< Proverbios 23 >

1 Cuando tomes asiento en la fiesta con un gobernante, piensa con cuidado en lo que tiene delante;
No makisangoka a mangan iti maysa a turay, paliiwem a nasayaat ti adda iti sangoanam,
2 Y controla tu hambre, si tienes un fuerte deseo de comer.
ket mangikabilka iti kampit iti karabukobmo no sika tay tao a pagaayatna ti mangan iti adu a taraon.
3 No desees su alimento delicado, porque es el pan del engaño.
Saanmo a tarigagayan dagiti naimas a taraon, ta taraon daytoy ti kinaulbod.
4 No te preocupes por obtener riqueza; deja que termine tu deseo de dinero.
Saanka nga agtrabaho iti kasta unay tapno bumaknangka; ammom koma no kaanoka nga aginana.
5 ¿Se te alzan los ojos? se ha ido: porque la riqueza se harán alas, como un águila en vuelo hacia el cielo.
No dagita matam ket masisirap iti kuarta, agpukaw daytoy, ket kasla giddato nga iyunnatna dagiti payakna sa tumayab iti tangatang a kasla agila.
6 No tomes la comida del que tiene ojos perversos, ni tengas ningún deseo por su delicada carne;
Saanmo a kankanen ti taraon ti dakes a tao- isu ti tao a nabayagen a kumitkita iti taraonmo- ken saanmo a tarigagayan dagiti naimas a taraonna,
7 porque como los pensamientos de su corazón son, así es él: Toma comida y bebida, él te dice; pero su corazón no está contigo.
ta isuna tay kita iti tao a mangbilbilang ti gatad ti taraon. Kunana kenka, “Manganka ken uminomka!” ngem saan a dayta ti adda iti pusona.
8 El alimento que has tomado lo vomitarás, y tus palabras agradables serán desperdiciadas.
Kayatmo pay ketdin nga isarua ti sangabassit a nakanmo, ket sayang laeng ti panagyamanmo kenkuana.
9 No digas nada al oído de un hombre necio, porque no valorará la sabiduría de tus palabras.
Saanmo a kasarsarita ti maag, ta umsiennanto dagiti nasirib a sasaom.
10 No dejes que se mueva el lindero de la viuda, y no vayas a los campos de los que no tienen padre;
Saanmo nga iyakar ti nagkakauna a mohon wenno agumen dagiti talon dagiti ulila,
11 Porque su salvador es fuerte, y él tomará su causa contra ti.
ta napigsa ti Mannubbotda, ket isunanto ti mangirupir iti kalinteganda a maibusor kenka.
12 Da tu corazón a la enseñanza, y tus oídos a las palabras del conocimiento.
Ipapusom dagiti sursuro, ken denggem dagiti sasao iti kinasirib.
13 No retires el entrenamiento del niño: porque incluso si le das golpes con la vara, no será la muerte para él.
Saanka a bumdeng a mangisuro iti ubing, ta no bautem isuna, saan isuna a matay.
14 Dale golpes con la vara, y mantén su alma a salvo del inframundo. (Sheol h7585)
No bautem isuna, maisalakanmo ti kararuana manipud iti sheol. (Sheol h7585)
15 Hijo mío, si tu corazón se vuelve sabio, yo también, me alegraré de corazón;
Anakko, no nasirib ta pusom, naragsak met ngarud toy pusok;
16 Y mis pensamientos en mí estarán llenos de alegría cuando tus labios digan lo correcto.
agrag-o toy kaunggak no agisawsawang dagita bibigmo iti nasayaat.
17 No tengas envidia de pecadores en tu corazón, sino guarda en el temor de Jehová todo el día;
Saanmo nga ipalubos nga apalan ta pusom dagiti managbasol, ngem itultuloymo ketdi ti agbuteng kenni Yahweh iti inaldaw.
18 Porque sin duda hay un futuro, y tu esperanza no será cortada.
Awan duadua nga adda masakbayan ket saanto a mapukaw ti namnamam.
19 Escucha, hijo mío, y sé sabio, guiando tu corazón de la manera correcta.
Dumngegka, anakko, ket agbalinka a masirib ken agbiagka iti umno a wagas.
