< Romanos 11 >

1 Entonces digo: ¿Ha rechazado Dios a su pueblo? aclaró que no! Porque yo soy de Israel, de la simiente de Abraham, de la tribu de Benjamín.
Rumal kꞌu wa kinta chiꞌwe: ¿La xa kꞌu xretzelaj ri Dios ri utinimit? Man je ta riꞌ. In in aj Israel, in rijaꞌl ri Abraham, uj petinaq chike ri winaq ri e ralkꞌwaꞌl ri Benjamín.
2 Dios no ha rechazado a su pueblo. Al cual desde el principio reconoció como su pueblo¿O no sabes lo que se dice sobre Elías en las Sagradas Escrituras? cómo invocó Dios en contra de Israel,
Ri Dios man xretzelaj taj ri utinimit ri uchaꞌom loq ojer. ¿La man kꞌu iwetaꞌm ri kubꞌij ri Tzꞌibꞌatalik che ri Elías? Ri Elías xuꞌtzujuj ri winaq aꞌj Israel che ri Dios.
3 Señor, ellos han matado a tus profetas, y han destruido tus altares, y ahora yo soy el último, y ellos me están buscando para matarme.
Wajaw, ri winaq xeꞌkikamisaj kojonel ri e qꞌalajisal taq tzij la, xuqujeꞌ xeꞌkitukij ronojel ri tyoxalaj taq kꞌolibꞌal tzujbꞌal sipanik choch la. Xaq xwi ri in xinkꞌasiꞌ kanoq, are kꞌu kakaj kinkikamisaj.
4 ¿Pero qué respuesta le hace Dios a él? He apartado siete mil hombres cuyas rodillas no se han doblegado a Baal.
¿Jas kꞌu xbꞌix che rumal ri Dios? Xbꞌix che: E Nuqꞌatom wuqubꞌ mil achyabꞌ ri man e xukulinaq ta wi choch ri Baal.
5 De la misma manera, en este momento hay un remanente; unos pocos, que Dios en su bondad ha escogido.
Xaq jeriꞌ pa taq we qꞌij riꞌ xaq jeꞌ e koltal kanoq e jujun winaq ri e chaꞌtalik xa rumal ri utoqꞌobꞌ ri Dios.
6 Pero si es por gracia, entonces ya no es por obras: o la gracia no sería gracia. Y si por obras, ya no es gracia; de otra manera la obra ya no es obra.
We rumal ri utoqꞌobꞌ ri Dios xechaꞌik, man xechaꞌ ta riꞌ rumal ta ri kichak, we rumal ri kichak xechaꞌik, man toqꞌobꞌ ta bꞌa riꞌ.
7 ¿Qué, entonces? Lo que Israel estaba buscando no lo consiguió, pero los escogidos lo obtuvieron y el resto fueron cegados.
¿Jas kꞌu kaqabꞌij? Man konojel taj ri tinimit Israel xkiriq ri qas karaj ri kanimaꞌ, areꞌ kꞌu ri xechaꞌ rumal ri Dios, qas xkiriq wi ri xraj ri kanimaꞌ, are kꞌu ri nikꞌaj chik, xkowirisax ri kanimaꞌ.
8 Como fue dicho en las Sagradas Escrituras, Dios les dio un espíritu de sueño, ojos que no ven, y oídos que no tienen oído, hasta el día de hoy.
Jetaq ri kubꞌij ri tzꞌibꞌatalik: Ri Dios xukowirisaj ri kanimaꞌ, xubꞌan chike chi pune kꞌo kibꞌoqꞌoch man kekaꞌy taj, xuqujeꞌ pune kꞌo kixikin, maj kitanabꞌal, jeriꞌ kꞌulmatajinaq kukꞌ kꞌa pa taq we qꞌij kamik riꞌ.
