Proverbios 4

1 Escucha, mis hijos, a la enseñanza de un padre; presta atención para que puedas tener conocimiento:

ئەی کوڕینە، گوێ لە تەمبێکردنی باوک بگرن، سەرنج بدەن بۆ زانینی تێگەیشتن.

2 Porque te doy una buena enseñanza; no renuncies al conocimiento que recibes de mí.

من شتی چاکتان فێر دەکەم، بۆیە فێرکردنەکانی من پشتگوێ مەخەن.

3 Porque yo era un hijo para mi padre, un gentil y único para mi madre.

کاتێک کوڕی باوکم بووم، ناسک و تاقانە لەلای دایکم،

4 Y me dio enseñanza, diciéndome: Guarda mis palabras en tu corazón; guarda mis reglas para que puedas tener vida:

فێری دەکردم و پێی دەگوتم: «با دڵت لەسەر قسەی من بێت، ئەگەر فەرمانەکانم بپارێزیت، دەژیت.

5 Obtén sabiduría, obtén verdadero conocimiento; guárdelo en la memoria, no se aparte de las palabras de mi boca.

دانایی بەدەستبهێنە، تێگەیشتن بەدەستبهێنە، قسەکانی دەمم لەبیر مەکە و لێیان لامەدە.

6 No la abandones, y ella te guardará; dale tu amor, y ella te hará a salvo.

واز لە دانایی مەهێنە، دەتپارێزێت، خۆشتبوێت، چاودێریت دەکات.

7 El primer signo de sabiduría es obtener sabiduría; ve, da todo lo que tienes para obtener el verdadero conocimiento.

ئەمە دەستپێکی داناییە: دانایی بەدەستبهێنە، بە هەموو دەستکەوتەکانت، تێگەیشتن بەدەستبهێنە.

8 Ponla en un lugar alto, y serás levantado por ella; Ella te dará honor cuando le des tu amor.

ڕێزی بگرە، بەرزت دەکاتەوە، لە ئامێزی بگرە، شکۆدارت دەکات.

9 Ella pondrá una corona de gracia en tu cabeza, dándote un tocado de gloria.

تاجەگوڵینەی نیعمەت دەخاتە سەرت، تاجی شکۆمەندیت پێ دەبەخشێت.»

10 Escucha, hijo mío, y deja que tu corazón se abra a mis palabras; y larga vida será tuya.

ڕۆڵە، گوێ بگرە و قسەکانم وەربگرە، جا تەمەنت درێژ دەبێت.

11 Te he dado la enseñanza en el camino de la sabiduría, guiando tus pasos en el camino recto.

ڕێگای داناییم پیشاندایت، بۆ ڕێڕەوە ڕاستەکان ڕێنماییم کردیت.

12 Cuando vayas, tu camino no será estrecho, y al correr no tendrás una caída.

لە ڕۆیشتندا هەنگاوت کورت نابێت، لە ڕاکردنیشدا پێت هەڵناکەوێت.

13 Toma el aprendizaje en tus manos, no la dejes ir: mantenla, porque ella es tu vida.

دەست بە تەمبێکردنەوە بگرە و دەست شل مەکە، بیپارێزە، چونکە ژیانتە.

14 No sigas el camino de los pecadores, ni andes en el camino de los hombres malos.

مەچووە سەر ڕێگەی بەدکاران، بە ڕێگای خراپەکاراندا مەڕۆ.

15 Aléjate de él, no te acerques; se apartado de eso, y sigue tu camino.

خۆتی لێ لابدە و پێیدا مەڕۆ، لێی دووربکەوە و تێپەڕە،

16 Porque no descansan hasta que hayan hecho lo malo; se les quita el sueño si no han sido la causa de la caída de alguien.

چونکە خەویان لێ ناکەوێت ئەگەر خراپە نەکەن، خەویان دەزڕێت ئەگەر یەکێک نەخەن.

17 El pan del mal es su alimento, el vino de los actos violentos su bebida.

نانی خراپە دەخۆن و شەرابی ستەمکاری دەخۆنەوە.

18 Pero el camino de los justos es como la luz de la mañana, cada vez más brillante hasta el día completo.

ڕێچکەی ڕاستودروستان وەک ڕووناکی بەرەبەیانە، ڕووناکتر و ڕووناکتر دەبێت هەتا دەبێتە ڕۆژی تەواو.

19 El camino de los pecadores es oscuro; ellos no ven la causa de su caída.

بەڵام ڕێگای بەدکاران وەک تاریکستانە، نازانن پێیان لە چی هەڵدەکەوێت.

20 Hijo mío, presta atención a mis palabras; deja que tu oído se vuelva a mis dichos.

ڕۆڵە، سەرنج بدە وشەکانم، گوێ بۆ قسەکانم شل بکە.

21 No deja que se aparten de tus ojos; mantenlos en lo profundo de tu corazón.

لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە، لە ناخی دڵت بیانپارێزە،

22 Porque ellos son vida para el que los recibe, y fortaleza para toda su carne.

چونکە ژیانن بۆ ئەو کەسەی دەیاندۆزێتەوە، دەرمانە بۆ هەموو لەشی.

23 Y guarda tu corazón con todo cuidado; entonces tendrás vida.

لە سەرووی هەموو چاودێرییەکەوە دڵت بپارێزە، چونکە دڵ سەرچاوەی ژیانە.

24 Aparta de ti una lengua mala, y que los labios falsos estén lejos de ti.

خواری لە دەمت داماڵە و چەوتی لە لێوانت دووربخەوە.

25 Mantén tus ojos en lo recto, en lo que está frente a ti, mirando directamente hacia ti.

با چاوەکانت تەماشای پێشت بکەن و پێڵووەکانت ڕێک بۆ بەردەمت بێت.

26 Vigila tu comportamiento; deja que todos tus caminos sean ordenados correctamente.

ڕێڕەوی بەرپێت خۆش بکە، هەموو ڕێگاکانت دەچەسپێن.

27 No haya vuelta a la derecha ni a la izquierda, aparten sus pies del mal.

بەلای ڕاست یان چەپدا لامەدە، پێت لە خراپە دووربخەوە.