Proverbios 3

1 Hijo mío, guarda mis enseñanzas en tu memoria y mis reglas en tu corazón:

پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

2 porque te darán más días, años de vida y paz.

3 No se aparten de ti la misericordia y la buena fe; déjalos colgados del cuello, grabados en tu corazón;

محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

4 Entonces tendrás gracia y un buen nombre a los ojos de Dios y de los hombres.

اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

5 Pon toda tu esperanza en Dios, y no te apoyes en tu propia inteligencia.

با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

6 En todos tus caminos escúchalo, y él enderezará tus pasos.

در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

7 No valores demasiado tu sabiduría; deja que el temor de Jehová esté delante de ti, y guárdate del mal.

به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

8 Esto dará fortaleza a tu carne y vida nueva a tus huesos.

و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

9 Honra a Jehová con tus riquezas, y con las primicias de todos tus frutos;

از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

10 así tus graneros estarán llenos de grano, y tus depósitos rebosarán de vino nuevo.

آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

11 Hijo mío, no endurezcas tu corazón contra las enseñanzas del Señor; no te enojes con su entrenamiento:

پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

12 Porque a los que le son amados, el Señor corrige, como él padre corrige al hijo que le agrada.

زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

13 Feliz es el hombre que hace el descubrimiento de la sabiduría, y el que obtiene el conocimiento.

خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

14 Para comerciar en ella es mejor que comerciar en plata, y su ganancia mayor que oro brillante.

زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

15 Ella es más valiosa que las joyas, y nada de lo que puedas desear es justo en comparación con ella.

ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

16 Larga vida está en su mano derecha, y en su izquierda están la riqueza y el honor.

حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

17 Sus caminos son caminos de deleite, y todos sus caminos son paz.

حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

18 Ella es un árbol de la vida para todos los que la toman en sus manos, y feliz es cada uno que la guarda.

خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

19 El Señor con sabiduría puso en posición las bases de la tierra; con inteligencia puso los cielos en su lugar.

خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

20 Según su conocimiento, el abismo se separó y el rocío cayó desde los cielos.

به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

21 Hijo mío, mantén el buen sentido, y no dejes que los sabios propósitos se aparten de tus ojos.

پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

22 Entonces serán vida para tu alma, y ​​gracia para tu cuello.

زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

23 Entonces irás seguro en tu camino, y tus pies no tendrán ningún motivo para resbalar.

و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

24 Cuando descanses no tendrás miedo, y en tu cama el sueño será dulce para ti.

با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

25 No temas al peligro repentino, ni a la tempestad que vendrá sobre los malhechores:

از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

26 Porque Jehová será tu esperanza, y guardará tu pie de ser tomado en la red.

زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

27 No te niegues a hacer el bien a aquellos que tienen derecho a ello, cuando esté en el poder de tu mano hacerlo.

اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

28 No digas a tu prójimo: vete, y ven, y mañana yo daré; cuando lo tienes por ti en ese momento.

هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

29 No hagas malos designios contra tu prójimo, porque él esté contigo sin temor.

علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

30 No tomes una causa contra la ley contra un hombre por nada, si él no te ha hecho nada malo.

با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

31 No tengas envidia del hombre violento, o tomes cualquiera de sus caminos como ejemplo.

به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

32 Porque el hombre injusto es odiado por el Señor, pero Él es amigo de los rectos.

زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

33 La maldición del Señor está sobre la casa del malhechor, pero su bendición está sobre la morada de los rectos.

لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

34 Él se burlará de los burlones, pero él da gracia a los gentiles.

خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

35 Los sabios tendrán gloria por su herencia, pero la vergüenza será la recompensa de los necios.

دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.