9 Y David dice: Sea sus banquetes trampas y redes, para que tropiecen y sean, castigados:
Ri David kubꞌij: Chuxoq ri kinimaqꞌij jun kꞌaꞌmabꞌal pa kibꞌe, xuqujeꞌ jun kꞌat rech ketzaq chupam, jeriꞌ kaqꞌat na tzij pa kiwiꞌ che utojbꞌalil ri kakibꞌano.
10 Sean oscurecidos sus ojos para que no vean; que su espalda se doble para siempre.
Chemoyiroq rech man kekaꞌy ta chik xuqujeꞌ kotokobꞌ ri uwo kachaq rech man kuꞌtzir ta wi.
11 Entonces digo: ¿será que los judíos al tropezar cayeron por completo? De ninguna manera: pero por su caída ha llegado la salvación a los gentiles, para que puedan ser llevados a la envidia.
Chanim kꞌut kinta chiꞌwe: ¿La xa kꞌu xkitopij kaqan rech man xekwin ta chik xewaꞌjilik? Man je ta riꞌ, xane xa rumal ri kimak xpe ri kolotajem chike ri winaq ri man aꞌj Israel taj, rech jeriꞌ qas kakinaꞌ na kꞌax pa kanimaꞌ chike ri nikꞌaj winaq chik.
12 Ahora, si su caída es la riqueza del mundo, y su fracaso es la riqueza de los gentiles, ¿cuánto mayor será la restauración?
We are ri kimak ri tinimit Israel xqꞌinomarisan ri uwachulew, we are ri kitzaqem xbꞌanow qꞌinomabꞌ chike ri winaq ri man aꞌj Israel taj, are ta kꞌu mat sibꞌalaj nim na qꞌinomal kakiya na aꞌreꞌ ketzaratzobꞌ loq.
13 Pero yo les digo, gentiles, que en cuanto yo soy el apóstol de los gentiles, honro mi ministerio.
Iwukꞌ ix kintzijon wi ri man ix aꞌj Israel taj. Jeriꞌ rumal cher in taqoꞌn chi kech ri winaq ri man aꞌj Israel taj, rumal riꞌ kinya uqꞌij ri nuchak.
14 si de alguna manera los que son de mi propia raza sientan envidia de ustedes, de modo que algunos de ellos pueda obtener la salvación.
Wine rukꞌ we kinbꞌij riꞌ kinkwinik kinkoj kꞌax pa kanimaꞌ ri e nuwinaqil, wine rukꞌ jubꞌiqꞌ kekolotaj na jujun chike.
15 Porque si al ser rechazados, es la reconciliación del mundo con Dios, Que no será cuando sean aceptados? Vida para los que estaban muertos!
Jeriꞌ rumal we xukꞌam la utzirem chike ri winaq man aꞌj Israel taj are xetzelax kiwach ri aꞌj Israel, ¿la man kꞌu kayaꞌtaj na kikꞌaslemal we kekꞌamawaꞌx chi na junmul pune e kꞌo chikixoꞌl ri kaminaqibꞌ?
16 Y si el primer fruto es santo, así es la masa restante; y si la raíz es santa, también lo son las ramas.
We sibꞌalaj tyox ri nabꞌe taq jastaq ri katzuj cho ri Dios, tyoxirisatal xuqujeꞌ bꞌa riꞌ ri qꞌor ri kakanaj kanoq, we tyoxirisatal ri ukꞌaꞌmal ri cheꞌ, tyoxirisatal xuqujeꞌ bꞌa riꞌ ri uqꞌabꞌ ri cheꞌ.
17 Pero si algunas de las ramas fueron quebradas, y tú, un olivo de los campos, has sido injertado en lugar de ellas, y se les dio parte con ellos en la raíz y de la savia por la cual el olivo se hace fértil,
We kꞌo jujun uqꞌabꞌ ri cheꞌ ri xesakꞌix bꞌik, ri at kꞌut, ri at juyubꞌil cheꞌ xaq xatnakꞌ ku che chikixoꞌl ri uqꞌabꞌ ri jeꞌl taq cheꞌ. Kakꞌamawaꞌj chi kꞌu awe ri uwaꞌl ri cheꞌ ri kape che ri ucheꞌal ri olivo.