20 No estés entre los que se entregan al vino, ni entre los que se sacian de la carne:
Saanka a makikadua kadagiti mammartek, wenno kadagiti narawet a mangan iti karne,
21 Porque los que se deleitan en la bebida y la fiesta, tendrán necesidad; y por amor al sueño, un hombre estará pobremente vestido.
ta pumanglawto dagiti mammartek ken narawet, ket agkawesdanto iti rutay rutay.
22 Escucha a tu padre, de quien eres hijo, y no menosprecies a tu madre cuando sea vieja.
Dengggem ti amam a nangiputot kenka ken saanmo a laisen ti inam inton bumaket isuna.
23 Consigue para ti lo que es verdad, y no lo dejes ir por dinero; obtener sabiduría y enseñanza y buen sentido.
Arigna a gatangem ti kinapudno, ngem saanmo nga ilaklako; arigna a gatangem ti kinasirib, panangisuro ken pannakaawat.
24 El padre del hombre recto se alegrará, y el que tiene un hijo sabio tendrá gozo por causa de él.
Agrag-o iti kasta unay ti ama ti tao nga agar-aramid iti nalinteg, ken agragsak met ti makin-anak iti maysa a masirib nga anak.
25 Dejen que su padre y su madre se alegren, que la que te dio a luz se alegren.
Maragsakan koma da amam ken inam ken agrag-o koma ti nangisikog kenka.
26 Hijo mío, dame tu corazón, y tus ojos se deleiten en mis caminos.
Anakko, itedmo kaniak ta pusom, ket paliiwen koma dagita matam dagiti wagasko.
27 Porque una mujer prostituta es un profundo hoyo, y una mujer mala es un pozo estrecho y profundo.
Ta ti maysa a balangkantis ket maiyarig iti nauneg nga abut, ken maiyarig met iti akikid nga abut ti asawa ti sabali pay a lalaki.
28 Sí, ella está esperando secretamente como una bestia por su alimento, y el engaño por ella se incrementa entre los hombres.
Aglemlemmeng isuna nga agur-uray a kas iti agtatakaw, ken papaaddoenna ti bilang dagiti nagulib iti sangkataoan.
29 ¿Quién dice, Oh! quien dice, ¡Ah! ¿Quién tiene argumentos violentos? quién tiene dolor? quién tiene heridas sin causa? y ojos oscuros?
Siasino aya ti kakaasi? Siasino aya ti agladladingit? Siasino aya ti makirangranget? Siasino aya ti agrekreklamo? Siasino aya ti nasugatan nga awan gapgapuna? Siasino aya ti limmablabbaga ti matana?
30 Aquellos que se sientan tarde sobre el vino: aquellos que buscan vino mezclado.
Dagidiay naigamer iti arak, dagidiay agin-inom iti naglalaok nga arak.
31 Evita que tus ojos miren el vino cuando está rojo, cuando su color es brillante en la taza, cuando baja suavemente;
Saanmo a kitkitaen ti arak no nalabaga daytoy, no rumimat-rimat ti uneg ti kopa ken mayat ti panagaruyotna.
32 Al final, su mordisco es como el de una serpiente, su herida como la herida de un serpiente venenosa.
Iti udina, kumagat a kasla karasaen ken kumagat a kasla nagita nga uleg.
33 Tus ojos verán cosas extrañas, y dirás cosas retorcidas.
Makakitanto dagiti matam kadagiti karkarna a banbanag, ket agisawangto ta pusom kadagiti saan nga um-umno a banbanag.
34 Sí, serás como el que descansa en el mar o en la parte superior de un mástil.
Agbalinkanto a maysa kadagiti matmaturog kadagiti nangangato a taaw wenno agid-idda kadagiti tali ken kawar ti barko.
35 Ellos me han vencido, tú dirás: y no tengo dolor; me dieron golpes sin que los sintiera: ¿cuándo estaré despierto de mi vino? Voy a buscarlo de nuevo.
“Kinabildak!” kunamto, “ngem saanak a nasaktan. Pinang-ordak, ngem diak narikna. Kaanoakto a makariing? Mangbirukak pay iti sabali a mainum.”

< Proverbios 23 >