眼立即明亮了。
28 Kisha mmoja wa askari wake akamwambia, “Baba yako alilifunga jeshi kwa kiapo kikali, akisema, ‘Alaaniwe mtu yeyote alaye chakula leo!’ Ndiyo sababu watu wanalegea.”
軍民中有一個向他說：「你父親要軍民起誓說：今天誰嘗了食物，他是可咒罵的。──雖然軍民很是疲乏。」
29 Yonathani akasema, “Baba yangu ameitaabisha nchi. Ona jinsi nilivyopata nguvu mpya nilipoonja asali hii kidogo.
約納堂答說：「我父親使國家受了害；你們看，嘗了一點蜜，我的眼睛是多麼明亮!
30 Ingekuwa bora zaidi mara ngapi kama watu wangalikula leo baadhi ya nyara walizoteka kutoka kwa adui zao. Je, mauaji ya Wafilisti yasingekuwa makubwa zaidi?”
的確，假使今天人能吃飽由敵人奪來的東西，培肋舍特人吃的敗仗，豈不更大嗎﹖」
31 Siku ile baada ya Waisraeli kuwaua Wafilisti kutoka Mikmashi mpaka Aiyaloni, walikuwa wamechoka.
那一天他們擊殺培肋舍特人，從米革瑪斯直到阿雅隆，軍民都很疲乏。
32 Watu wakarukia zile nyara, wakichukua kondoo, ngʼombe na ndama, wakawachinja hapo juu ya nchi na kuwala, pamoja na damu.
所以人民就急忙搶掠財物，奪取牛羊、牛犢，隨地宰殺，吃了帶血的肉。
33 Kisha mtu mmoja akamwambia Sauli, “Tazama, watu wanatenda dhambi dhidi ya Bwana kwa kula nyama yenye damu.” Akasema, “Mmevunja uaminifu. Livingirisheni jiwe kubwa hapa mara moja.”
有人告訴撒烏耳說：「看，人民吃了帶血的肉，得罪了上主。」撒烏耳一聽這消息便說：「你們把一塊大石頭滾到我這邊來。」
34 Kisha Sauli akasema, “Nendeni miongoni mwa watu, mwaambie, ‘Kila mmoja wenu aniletee ngʼombe wake na kondoo, mwachinjie hapa na mle. Msitende dhambi dhidi ya Bwana kwa kula nyama ikiwa na damu ndani yake.’” Hivyo kila mmoja akaleta ngʼombe wake jioni ile na kumchinja hapo.
又說：「你們散在百姓中，對他們說：你們各人把自己得的牛或羊，牽到我這裏來，在這裏宰殺分食，不要吃帶血的肉，得罪上主。」於是人們當夜將自己得的牛羊牽來，在那裏祭殺了。
35 Ndipo Sauli akamjengea Bwana madhabahu, na ndiyo ilivyokuwa mara yake ya kwanza kujenga madhabahu.
撒烏耳給上主建築了一座祭壇，這是他給上主建立的第一座祭壇。
36 Sauli akasema, “Tuteremke tufuatie Wafilisti usiku na kuwateka nyara mpaka mapambazuko, nasi tusiache hata mmoja wao hai.” Wakajibu, “Fanya lolote lile uonalo jema zaidi kwako.” Lakini kuhani akasema, “Tuulize kwa Mungu mahali hapa.”
以後撒烏耳說：「我們今夜下去追擊培肋舍特人，劫掠他們直到天明，不給他們留下一人。」軍民回答說：「你看著怎樣好，就怎樣作罷! 」司祭卻說：「我們先得去天主那裏。」
37 Basi Sauli akamuuliza Mungu, akisema, “Je, niteremke kuwafuatia Wafilisti? Je, utawatia mikononi mwa Israeli?” Lakini Mungu hakumjibu siku ile.
撒烏耳遂求問天主說：「我可下去追擊培肋舍特人嗎﹖你將他們交在以色列手中嗎﹖」但是天主那天沒有回答他。
38 Kwa hiyo Sauli akasema, “Njooni hapa, ninyi nyote ambao ni viongozi wa jeshi, na tutafute ni dhambi gani imefanywa leo.
撒烏耳說：「軍民的將領，你們上前來，查看一下，今天是誰犯了罪﹖
39 Kwa hakika kama Bwana aiokoaye Israeli aishivyo, hata kama itakuwa juu ya mwana wangu Yonathani, ni lazima afe.” Lakini hakuna mtu yeyote aliyesema neno.
我指拯救以色列的上主起誓，即是罪在我的兒子約納堂，他也該死。」軍民中沒有一人敢回答。
40 Kisha Sauli akawaambia Waisraeli wote, “Ninyi simameni huko; mimi na mwanangu Yonathani tutasimama hapa.” Watu wakajibu, “Fanya lile unaloona jema zaidi kwako.”
