Proverbios 29

1 Un hombre que odia las palabras de reprensión endurece su corazón, de repente será destruido y no se recuperará.

Człowiek, który czyni twardym [swój] kark mimo częstych nagan, zostanie nagle zniszczony i pozbawiony ratunku.

2 Cuando los rectos tienen poder, la gente está contenta; cuando un hombre malo es el gobernante, la pena llega a la gente.

Gdy sprawiedliwi są u władzy, lud się weseli, a gdy panują niegodziwi, lud wzdycha.

3 Un hombre amante de la sabiduría es un gozo para su padre; pero el que va en compañía de prostitutas es un derrochador de riquezas.

Kto miłuje mądrość, raduje swego ojca, a kto zadaje się z nierządnicami, trwoni majątek.

4 Un rey, por regla correcta, hace que la tierra sea segura; pero uno lleno de deseos la convierte en un desperdicio.

Król utwierdza ziemię sądem, ale kto przyjmuje dary, burzy ją.

5 Un hombre que siempre adula a su vecino extiende una red para sus pasos.

Człowiek, który pochlebia swemu bliźniemu, rozciąga sieć przed jego nogami.

6 En los pasos de un hombre malo hay una red para él, pero el hombre recto escapa rápidamente y está contento.

Grzech złego człowieka jest jego sidłem, ale sprawiedliwy śpiewa i weseli się.

7 El hombre recto presta atención a la causa de los pobres: el malvado no piensa en ello.

Sprawiedliwy zważa na sprawę ubogich, [a] niegodziwemu nie zależy na jej poznawaniu.

8 Los hombres de orgullo son la causa de los actos violentos en una ciudad, pero hombres sabios alejan la ira de los hombres.

Szydercy prowadzą miasto w sidła, ale mądrzy odwracają gniew.

9 Si un hombre sabio va a la ley con un hombre necio, puede estar enojado o reírse, pero no habrá descanso.

Jeśli mądry człowiek spiera się z głupim, czy się gniewa, czy się śmieje, nie [ma] pokoju.

10 Los sanguinarios odian al hombre bueno, y los malvados van tras su alma.

Krwiożercy nienawidzą prawego, ale sprawiedliwi szukają jego duszy.

11 Un hombre necio deja salir toda su ira, pero un hombre sabio lo guarda silenciosamente.

Głupi ujawnia cały swój umysł, a mądry zachowuje go na później.

12 Si un gobernante presta atención a las palabras falsas, todos sus siervos son malvados.

Jeśli władca słucha kłamstw, to wszyscy jego słudzy są niegodziwi.

13 El pobre y su acreedor se encuentran cara a cara: el Señor ilumina sus ojos por igual.

Ubogi i zdzierca spotykają się, a PAN obu oświeca oczy.

14 El rey que es un verdadero juez en la causa de los pobres, estará a salvo para siempre en el trono de su poder.

Tron króla, który sądzi ubogich według prawdy, będzie umocniony na wieki.

15 La vara y las palabras de corrección dan sabiduría; pero un niño que no es guiado es motivo de vergüenza para su madre.

Rózga i upomnienia dają mądrość, a samowolne dziecko przynosi wstyd swojej matce.

16 Cuando los hombres malvados están en el poder, aumentan las maldades; pero los rectos tendrán placer cuando vean su caída.

Gdy niegodziwi się mnożą, to mnoży się i przestępstwo, lecz sprawiedliwi ujrzą ich upadek.

17 Entrena a tu hijo, y él te dará descanso; Él deleitará tu alma.

Karć swego syna, a da ci odpocząć i przyniesie rozkosz twojej duszy.

18 Donde no hay visión, las personas están descontroladas; pero el que guarda la ley será feliz.

Gdy nie ma proroctwa, lud ginie, a kto przestrzega prawa, jest błogosławiony.

19 Un siervo no será entrenado por las palabras; porque aunque el sentido de las palabras es claro para él, no le dará atención.

Sługi nie poprawi się słowami, bo choć rozumie, jednak nie odpowiada.

20 ¿Has visto a un hombre que es rápido con su lengua? Hay más esperanza para un hombre tonto que para él.

Widzisz człowieka, który jest pochopny w swoich słowach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.

21 Si un sirviente es cuidado suavemente desde sus primeros años, al final se convertirá en una causa de dolor.

Kto czule wychowuje sługę od młodości, na ostatek będzie go miał za syna.

22 Un hombre enojado es la causa de la contienda, y un hombre dado a la ira hace mucho mal.

Człowiek gniewliwy wszczyna spór, a człowiek porywczy mnoży grzechy.

23 El orgullo de un hombre será la causa de su caída, pero el que tiene un espíritu apacible recibirá honor.

Pycha człowieka poniża go, ale pokorny w duchu dostąpi chwały.

24 Un hombre que toma parte con un ladrón tiene odio por su alma; él es puesto bajo juramento, pero no dice nada.

Wspólnik złodzieja nienawidzi swojej duszy; słyszy przekleństwa, a nie wydaje [go].

25 El temor del hombre es causa de peligro; pero el que pone su fe en el Señor tendrá un lugar seguro en lo alto.

Strach przed człowiekiem zastawia sidła, ale kto ufa PANU, będzie bezpieczny.

26 La aprobación de un gobernante es deseada por grandes números: pero la decisión en la causa de un hombre viene del Señor.

Wielu zabiega o względy władcy, ale sąd każdego człowieka pochodzi od PANA.

27 El hombre malo es repugnante para los rectos, y el que es recto es repugnante para los malvados.

Bezbożny budzi odrazę w sprawiedliwych, a kto postępuje uczciwie, budzi odrazę w niegodziwych.