18 No te jactes contra las ramas, porque si te jactas, recuerda que no eres tú el que apoya la raíz, sino que es por la raíz por la que recibes apoyo.
Pune jeriꞌ, manaꞌ nimal chikiwach ri qas uqꞌabꞌ ri cheꞌ, naꞌtaj chawe chi man at taj katyoꞌw uchuqꞌabꞌ ri ukꞌaꞌmal ri cheꞌ xane are ri ukꞌaꞌmal ri cheꞌ kayoꞌw achuqꞌabꞌ at.
19 Dirás: Las ramas se rompieron para injertarme a mí.
Wine kabꞌij: Xsakꞌix bꞌik nikꞌaj uqꞌabꞌ we cheꞌ riꞌ rumal riꞌ xinnakꞌ kan in.
20 En verdad, porque no tenían fe es que fueron cortadas, y tú tienes tu lugar por tu fe. No te jactes con orgullo, sino ten temor;
Pune qas tzij aꞌreꞌ xesakꞌix bꞌik rumal maj kikojobꞌal, at kꞌut rumal ri kojobꞌal ko at kꞌolik. Man kanaꞌ ta bꞌa nimal, xane chaxiꞌj awibꞌ.
21 Porque si Dios no perdonó a las ramas naturales, a ti tampoco te perdonará.
Ri Dios we man xutoqꞌobꞌisaj kiwach ri qas uqꞌabꞌ taq ri cheꞌ, man kutoqꞌobꞌisaj ta xuqujeꞌ riꞌ awach at ri xaq at nakꞌtal koq.
22 Mira, entonces, la bondad y severidad de Dios; es bueno, pero para los que cayeron, él fue duro, pero para ti ha sido bueno, con la condición de que te mantengas en su misericordia; si no, serás cortado como ellos fueron.
Rumal riꞌ chawila ri rutzilal xuqujeꞌ ri uqꞌatoj tzij ri Dios, ri uqꞌatoj tzij kukꞌ konojel ri xetzaqik, xuqujeꞌ ri rutzilal ri kukꞌut chawe at, we man katkꞌojiꞌ pa ri rutzilal ri Dios, katsakꞌix xuqujeꞌ na bꞌi riꞌ.
23 Y ellos, si no continúan en su incredulidad, se unirán nuevamente al árbol, porque Dios puede injertarlos de nuevo.
Ri winaq aꞌj Israel we kakikoj ri kubꞌij ri Dios, kenakꞌ kꞌu na koq riꞌ, jeriꞌ rumal ri Dios kꞌo ukwinem rech kuꞌnakꞌ chi na koq junmul.
24 Porque si fuiste cortado del árbol de olivo, que es por naturaleza silvestre, contra naturaleza fuiste injertado en él buen olivo ¿cuánto más éstos, las ramas naturales, se unirán de nuevo con el olivo que era de ellos?
Jeriꞌ rumal we at xatsakꞌix bꞌik che jun juyubꞌil cheꞌ, awetaꞌm riꞌ chi at juyubꞌil are xatkꞌojiꞌk, xa xatnakꞌ koq che ri ucheꞌal ri olivo. Are ta kꞌu mat aninaq riꞌ kanakꞌiꞌ chi koq junmul ri uqꞌabꞌ ri cheꞌ ri qas ucheꞌal ri olivo.
25 Porque es mi deseo, hermanos, que sepan este secreto plan de Dios, para que no se crean arrogantes entre ustedes mismos, que Israel se ha endurecido en parte, pero solo hasta que todos los gentiles hayan entrado;
Wachalal, kawaj kichomaj jas qas ubꞌantajik we jastaq riꞌ, rech jeriꞌ man kinaꞌ taj nimal. Nikꞌaj chike ri winaq aꞌj Israel xkowirisax ri kanimaꞌ, kakowirisax kꞌu na, kꞌa cheꞌkojon na konojel ri winaq ri man aꞌj Israel taj.
