Proverbios 24

1 No tengan envidia de los hombres malvados, ni ningún deseo de estar con ellos:

Huwag kang mananaghili sa mga masamang tao, ni magnasa ka man na masama sa kanila:

2 porque el propósito de sus corazones es la destrucción, y sus labios están hablando de causar problemas.

Sapagka't ang kanilang puso ay nagaaral ng pagpighati, at ang kanilang mga labi ay nagsasalita ng kalikuan.

3 La construcción de una casa es por sabiduría, y por la razón se fortalece:

Sa karunungan ay natatayo ang bahay; at sa pamamagitan ng unawa ay natatatag.

4 Y por el conocimiento, sus habitaciones están llenas de todas las cosas queridas y agradables.

At sa pamamagitan ng kaalaman ay napupuno ang mga silid, ng lahat na mahalaga at maligayang mga kayamanan.

5 El sabio es fuerte; y un hombre de conocimiento aumenta la fortaleza.

Ang pantas na tao ay malakas; Oo, ang taong maalam ay lumalago ang kapangyarihan.

6 Porque guiándote sabiamente, vencerás en la guerra; y en varios guías sabios está la victoria.

Sapagka't sa pamamagitan ng pantas na pamamatnubay ay makikipagdigma ka: at sa karamihan ng mga tagapayo ay may kaligtasan.

7 La sabiduría está fuera del poder del insensato: mantiene su boca cerrada en el lugar público.

Karunungan ay totoong mataas sa ganang mangmang: hindi niya ibinubuka ang kaniyang bibig sa pintuang-bayan.

8 Aquel cuyo propósito es malo será nombrado hombre de malos designios.

Siyang kumakatha ng paggawa ng kasamaan, tatawagin siya ng mga tao na masamang tao.

9 El propósito del necio es el pecado; y el que odia a la autoridad es repugnante para los demás.

Ang pagiisip ng kamangmangan ay kasalanan: at ang mangduduwahagi ay karumaldumal sa mga tao.

10 Si cedes en el día de la angustia, tu fuerza es pequeña.

Kung ikaw ay manglupaypay sa kaarawan ng kasakunaan, ang iyong kalakasan ay munti.

11 Sé el salvador de los que son entregados a la muerte, y no retires la ayuda de aquellos que están cayendo en la destrucción.

Iligtas mo silang nangadala sa kamatayan, at ang mga handang papatayin, ay tingnan mo na iyong ibalik.

12 Si dices: Mira, no teníamos conocimiento de esto: ¿no lo piensa el probador de corazones? y el que guarda tu alma, ¿no lo sabe? ¿Y no dará a cada hombre la recompensa de su trabajo?

Kung iyong sinasabi, narito, hindi kami nakakaalam nito: hindi ba niya binubulay na tumitimbang ng mga puso? At siyang nagiingat ng iyong kaluluwa, hindi ba niya nalalaman? At hindi ba niya gagantihin ang bawa't tao ayon sa gawa niya?

13 Hijo mío, toma miel, porque es bueno; y la miel que fluye, que es dulce a tu gusto:

Anak ko, kumain ka ng pulot, sapagka't mabuti; at ng pulot-pukyutan na matamis sa iyong lasa:

14 Así que deja que tu deseo sea sabiduría: si la tienes, habrá un futuro, y tu esperanza no será cortada.

Sa gayo'y matututo ka ng karunungan na malalagay sa iyong kaluluwa: kung iyong nasumpungan ito, sa gayo'y magkakaroon ka nga ng kagantihan, at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.

15 No hagas planes malvados, oh malhechor, contra los campos del hombre recto, o envíes destrucción sobre su lugar de reposo:

Huwag kang bumakay, Oh masamang tao, sa tahanan ng matuwid; huwag mong sirain ang kaniyang dakong pahingahan:

16 Porque un hombre recto, después de haber caído siete veces, se levantará otra vez; pero los malos caerán en él mal.

Sapagka't ang matuwid ay nabubuwal na makapito, at bumabangon uli: nguni't ang masama ay nabubuwal sa kasakunaan.

