Proverbios 25

1 Estas son palabras sabias de Salomón, copiadas por los hombres de Ezequías, rey de Judá.

۱ اینها نیز از امثال سلیمان است که مردان حزقیا، پادشاه یهودا آنها را نقل نمودند.

2 Es la gloria de Dios guardar una cosa en secreto; pero la gloria de los reyes es escudriñarlos.

۲ مخفی داشتن امر جلال خدا است، و تفحص نمودن امر جلال پادشاهان است.

3 La altura del cielo y la profundidad de la tierra, no se pueden buscar, como el corazón de los reyes.

۳ آسمان را در بلندیش و زمین را در عمقش، ودل پادشاهان را تفتیش نتوان نمود.

4 Quita el deshecho de la plata, y una vasija saldrá para el obrero de la plata.

۴ درد را از نقره دور کن، تا ظرفی برای زرگربیرون آید.

5 Quita a los malvados de delante del rey, y el trono de su poder se fortalecerá en justicia.

۵ شریران را از حضور پادشاه دور کن، تاکرسی او در عدالت پایدار بماند.

6 No te glorifiques delante del rey, ni te pongas en el lugar de los grandes:

۶ در حضور پادشاه خویشتن را برمیفراز، و درجای بزرگان مایست،

7 Porque mejor es que te diga: Sube acá; que para que seas puesto en un lugar inferior ante el gobernante.

۷ زیرا بهتر است تو را گفته شود که اینجا بالابیا، از آنکه به حضور سروری که چشمانت او رادیده است تو را پایین برند.

8 No te apures en ir a la ley sobre lo que has visto, porque ¿qué harás al final, cuando tu prójimo te avergüence?

۸ برای نزاع به تعجیل بیرون مرو، مبادا درآخرش چون همسایه ات تو را خجل سازد، ندانی که چه باید کرد.

9 Habla con tu prójimo acerca de tu causa, pero no des reveles el secreto de otro:

۹ دعوی خود را با همسایه ات بکن، اما رازدیگری را فاش مساز،

10 O tu oyente puede decir mal de ti, y tu vergüenza no podrá repararse.

۱۰ مبادا هر‌که بشنود تو را ملامت کند، وبدنامی تو رفع نشود.

11 Una palabra en el momento correcto es como manzanas de oro en una red de plata.

۱۱ سخنی که در محلش گفته شود، مثل سیبهای طلا در مرصعکاری نقره است.

12 Como un anillo en la nariz de oro y un adorno del mejor oro, es un hombre sabio que da palabras de corrección a un oído listo para prestar atención.

۱۲ مودب حکیم برای گوش شنوا، مثل حلقه طلا و زیور زر خالص است.

13 Como el frío de la nieve en el tiempo de cortar el grano, así es un verdadero siervo de los que lo envían; porque da nueva vida al alma de su maestro.

۱۳ رسول امین برای فرستندگان خود، چون خنکی یخ در موسم حصاد می‌باشد، زیرا که جان آقایان خود را تازه می‌کند.

14 Como nubes y viento sin lluvia, así es el que toma el crédito de una ofrenda que no ha dado.

۱۴ کسی‌که از بخششهای فریبنده خود فخرمی کند، مثل ابرها و باد بی‌باران است.

15 Un juez es movido por uno que durante mucho tiempo sufre errores sin protestar, y con palabras suaves incluso el hueso se rompe.

۱۵ با تحمل داور را به رای خود توان آورد، وزبان ملایم، استخوان را می‌شکند.

16 Si tienes miel, toma solo lo que sea suficiente para ti; por temor a que, al estar lleno de eso, la vomites.

۱۶ اگر عسل یافتی بقدر کفایت بخور، مبادا ازآن پر شده، قی کنی.

17 No pongas tu pie con frecuencia en la casa de tu prójimo, o él puede cansarse de ti, y su sentimiento se convertirá en odio.

۱۷ پای خود را از زیاد رفتن به خانه همسایه ات باز دار، مبادا از تو سیر شده، از تونفرت نماید.

18 El que da falso testimonio contra su prójimo es un martillo, una espada y una flecha filosa.

۱۸ کسی‌که درباره همسایه خود شهادت دروغ دهد، مثل تبرزین و شمشیر و تیر تیز است.

19 Poner la fe en un hombre falso en tiempo de angustia es como un diente roto y un pie tembloroso.

۱۹ اعتماد بر خیانتکار در روز تنگی، مثل دندان کرم زده و پای مرتعش می‌باشد.

20 Como el que se quita la ropa en clima frío y como el ácido en una herida, es el que hace melodía a un corazón triste.

۲۰ سراییدن سرودها برای دلتنگ، مثل کندن جامه در وقت سرما و ریختن سرکه بر شوره است.

21 Si tu enemigo tiene necesidad de alimento, dale pan; y si tiene necesidad de beber, dale agua;

۲۱ اگر دشمن تو گرسنه باشد او را نان بخوران، و اگر تشنه باشد او را آب بنوشان،

22 porque así pondrás brasas de fuego sobre su cabeza, y el Señor te dará tu recompensa.

۲۲ زیرا اخگرها بر سرش خواهی انباشت، وخداوند تو را پاداش خواهد داد.

23 Como el viento del norte da a luz a la lluvia, así es un rostro enojado causado por una lengua que dice mal en secreto.

۲۳ چنانکه باد شمال باران می‌آورد، همچنان زبان غیبتگو چهره را خشمناک می‌سازد.

24 Es mejor vivir en un ángulo de la parte superior de la casa, que con una mujer de lengua amarga en una casa amplia.

۲۴ ساکن بودن در گوشه پشت بام بهتر است ازبودن با زن جنگجو در خانه مشترک.

25 Como agua fría para un alma cansada, también lo son las buenas noticias de un país lejano.

۲۵ خبر خوش از ولایت دور، مثل آب سردبرای جان تشنه است.

26 Como una fuente turbulenta y una fuente sucia, es un hombre recto que tiene que ceder ante los malvados.

۲۶ مرد عادل که پیش شریر خم شود، مثل چشمه گل آلود و منبع فاسد است.

27 No es bueno comer mucha miel: así que el que no está buscando honor será honrado.

۲۷ زیاد عسل خوردن خوب نیست، همچنان طلبیدن جلال خود جلال نیست.

28 Aquel cuyo espíritu está descontrolado es como una ciudad sin muro que ha sido quebrantada.

۲۸ کسی‌که بر روح خود تسلط ندارد، مثل شهر منهدم و بی‌حصار است.