26 Y así todo Israel obtendrá la salvación; como está dicho en las Sagradas Escrituras, de Sión saldrá el libertador; que apartará de Jacob la impiedad.
Kꞌa te riꞌ konojel ri winaq aꞌj Israel kekolotaj na, jetaq kubꞌij ri tzꞌibꞌatalik: Pa Sión kape wi na ri Kolonel, Areꞌ kesan na bꞌik ri mak kech ri rijaꞌl ri Jacob.
27 Y este es mi pacto con ellos, cuando quitare sus pecados.
Are waꞌ ri chomanik ri kinbꞌan na kukꞌ aꞌreꞌ we xinkuy ri kimak.
28 En lo que concierne al mensaje de salvación, están separados de Dios por causa de ustedes; pero por lo que se refiere a la elección, son amados a causa de los padres.
Ri winaq aꞌj Israel kikꞌulel ri Dios xa rumal ri utz laj tzij, rech utz kubꞌan chiꞌwe ix. We kꞌu are kaqilo jachin nabꞌe xchaꞌ rumal ri Dios, kaqilo chi aꞌreꞌ e loqꞌ kumal kech ri kitat kinan.
29 Porque irrevocables son los dones de Dios. Dios no quita lo que da, ni retira su llamamiento.
Jeriꞌ rumal man kakꞌexen ta wi ri usipanik ri Dios xuqujeꞌ ri usikꞌinik.
30 Porque como tú, en otro tiempo, no creyeron a Dios, sino que ahora han obtenido misericordia, por la desobediencia de ellos.
Jacha ri ix, man kixniman ta che ri Dios ojer, kamik kꞌut xyaꞌtaj ri toqꞌobꞌ chiꞌwe rumal man xeniman taj aꞌreꞌ.
31 Así que de la misma manera estos han ido en contra de las órdenes de Dios, para que por la misericordia que se te da ahora, ellos también puedan alcanzar misericordia.
Are kꞌu ri man xeniman taj, rech kayaꞌtaj ri toqꞌobꞌ chiꞌwe ix, kayaꞌtaj na ri toqꞌobꞌ chike.
32 Porque Dios los ha dejado ir contra sus órdenes, para que él tenga misericordia de todos ellos. (eleēsē g1653)
Jeriꞌ rumal ri Dios xubꞌan chike chi man keniman taj, rech jeriꞌ kutoqꞌobꞌisaj na kiwach kojonel. (eleēsē g1653)
33 ¡Oh cuán profunda es la riqueza de la sabiduría y el conocimiento de Dios! nadie puede descubrir sus decisiones, y sus caminos no pueden ser investigados.
¡Sibꞌalaj nim ri uqꞌinomal ri retaꞌmabꞌal ri Dios, maj jun kachꞌobꞌowik! ¡Maj jun kakwinik karetaꞌmaj ri uqꞌatoj tzij, xuqujeꞌ man kabꞌan ta rajilaxik ri ubꞌe!
34 ¿Quién tiene conocimiento de la mente del Señor? ¿o quién fue su consejero?
Jeriꞌ rumal ¿Jachin xchꞌobꞌow ri kꞌo pa ri uchomanik ri Dios? O ¿jachin xyoꞌw unoꞌj?
35 ¿O quién le dio primero a él, y le será devuelto nuevamente?
¿Jachin on xyoꞌw uqajanik ri Dios, kꞌa te riꞌ xtoj che?
36 Porque de él, y por él, y para él, son todas las cosas. A él sea la gloria por siempre. Que así sea. (aiōn g165)
Rumal ri che Areꞌ, rumal Areꞌ, xuqujeꞌ e rech Areꞌ ronojel ri jastaq, che Areꞌ yaꞌtal wi juluwem, chibꞌe qꞌij saq. Jeriꞌ. (aiōn g165)

< Romanos 11 >