Proverbios 3

1 Hijo mío, guarda mis enseñanzas en tu memoria y mis reglas en tu corazón:

Anak ko, huwag mong kalimutan ang aking kautusan; kundi ingatan ng iyong puso ang aking mga utos:

2 porque te darán más días, años de vida y paz.

Sapagka't karamihan ng mga araw, at mga taon ng buhay, at kapayapaan, ay madadagdag sa iyo.

3 No se aparten de ti la misericordia y la buena fe; déjalos colgados del cuello, grabados en tu corazón;

Huwag kang pabayaan ng kaawaan at katotohanan: itali mo sa palibot ng iyong leeg; ikintal mo sa iyong puso:

4 Entonces tendrás gracia y un buen nombre a los ojos de Dios y de los hombres.

Sa gayo'y makakasumpong ka ng lingap at mabuting kaunawaan, sa paningin ng Dios at ng tao.

5 Pon toda tu esperanza en Dios, y no te apoyes en tu propia inteligencia.

Tumiwala ka sa Panginoon ng buong puso mo, at huwag kang manalig sa iyong sariling kaunawaan:

6 En todos tus caminos escúchalo, y él enderezará tus pasos.

Kilalanin mo siya sa lahat ng iyong mga lakad, at kaniyang ituturo ang iyong mga landas.

7 No valores demasiado tu sabiduría; deja que el temor de Jehová esté delante de ti, y guárdate del mal.

Huwag kang magpakapantas sa iyong sariling mga mata; matakot ka sa Panginoon, at humiwalay ka sa kasamaan:

8 Esto dará fortaleza a tu carne y vida nueva a tus huesos.

Magiging kagalingan sa iyong pusod, at utak sa iyong mga buto.

9 Honra a Jehová con tus riquezas, y con las primicias de todos tus frutos;

Parangalin mo ang Panginoon ng iyong tinatangkilik, at ng mga unang bunga ng lahat mong ani:

10 así tus graneros estarán llenos de grano, y tus depósitos rebosarán de vino nuevo.

Sa gayo'y mapupuno ang iyong mga kamalig ng sagana, at ang iyong mga alilisan ay aapawan ng bagong alak.

11 Hijo mío, no endurezcas tu corazón contra las enseñanzas del Señor; no te enojes con su entrenamiento:

Anak ko, huwag mong hamakin ang parusa ng Panginoon; ni mayamot man sa kaniyang saway:

12 Porque a los que le son amados, el Señor corrige, como él padre corrige al hijo que le agrada.

Sapagka't sinasaway ng Panginoon ang kaniyang iniibig: gaya ng ama sa anak na kaniyang kinaluluguran.

13 Feliz es el hombre que hace el descubrimiento de la sabiduría, y el que obtiene el conocimiento.

Mapalad ang tao na nakakasumpong ng karunungan, at ang tao na nagtatamo ng kaunawaan.

14 Para comerciar en ella es mejor que comerciar en plata, y su ganancia mayor que oro brillante.

Sapagka't ang kalakal niya ay maigi kay sa kalakal na pilak, at ang pakinabang niyaon kay sa dalisay na ginto.

15 Ella es más valiosa que las joyas, y nada de lo que puedas desear es justo en comparación con ella.

Mahalaga nga kay sa mga rubi; at wala sa mga bagay na mananasa mo sa maihahalintulad sa kaniya,

16 Larga vida está en su mano derecha, y en su izquierda están la riqueza y el honor.

Karamihan ng mga araw ay nasa kanang kamay niya, sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.

17 Sus caminos son caminos de deleite, y todos sus caminos son paz.

Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kaligayahan, at lahat niyang mga landas ay kapayapaan.

18 Ella es un árbol de la vida para todos los que la toman en sus manos, y feliz es cada uno que la guarda.

Siya ay punong kahoy ng buhay sa mga nanghahawak sa kaniya: at mapalad ang bawa't isa na nangamamalagi sa kaniya.

