Proverbios 30

1 Las palabras de Agur, el hijo de Jaqué, de Massa. La profecía que dijo a Itiel, a Itiel, y a Ucal de la siguiente manera:

Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.

2 Porque soy más como una bestia que como hombre, no tengo el poder de razonar como un hombre:

Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.

3 No tengo sabiduría para aprender, para que pueda tener el conocimiento del Santo.

I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.

4 ¿Quién subió al cielo y bajó? ¿Quién tomó los vientos en sus manos? encerrando las aguas en su túnica? ¿por quién se han arreglado todos los confines de la tierra? ¿Cuál es su nombre? y cuál es el nombre de su hijo, si puedes decirlo?

Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?

5 Toda palabra de Dios es probada: es coraza para los que ponen su fe en él.

Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.

6 No hagas ninguna adición a sus palabras, o dejará en claro tu error, y serás visto como falso.

Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.

7 Te pedí dos cosas; no los guardes de mí antes de mi muerte:

Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.

8 Aparta de mí todas las cosas falsas y necias: no me des grandes riquezas ni me dejes en necesidad, sino dame solo comida suficiente:

Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;

9 Por temor a que si estoy lleno, Pueda ser falso contigo y decir: ¿Quién es el Señor? o si soy pobre, puedo convertirme en un ladrón, usando el nombre de mi Dios erróneamente.

Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.

10 No digas mal de un siervo a su amo, o él te maldecirá, y tendrás problemas.

Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.

11 Hay una generación que maldice a su padre y no le da una bendición a su madre.

Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.

12 Hay una generación que parece estar libre del pecado, pero no son lavados de sus caminos inmundos.

Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.

13 Hay una generación, ¡oh cuán llenos de orgullo son sus ojos! ¡Oh, cómo se levantan sus cejas!

Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.

14 Hay una generación cuyos dientes son como espadas, sus dientes fuertes como cuchillos, para la destrucción de los pobres de la tierra y de los necesitados de entre los hombres.

Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.

15 El espíritu nocturno tiene dos hijas, dame, dame. Hay tres cosas que nunca están llenas, incluso cuatro que nunca dicen: Suficiente:

Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś. Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.

16 El inframundo, y la mujer sin hijo; la tierra que nunca tiene suficiente agua, y el fuego que nunca dice: Suficiente. (Sheol h7585)

Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć. (Sheol h7585)

17 El ojo que se burla de un padre, y no ve valor en una madre cuando sea vieja, será desarraigado por los cuervos del valle, y será alimento para las águilas jóvenes.

Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.

18 Hay tres cosas, cuya maravilla me supera, incluso cuatro cosas fuera de mi conocimiento:

Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:

19 El camino de un águila en el aire; el camino de una serpiente sobre una roca; el camino de un barco en el corazón del mar; y el camino de un hombre con una niña.

Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.

20 Este es el camino de una esposa infiel; toma comida y, limpiándose la boca, dice: no he hecho nada malo.

Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.

21 Por tres cosas se mueve la tierra, y hay cuatro que no soportará:

Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:

22 Un siervo cuando se convierte en rey; un hombre sin sentido cuando aumenta su riqueza;

Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;

23 Una mujer odiada cuando está casada; y una sirvienta que toma el lugar de la esposa de su amo.

Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.

24 Hay cuatro cosas que son poco en la tierra, pero son muy sabias:

Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:

25 Las hormigas son un pueblo no fuerte, pero se ponen por una tienda de alimentos en el verano;

Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;

26 Los conejos son solo un pueblo débil, pero hacen sus casas en las rocas;

Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;

27 Las langostas no tienen rey, pero todas salen en bandas;

Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;

28 Puedes tomar la lagartija en tus manos, pero está en las casas de los reyes.

Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.

29 Hay tres cosas cuyos pasos son buenos de ver, incluso cuatro cuyas salidas son justas:

Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:

30 El león, que es más fuerte entre las bestias, no se aparta de su camino por nada;

Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:

31 El caballo de guerra, y el macho cabrío, y el rey cuando su ejército está con él.

Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.

32 Si has hecho necedades al levantarte, o si has tenido malos designios, pon tu mano sobre tu boca.

Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.

33 La agitación de la leche hace la mantequilla, y la torcedura de la nariz hace que venga la sangre, por lo que forzar la ira es causa de pelea.

Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.