Proverbios 27

1 No presumas sobre el mañana, ya que no estás seguro de cuál será el resultado de hoy.

درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی چه پیش خواهد آمد.

2 Deja que otro hombre te alabe, y no tu boca; alguien que es extraño para ti, y no tus labios.

هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

3 Una piedra tiene un gran peso, y la arena es aplastante; pero la ira de los tontos es de mayor peso que estos.

حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد می‌کند، از آن هم سختتر است.

4 La ira es cruel y la sensación de enojo es una corriente desbordante; pero, ¿quién no cede ante la envidia?

حسادت خطرناک‌تر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است.

5 Mejor es la protesta abierta que el amor mantenido en secreto.

سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.

6 Las heridas de un amigo se dan de buena fe, pero los besos de un enemigo son falsos.

زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.

7 El hombre completo no tiene utilidad para la miel, pero para el hombre que necesita alimento, todo lo amargo es dulce.

شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است.

8 Como un pájaro que vaga desde el lugar de sus huevos, es hombre que vagabundea del lugar donde nació.

کسی که از خانه‌اش دور می‌شود همچون پرنده‌ای است که از آشیانه‌اش آواره شده باشد.

9 El aceite y el perfume alegran el corazón, y la sabia sugerencia de un amigo es dulce para el alma.

مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.

10 No renuncies a tu amigo y al amigo de tu padre; y no vayas a la casa de tu hermano en el día de tu problema: es mejor que un vecino esté cerca que un hermano que esté lejos.

دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور می‌تواند به تو کمک کند.

11 Hijo mío, sé sabio y haz que mi corazón se alegre, así podré dar una respuesta al que me avergüenza.

پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش می‌کنند، بدهم.

12 El hombre prudente ve el mal y se refugia: los simples van directos y se meten en problemas.

عاقل خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید، ولی جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌کند.

13 Toma como prenda la ropa de un hombre si él se hace fiador de un hombre extraño, y haz una promesa de él que da su palabra para los hombres extraños.

از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود، گرو بگیر.

14 El que da la bendición a su amigo a gran voz, levantándose temprano en la mañana, lo pondrá en su cuenta como una maldición.

اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

15 Como una caída interminable en un día de lluvia es una mujer de lengua amargada.

غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است؛

16 El que mantiene en secreto el secreto de su amigo, obtendrá un nombre para la buena fe.

همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همان‌طور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد.

17 El hierro afila el hierro; entonces un hombre afila a otro hombre.

همان‌طور که آهن، آهن را می‌تراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح می‌کند.

18 El que guarda una higuera tendrá su fruto; y el sirviente que espera a su amo será honrado.

هر که درختی بپروراند از میوه‌اش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت.

19 Como el rostro que mira la cara en el agua, así son los corazones de los hombres unos con los otros.

همان‌طور که انسان در آب، صورت خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند.

20 El inframundo y Abaddón nunca están llenos, y los ojos del hombre nunca tienen suficiente. (Sheol h7585)

همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان نیز هرگز ارضا نمی‌گردد. (Sheol h7585)

21 La olla de calefacción es para la plata y el horno de fuego para él oro, y un hombre se mide por lo que es alabado.

طلا و نقره را به‌وسیلۀ آتش می‌آزمایند، ولی انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت.

22 Aunque un hombre insensato sea aplastado con un martillo en una vasija de grano molido, aún así no se apartará de él su insensatez.

اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمی‌شود.

23 Ten conocimiento sobre la condición de tus ovejas, cuidando mucho de tus rebaños;

مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقت از گله و رمه‌ات مواظبت کن،

24 Porque la riqueza no es para siempre, y el dinero no dura para todas las generaciones.

25 Aparece el pasto y se ve la hierba joven, y entran las plantas de la montaña.

زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمع‌آوری شود،

26 Los corderos son para tu ropa, y los machos cabríos dan el valor de un campo:

آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید

27 Habrá leche de cabra suficiente para tu alimento, y para el sostén de tus siervas.

و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.