17 No te alegres por la caída de tu adversario, y no se alegre tu corazón por su caída:

Huwag kang magalak pagka ang iyong kaaway ay nabubuwal, at huwag matuwa ang iyong puso pagka siya'y nabubuwal:

18 Por temor de que el Señor lo vea, y pueda ser malo a sus ojos, y su ira se aleje de él.

Baka makita ng Panginoon, at ipagdamdam ng loob siya, at kaniyang ihiwalay ang poot niya sa kaniya.

19 No te preocupes por los malvados, ni tengas envidia de los pecadores:

Huwag kang mabalisa dahil sa mga manggagawa ng masama; ni maging mapanaghiliin ka man sa masama:

20 Porque no habrá futuro para el malvado; la luz de los pecadores será apagada.

Sapagka't hindi magkakaroon ng kagantihan sa masamang tao; ang ilawan ng masama ay papatayin.

21 Hijo mío, teme al Señor y al rey; no tengas nada que ver con los inestables:

Anak ko, matakot ka sa Panginoon at sa hari: at huwag kang makisalamuha sa kanila na mapagbago:

22 porque su caída vendrá repentinamente; y ¿quién tiene conocimiento de la ruina que viene de ambos?

Sapagka't ang kanilang kasakunaan ay darating na bigla; at sinong nakakaalam ng kasiraan nila kapuwa?

23 Estos son más dichos de los sabios: Tener preferencia por la posición de una persona cuando se juzga no es bueno.

Ang mga ito man ay sabi rin ng pantas. Magkaroon ng pagtangi ng mga pagkatao sa kahatulan, ay hindi mabuti.

24 El que dice al malvado, eres recto, será maldecido por los pueblos y aborrecido por las naciones.

Siyang nagsasabi sa masama, Ikaw ay matuwid; susumpain siya ng mga bayan, kayayamutan siya ng mga bansa:

25 Pero aquellos que le castigan les irá bien, y una bendición de bien vendrá sobre ellos.

Nguni't silang nagsisisaway sa kaniya ay magkakaroon ng kaluguran, at ang mabuting pagpapala ay darating sa kanila.

26 Él es como si diera un beso con sus labios cuando da una respuesta correcta.

Siya'y humahalik sa mga labi niyaong nagbibigay ng matuwid na sagot.

27 Pon en orden tu trabajo afuera, y prepáralo en el campo; y después de eso, ve a la construcción de tu casa.

Ihanda mo ang iyong gawa sa labas, at ihanda mo sa iyo sa parang; at pagkatapos ay itayo mo ang iyong bahay.

28 No seas un testigo falso contra tu prójimo, o deja que tus labios digan falso testimonio.

Huwag kang sumaksi laban sa iyong kapuwa ng walang kadahilanan; at huwag kang magdaya ng iyong mga labi.

29 No digas: haré con él lo que me ha hecho; Le daré al hombre la recompensa de su trabajo.

Huwag mong sabihin, gagawin kong gayon sa kaniya na gaya ng ginawa niya sa akin: aking ibibigay sa tao ang ayon sa kaniyang gawa.

30 Fui por el campo del que odia el trabajo y por la viña del hombre sin sentido;

Ako'y nagdaan sa tabi ng bukid ng tamad, at sa tabi ng ubasan ng taong salat sa unawa;

31 Y todo estaba lleno de espinas, y cubierto de plantas deshechas, y su muro de piedra se quebró.

At, narito, tinubuang lahat ng mga tinik, ang ibabaw niyaon ay natakpan ng mga dawag, at ang bakod na bato ay nabagsak.

32 Luego mirándolo, pensé: lo vi, y obtuve enseñanza de él.

Ako nga'y tumingin, at aking binulay na mabuti: aking nakita, at tumanggap ako ng turo.

33 Un poco de sueño, un poco de descanso, un poco de doblar las manos en el sueño:

Kaunti pang tulog, kaunti pang idlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:

34 Entonces la pérdida caerá sobre ti como un forajido, y tu necesidad como un hombre armado.

Gayon darating ang iyong karalitaan na parang magnanakaw; at ang iyong kasalatan na parang nasasandatahang tao.