< Proverbios 23 >

1 Cuando tomes asiento en la fiesta con un gobernante, piensa con cuidado en lo que tiene delante;
Katta erbab bilen hemdastixan bolsang, Aldingdiki kim ikenlikini obdan oylan.
2 Y controla tu hambre, si tienes un fuerte deseo de comer.
Ishtiying yaman bolsa, Gélinggha pichaq tenglep turghandek özüngni tart.
3 No desees su alimento delicado, porque es el pan del engaño.
Uning nazunémetlirini tama qilma, Ular adem aldaydighan tamaqlardur.
4 No te preocupes por obtener riqueza; deja que termine tu deseo de dinero.
Bay bolimen dep özüngni upratma; Özüngning zéhningni bu ishqa qaratma.
5 ¿Se te alzan los ojos? se ha ido: porque la riqueza se harán alas, como un águila en vuelo hacia el cielo.
[Bayliqlargha] köz tikishing bilenla, ular yoq bolidu; Pul-mal derweqe özige qanat yasap, Xuddi bürküttek asman’gha uchup kéter.
6 No tomes la comida del que tiene ojos perversos, ni tengas ningún deseo por su delicada carne;
Ach közning nénini yéme, Uning ésil nazunémetlirini tama qilma;
7 porque como los pensamientos de su corazón son, así es él: Toma comida y bebida, él te dice; pero su corazón no está contigo.
Chünki uning köngli qandaq bolghandek, özimu shundaq. U aghzida: — Qéni, alsila, ichsile! — désimu, Biraq könglide séni oylighini yoq.
8 El alimento que has tomado lo vomitarás, y tus palabras agradables serán desperdiciadas.
Yégen bir yutum taamnimu qusuwétisen, Uninggha qilghan chirayliq sözliringmu bikargha ketken bolidu.
9 No digas nada al oído de un hombre necio, porque no valorará la sabiduría de tus palabras.
Exmeqqe yol körsitip salma, Chünki u eqil sözliringni közge ilmas.
10 No dejes que se mueva el lindero de la viuda, y no vayas a los campos de los que no tienen padre;
Qedimde békitken yerning pasil tashlirini yötkime, Yétimlarning étizlirighimu ayagh basma;
11 Porque su salvador es fuerte, y él tomará su causa contra ti.
Chünki ularning Hemjemet-Qutquzghuchisi intayin küchlüktur; U Özi ular üchün üstüngdin dewa qilar.
12 Da tu corazón a la enseñanza, y tus oídos a las palabras del conocimiento.
Nesihetke köngül qoy, Ilim-bilimlerge qulaq sal.
13 No retires el entrenamiento del niño: porque incluso si le das golpes con la vara, no será la muerte para él.
Balanggha terbiye bérishtin érinme; Eger tayaq bilen ursang, u ölüp ketmeydu;
14 Dale golpes con la vara, y mantén su alma a salvo del inframundo. (Sheol h7585)
Sen uni tayaq bilen ursang, Belkim uni tehtisaradin qutquziwalisen. (Sheol h7585)
15 Hijo mío, si tu corazón se vuelve sabio, yo también, me alegraré de corazón;
I oghlum, dana bolsang, Méning qelbim qanche xush bolar idi!
16 Y mis pensamientos en mí estarán llenos de alegría cuando tus labios digan lo correcto.
Aghzingda orunluq sözler bolsa, ich-ichimdin shadlinimen.
17 No tengas envidia de pecadores en tu corazón, sino guarda en el temor de Jehová todo el día;
Gunah sadir qilghuchilargha reshk qilma, Herdaim Perwerdigardin eyminishte turghin;
18 Porque sin duda hay un futuro, y tu esperanza no será cortada.
Shundaq qilghiningda jezmen köridighan yaxshi kününg bolidu, Arzu-ümiding bikargha ketmes.
19 Escucha, hijo mío, y sé sabio, guiando tu corazón de la manera correcta.
I oghlum, sözümge qulaq sélip dana bol, Qelbingni [Xudaning] yoligha bashlighin.
