Proverbios 30

1 Las palabras de Agur, el hijo de Jaqué, de Massa. La profecía que dijo a Itiel, a Itiel, y a Ucal de la siguiente manera:

Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.

2 Porque soy más como una bestia que como hombre, no tengo el poder de razonar como un hombre:

Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.

3 No tengo sabiduría para aprender, para que pueda tener el conocimiento del Santo.

Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.

4 ¿Quién subió al cielo y bajó? ¿Quién tomó los vientos en sus manos? encerrando las aguas en su túnica? ¿por quién se han arreglado todos los confines de la tierra? ¿Cuál es su nombre? y cuál es el nombre de su hijo, si puedes decirlo?

Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?

5 Toda palabra de Dios es probada: es coraza para los que ponen su fe en él.

Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.

6 No hagas ninguna adición a sus palabras, o dejará en claro tu error, y serás visto como falso.

Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.

7 Te pedí dos cosas; no los guardes de mí antes de mi muerte:

Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:

8 Aparta de mí todas las cosas falsas y necias: no me des grandes riquezas ni me dejes en necesidad, sino dame solo comida suficiente:

Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.

9 Por temor a que si estoy lleno, Pueda ser falso contigo y decir: ¿Quién es el Señor? o si soy pobre, puedo convertirme en un ladrón, usando el nombre de mi Dios erróneamente.

Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.

10 No digas mal de un siervo a su amo, o él te maldecirá, y tendrás problemas.

Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.

11 Hay una generación que maldice a su padre y no le da una bendición a su madre.

Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;

12 Hay una generación que parece estar libre del pecado, pero no son lavados de sus caminos inmundos.

Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;

13 Hay una generación, ¡oh cuán llenos de orgullo son sus ojos! ¡Oh, cómo se levantan sus cejas!

Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;

14 Hay una generación cuyos dientes son como espadas, sus dientes fuertes como cuchillos, para la destrucción de los pobres de la tierra y de los necesitados de entre los hombres.

Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.

15 El espíritu nocturno tiene dos hijas, dame, dame. Hay tres cosas que nunca están llenas, incluso cuatro que nunca dicen: Suficiente:

Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:

16 El inframundo, y la mujer sin hijo; la tierra que nunca tiene suficiente agua, y el fuego que nunca dice: Suficiente. (Sheol h7585)

Ŝeol; senfrukta ventro; la tero ne satiĝas de akvo; kaj la fajro ne diras: Sufiĉe. (Sheol h7585)

17 El ojo que se burla de un padre, y no ve valor en una madre cuando sea vieja, será desarraigado por los cuervos del valle, y será alimento para las águilas jóvenes.

Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.

18 Hay tres cosas, cuya maravilla me supera, incluso cuatro cosas fuera de mi conocimiento:

Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:

19 El camino de un águila en el aire; el camino de una serpiente sobre una roca; el camino de un barco en el corazón del mar; y el camino de un hombre con una niña.

La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.

20 Este es el camino de una esposa infiel; toma comida y, limpiándose la boca, dice: no he hecho nada malo.

Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.

21 Por tres cosas se mueve la tierra, y hay cuatro que no soportará:

Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:

22 Un siervo cuando se convierte en rey; un hombre sin sentido cuando aumenta su riqueza;

Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;

23 Una mujer odiada cuando está casada; y una sirvienta que toma el lugar de la esposa de su amo.

Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.

24 Hay cuatro cosas que son poco en la tierra, pero son muy sabias:

Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:

25 Las hormigas son un pueblo no fuerte, pero se ponen por una tienda de alimentos en el verano;

La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;

26 Los conejos son solo un pueblo débil, pero hacen sus casas en las rocas;

La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;

27 Las langostas no tienen rey, pero todas salen en bandas;

La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;

28 Puedes tomar la lagartija en tus manos, pero está en las casas de los reyes.

La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.

29 Hay tres cosas cuyos pasos son buenos de ver, incluso cuatro cuyas salidas son justas:

Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:

30 El león, que es más fuerte entre las bestias, no se aparta de su camino por nada;

La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;

31 El caballo de guerra, y el macho cabrío, y el rey cuando su ejército está con él.

Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.

32 Si has hecho necedades al levantarte, o si has tenido malos designios, pon tu mano sobre tu boca.

Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.

33 La agitación de la leche hace la mantequilla, y la torcedura de la nariz hace que venga la sangre, por lo que forzar la ira es causa de pelea.

Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.