Proverbios 23
1 Cuando tomes asiento en la fiesta con un gobernante, piensa con cuidado en lo que tiene delante;
| وقتی با حاکم سر سفره می‌نشینی، به خاطر بسپار با چه کسی روبرو هستی. |
2 Y controla tu hambre, si tienes un fuerte deseo de comer.
| اگر آدم پرخوری هستی، کارد بر گلویت بگذار |
3 No desees su alimento delicado, porque es el pan del engaño.
| و شیفتهٔ غذاهای لذیذ او نشو، زیرا ممکن است فریبی در کار باشد. |
4 No te preocupes por obtener riqueza; deja que termine tu deseo de dinero.
| عاقل باش و برای به چنگ آوردن ثروت، خودت را خسته نکن، |
5 ¿Se te alzan los ojos? se ha ido: porque la riqueza se harán alas, como un águila en vuelo hacia el cielo.
| زیرا ثروت ناپایدار است و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود. |
6 No tomes la comida del que tiene ojos perversos, ni tengas ningún deseo por su delicada carne;
| از سفرهٔ آدم خسیس غذا نخور و برای غذاهای لذیذ او حریص نباش، |
7 porque como los pensamientos de su corazón son, así es él: Toma comida y bebida, él te dice; pero su corazón no está contigo.
| چون او حساب هر چه را که بخوری در فکرش نگه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، اما این را از ته دل نمی‌گوید. |
8 El alimento que has tomado lo vomitarás, y tus palabras agradables serán desperdiciadas.
| لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکرات تو بر باد خواهد رفت. |
9 No digas nada al oído de un hombre necio, porque no valorará la sabiduría de tus palabras.
| آدم نادان را نصیحت نکن، چون او سخنان حکیمانه تو را خوار خواهد شمرد. |
10 No dejes que se mueva el lindero de la viuda, y no vayas a los campos de los que no tienen padre;
| حدود ملک خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را غصب نکن، |
11 Porque su salvador es fuerte, y él tomará su causa contra ti.
| زیرا حامی ایشان قدرتمند است و به داد آنها خواهد رسید. |
12 Da tu corazón a la enseñanza, y tus oídos a las palabras del conocimiento.
| وقتی دیگران تو را تأدیب می‌کنند، با تمام دل آن را بپذیر و به سخنان آموزنده‌شان گوش فرا ده. |
13 No retires el entrenamiento del niño: porque incluso si le das golpes con la vara, no será la muerte para él.
| از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن. چوب تنبیه او را نخواهد کشت. |
| او را با چوب تنبیه کن که جانش را از هلاکت نجات خواهی داد. (Sheol h7585) |
15 Hijo mío, si tu corazón se vuelve sabio, yo también, me alegraré de corazón;
| پسرم، اگر حکمت در دل تو باشد، دل من شاد خواهد شد |
16 Y mis pensamientos en mí estarán llenos de alegría cuando tus labios digan lo correcto.
| و هنگامی که دهانت به راستی سخن بگوید، وجود من به وجد خواهد آمد. |
17 No tengas envidia de pecadores en tu corazón, sino guarda en el temor de Jehová todo el día;
| به گناهکاران حسادت نورز، بلکه اشتیاق تو اطاعت از خداوند باشد؛ |
18 Porque sin duda hay un futuro, y tu esperanza no será cortada.
| زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو بر باد نخواهد رفت. |
19 Escucha, hijo mío, y sé sabio, guiando tu corazón de la manera correcta.
| ای پسرم، عاقل باش و به سخنانم گوش فرا ده. در راه راست گام بردار |
20 No estés entre los que se entregan al vino, ni entre los que se sacian de la carne:
| و با آدمهای میگسار و شکم‌پرست معاشرت نکن، |
21 Porque los que se deleitan en la bebida y la fiesta, tendrán necesidad; y por amor al sueño, un hombre estará pobremente vestido.
| زیرا کسانی که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج خواهند شد. |
22 Escucha a tu padre, de quien eres hijo, y no menosprecies a tu madre cuando sea vieja.
| نصیحت پدرت را که تو را به وجود آورده گوش بگیر و مادر پیرت را خوار مشمار. |
23 Consigue para ti lo que es verdad, y no lo dejes ir por dinero; obtener sabiduría y enseñanza y buen sentido.
| در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و فهم را کسب کن و به هیچ قیمت آنها را از دست نده. |
24 El padre del hombre recto se alegrará, y el que tiene un hijo sabio tendrá gozo por causa de él.
| فرزندی درستکار و دانا باش تا مایهٔ شادی و خشنودی پدر و مادرت شوی. |
25 Dejen que su padre y su madre se alegren, que la que te dio a luz se alegren.
26 Hijo mío, dame tu corazón, y tus ojos se deleiten en mis caminos.
| ای پسرم، به من گوش بده و از زندگی من سرمشق بگیر. |
27 Porque una mujer prostituta es un profundo hoyo, y una mujer mala es un pozo estrecho y profundo.
| بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است. |
28 Sí, ella está esperando secretamente como una bestia por su alimento, y el engaño por ella se incrementa entre los hombres.
| او مانند راهزن در کمین قربانیان خود می‌نشیند و باعث می‌شود مردان زیادی خیانتکار شوند. |
29 ¿Quién dice, Oh! quien dice, ¡Ah! ¿Quién tiene argumentos violentos? quién tiene dolor? quién tiene heridas sin causa? y ojos oscuros?
| مصیبت و بدبختی گریبانگیر چه کسی می‌شود؟ آن کیست که دائم نزاع به پا می‌کند و می‌نالد، بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟ |
30 Aquellos que se sientan tarde sobre el vino: aquellos que buscan vino mezclado.
| کسی که دائم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود. |
31 Evita que tus ojos miren el vino cuando está rojo, cuando su color es brillante en la taza, cuando baja suavemente;
| پس فریفتهٔ شراب قرمز نشو که در پیاله به تو چشمک می‌زند و سپس به نرمی از گلویت پایین می‌رود؛ |
32 Al final, su mordisco es como el de una serpiente, su herida como la herida de un serpiente venenosa.
| زیرا در پایان، مثل مار سمی تو را نیش خواهد زد و چون افعی تو را خواهد گزید. |
33 Tus ojos verán cosas extrañas, y dirás cosas retorcidas.
| چشمانت چیزهای عجیب و غریب خواهند دید و گرفتار وهم و خیال خواهی شد. |
34 Sí, serás como el que descansa en el mar o en la parte superior de un mástil.
| مانند کسی خواهی بود که بر سر دکل کشتی که دستخوش امواج دریاست خوابیده باشد. |
35 Ellos me han vencido, tú dirás: y no tengo dolor; me dieron golpes sin que los sintiera: ¿cuándo estaré despierto de mi vino? Voy a buscarlo de nuevo.
| خواهی گفت: «مرا زدند ولی دردی احساس نمی‌کنم. کی به هوش می‌آیم تا پیاله‌ای دیگر بنوشم؟» |