20 No estés entre los que se entregan al vino, ni entre los que se sacian de la carne:
Meyxorlargha arilashma, Nepsi yaman göshxorlar bilen bardi-keldi qilma;
21 Porque los que se deleitan en la bebida y la fiesta, tendrán necesidad; y por amor al sueño, un hombre estará pobremente vestido.
Chünki haraqkesh bilen nepsi yaman axirida yoqsulluqta qalar, Gheplet uyqusigha patqanlargha jende kiyimni kiygüzer.
22 Escucha a tu padre, de quien eres hijo, y no menosprecies a tu madre cuando sea vieja.
Séni tapqan atangning sözini angla, Anang qérighanda uninggha hörmetsizlik qilma.
23 Consigue para ti lo que es verdad, y no lo dejes ir por dinero; obtener sabiduría y enseñanza y buen sentido.
Heqiqetni sétiwal, Uni hergiz sétiwetme. Danaliq, terbiye we yorutulushnimu al.
24 El padre del hombre recto se alegrará, y el que tiene un hijo sabio tendrá gozo por causa de él.
Heqqaniy balining atisi chong xushalliq tapar; Dana oghulni tapqan atisi uningdin xursen bolar.
25 Dejen que su padre y su madre se alegren, que la que te dio a luz se alegren.
Ata-anangni söyündürüp, Séni tughqan anangni xush qil.
26 Hijo mío, dame tu corazón, y tus ojos se deleiten en mis caminos.
I oghlum, qelbingni manga tapshur; Közliringmu hayatliq yollirimgha tikilsun!
27 Porque una mujer prostituta es un profundo hoyo, y una mujer mala es un pozo estrecho y profundo.
Chünki pahishe ayal chongqur oridur, Buzuq yat ayal tar zindandur;
28 Sí, ella está esperando secretamente como una bestia por su alimento, y el engaño por ella se incrementa entre los hombres.
Ular qaraqchidek möküwélip, Insaniyet arisidiki wapasizlarni köpeyter.
29 ¿Quién dice, Oh! quien dice, ¡Ah! ¿Quién tiene argumentos violentos? quién tiene dolor? quién tiene heridas sin causa? y ojos oscuros?
Kimde azab bar? Kimde derd-elem? Kim jédel ichide qalar? Kim nale-peryad kötürer? Kim sewebsiz yarilinar? Kimning közi qizirip kéter?
30 Aquellos que se sientan tarde sobre el vino: aquellos que buscan vino mezclado.
Del sharab üstide uzun olturghan, Ebjesh sharabtin tétishqa aldirighan meyxorlar!
31 Evita que tus ojos miren el vino cuando está rojo, cuando su color es brillante en la taza, cuando baja suavemente;
Sharabning ajayib qizilliqigha, uning jamdiki julaliqigha, Kishining gélidin shundaq siliq ötkenlikige meptun bolup qalma!
32 Al final, su mordisco es como el de una serpiente, su herida como la herida de un serpiente venenosa.
Axirida u zeherlik yilandek chéqiwalidu, Oq yilandek neshtirini sanjiydu.
33 Tus ojos verán cosas extrañas, y dirás cosas retorcidas.
Köz aldingda ghelite menziriler körünidu, Aghzingdin qalaymiqan sözler chiqidu.
34 Sí, serás como el que descansa en el mar o en la parte superior de un mástil.
Xuddi déngiz-okyanlarda leylep qalghandek, Yelkenlik kémining moma yaghichi üstide yatqandek bolisen.
35 Ellos me han vencido, tú dirás: y no tengo dolor; me dieron golpes sin que los sintiera: ¿cuándo estaré despierto de mi vino? Voy a buscarlo de nuevo.
Sen choqum: — Birsi méni urdi, lékin men yarilanmidim! Birsi méni tayaq bilen urdi, biraq aghriqini sezmidim!» — deysen. Biraq sen yene: «Hoshumgha kelsemla, men yenila sharabni izdeymen! — deysen.

< Proverbios 23 >