於是他對全以色列說：「你們站在一邊，我與我兒子約納堂站在一邊。」全軍民對撒烏耳說：「你看怎樣好，就怎樣作罷! 」
41 Kisha Sauli akamwomba Bwana, Mungu wa Israeli, akisema, “Nipe jibu lililo sawa.” Yonathani na Sauli wakatolewa kwa kura, nao watu wakawa salama.
撒烏耳說：「上主，以色列的天主! 為什麼今天你不答覆你的僕人﹖若是這罪過在我或我兒子約納堂身上，上主，以色列的天主，求你賜給『烏陵；』若是罪過在你百姓以色列身上，求你賜給『突明』。」撒烏耳和約納堂中了，軍民清白無過。
42 Sauli akasema, “Pigeni kura kati yangu na mwanangu Yonathani.” Kura ikamwangukia Yonathani.
撒烏耳下命說：「為我和我的兒子約納堂拈鬮。」約納堂中了。
43 Basi Sauli akamwambia Yonathani, “Niambie ni nini ulichokifanya.” Hivyo Yonathani akamwambia, “Nilionja tu asali kidogo kwa ncha ya fimbo yangu. Je, sasa ni lazima nife?”
撒烏耳於是對約納堂說：「告訴我，你作了什麼﹖」約納堂就告訴他說：「我不過用手持的棍尖，蘸了一點蜂蜜吃；我在這裏，我該死。」
44 Sauli akasema, “Mungu na anishughulikie kwa ukali zaidi kama wewe Yonathani hutakufa.”
撒烏耳回答說：「約納堂，你必須死，不然，願天主罰我該死。」
45 Lakini watu wakamwambia Sauli, “Je, Yonathani atakufa, yeye ambaye ameleta wokovu huu mkubwa Israeli? Hasha! Hakika kama Bwana aishivyo, hakuna hata unywele wa kichwa chake utakaoanguka juu ya ardhi, kwa kuwa alifanya jambo hili leo kwa msaada wa Mungu.” Basi watu wakamwokoa Yonathani, wala hakuuawa.
軍民卻對撒烏耳說：「約納堂在以色列中得了這樣偉大的勝利，豈該死嗎﹖萬萬不能! 我們指著上主起誓：他頭上的一根頭髮，也不應落在地上，因為他今天是倚賴天主行事。」這樣軍民救了約納堂不死，
46 Kisha Sauli akaacha kuwafuata Wafilisti, nao wakajiondoa na kurudi katika nchi yao.
撒烏耳遂上去，不再追趕培肋舍特人；培肋舍特人也回了本地。
47 Baada ya Sauli kujitwalia utawala katika Israeli, alipigana dhidi ya adui zake kila upande: Moabu, Waamoni, Edomu, wafalme wa Soba, na Wafilisti. Popote alipogeukia, aliwashinda.
撒烏耳取得了以色列的王權後，便向四周所有的敵人進攻：他攻打了摩阿布、阿孟子民、厄東、貝特勒曷、祚巴的君王和培肋舍特人。他不論走到那裏，常獲得勝利。
48 Akapigana kishujaa na kuwashinda Waamaleki, akiikomboa Israeli kutoka mikono ya wale waliokuwa wamewateka nyara.
他很英勇，擊敗了阿瑪肋克，拯救以色列人脫離來搶掠的人。
49 Wana wa Sauli walikuwa Yonathani, Ishvi na Malki-Shua. Jina la binti yake mkubwa lilikuwa Merabu, naye mdogo aliitwa Mikali.
撒烏耳的兒子是：約納堂、依市偉和瑪耳基叔亞；他有兩個女兒：長女名叫默辣布，次女名叫米加耳。
50 Jina la mkewe Sauli aliitwa Ahinoamu binti wa Ahimaasi. Jina la jemadari wa jeshi la Sauli aliitwa Abneri mwana wa Neri, naye Neri alikuwa babaye mdogo Sauli.
撒烏耳的妻子名叫阿希諾罕，是阿希瑪茲的女兒。他的元帥名叫阿貝乃爾，是撒烏耳的叔父乃爾的兒子。
51 Babaye Sauli yaani, Kishi na Neri baba yake Abneri walikuwa wana wa Abieli.
撒烏耳的父親克士和阿貝乃爾的父親乃爾是阿彼耳的兒子。
52 Siku zote za utawala wa Sauli zilikuwa za vita vikali dhidi ya Wafilisti, na wakati wowote Sauli alimwona mtu mwenye nguvu au shujaa, alimchukua kwa utumishi wake.
撒烏耳一生同培肋舍特人常發生激烈戰爭，撒烏耳見到任何勇敢善戰的人，就叫他來跟隨自己。