19 El Señor con sabiduría puso en posición las bases de la tierra; con inteligencia puso los cielos en su lugar.

Nilikha ng Panginoon ang lupa sa pamamagitan ng karunungan; itinatag niya ang langit sa pamamagitan ng kaunawaan.

20 Según su conocimiento, el abismo se separó y el rocío cayó desde los cielos.

Sa kaniyang kaalaman ay nabahagi ang mga kalaliman, at ang mga alapaap ay nagsipatak ng hamog.

21 Hijo mío, mantén el buen sentido, y no dejes que los sabios propósitos se aparten de tus ojos.

Anak ko, huwag silang mangahiwalay sa iyong mga mata; ingatan mo ang magaling na karunungan at ang kabaitan;

22 Entonces serán vida para tu alma, y ​​gracia para tu cuello.

Sa gayo'y magiging buhay sila sa iyong kaluluwa, at biyaya sa iyong leeg.

23 Entonces irás seguro en tu camino, y tus pies no tendrán ningún motivo para resbalar.

Kung magkagayo'y lalakad ka ng iyong lakad na tiwasay, at ang iyong paa ay hindi matitisod.

24 Cuando descanses no tendrás miedo, y en tu cama el sueño será dulce para ti.

Pagka ikaw ay nahihiga, hindi ka matatakot: Oo, ikaw ay mahihiga at ang iyong tulog ay magiging mahimbing.

25 No temas al peligro repentino, ni a la tempestad que vendrá sobre los malhechores:

Huwag kang matakot ng biglang pagkatakot, ni sa pagkabuwal man ng masama, pagka dumarating:

26 Porque Jehová será tu esperanza, y guardará tu pie de ser tomado en la red.

Sapagka't ang Panginoon ay magiging iyong pagtitiwala, at iingatan ang iyong paa sa pagkahuli.

27 No te niegues a hacer el bien a aquellos que tienen derecho a ello, cuando esté en el poder de tu mano hacerlo.

Huwag mong ikait ang mabuti sa kinauukulan, pagka nasa kapangyarihan ng iyong kamay na ito'y gawin.

28 No digas a tu prójimo: vete, y ven, y mañana yo daré; cuando lo tienes por ti en ese momento.

Huwag mong sabihin sa iyong kapuwa, Yumaon ka, at bumalik uli, at bukas ay magbibigay ako; pagka ikaw ay mayroon.

29 No hagas malos designios contra tu prójimo, porque él esté contigo sin temor.

Huwag kang kumatha ng kasamaan laban sa iyong kapuwa, na palibhasa't tumatahang tiwasay sa siping mo.

30 No tomes una causa contra la ley contra un hombre por nada, si él no te ha hecho nada malo.

Huwag kang makipagusapin sa kanino man ng walang kadahilanan, kung hindi siya gumawa ng kasamaan sa iyo.

31 No tengas envidia del hombre violento, o tomes cualquiera de sus caminos como ejemplo.

Huwag kang managhili sa taong marahas, at huwag kang pumili ng anoman sa kaniyang mga lakad.

32 Porque el hombre injusto es odiado por el Señor, pero Él es amigo de los rectos.

Sapagka't ang suwail ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang kaniyang payo ay kasama ng matuwid.

33 La maldición del Señor está sobre la casa del malhechor, pero su bendición está sobre la morada de los rectos.

Ang sumpa ng Panginoon ay nasa bahay ng masama; nguni't pinagpapala niya ang tahanan ng matuwid.

34 Él se burlará de los burlones, pero él da gracia a los gentiles.

Tunay na kaniyang dinuduwahagi ang mga mangduduwahagi, nguni't binibigyan niya ng biyaya ang mababa.

35 Los sabios tendrán gloria por su herencia, pero la vergüenza será la recompensa de los necios.

Ang pantas ay magmamana ng kaluwalhatian; nguni't kahihiyan ay magiging ganti sa mga mangmang.