Proverbios 23
1 Cuando tomes asiento en la fiesta con un gobernante, piensa con cuidado en lo que tiene delante;
Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
2 Y controla tu hambre, si tienes un fuerte deseo de comer.
Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
3 No desees su alimento delicado, porque es el pan del engaño.
Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
4 No te preocupes por obtener riqueza; deja que termine tu deseo de dinero.
Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
5 ¿Se te alzan los ojos? se ha ido: porque la riqueza se harán alas, como un águila en vuelo hacia el cielo.
Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
6 No tomes la comida del que tiene ojos perversos, ni tengas ningún deseo por su delicada carne;
Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
7 porque como los pensamientos de su corazón son, así es él: Toma comida y bebida, él te dice; pero su corazón no está contigo.
Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
8 El alimento que has tomado lo vomitarás, y tus palabras agradables serán desperdiciadas.
La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
9 No digas nada al oído de un hombre necio, porque no valorará la sabiduría de tus palabras.
En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
10 No dejes que se mueva el lindero de la viuda, y no vayas a los campos de los que no tienen padre;
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
11 Porque su salvador es fuerte, y él tomará su causa contra ti.
Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
12 Da tu corazón a la enseñanza, y tus oídos a las palabras del conocimiento.
Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
13 No retires el entrenamiento del niño: porque incluso si le das golpes con la vara, no será la muerte para él.
Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol. (Sheol h7585)
15 Hijo mío, si tu corazón se vuelve sabio, yo también, me alegraré de corazón;
Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
16 Y mis pensamientos en mí estarán llenos de alegría cuando tus labios digan lo correcto.
Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
17 No tengas envidia de pecadores en tu corazón, sino guarda en el temor de Jehová todo el día;
Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
18 Porque sin duda hay un futuro, y tu esperanza no será cortada.
Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
19 Escucha, hijo mío, y sé sabio, guiando tu corazón de la manera correcta.
Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
20 No estés entre los que se entregan al vino, ni entre los que se sacian de la carne:
Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
21 Porque los que se deleitan en la bebida y la fiesta, tendrán necesidad; y por amor al sueño, un hombre estará pobremente vestido.
Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
22 Escucha a tu padre, de quien eres hijo, y no menosprecies a tu madre cuando sea vieja.
Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
23 Consigue para ti lo que es verdad, y no lo dejes ir por dinero; obtener sabiduría y enseñanza y buen sentido.
Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
24 El padre del hombre recto se alegrará, y el que tiene un hijo sabio tendrá gozo por causa de él.
Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
25 Dejen que su padre y su madre se alegren, que la que te dio a luz se alegren.
Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
26 Hijo mío, dame tu corazón, y tus ojos se deleiten en mis caminos.
Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
27 Porque una mujer prostituta es un profundo hoyo, y una mujer mala es un pozo estrecho y profundo.
Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
28 Sí, ella está esperando secretamente como una bestia por su alimento, y el engaño por ella se incrementa entre los hombres.
Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
29 ¿Quién dice, Oh! quien dice, ¡Ah! ¿Quién tiene argumentos violentos? quién tiene dolor? quién tiene heridas sin causa? y ojos oscuros?
Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
30 Aquellos que se sientan tarde sobre el vino: aquellos que buscan vino mezclado.
Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
31 Evita que tus ojos miren el vino cuando está rojo, cuando su color es brillante en la taza, cuando baja suavemente;
Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
32 Al final, su mordisco es como el de una serpiente, su herida como la herida de un serpiente venenosa.
En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
33 Tus ojos verán cosas extrañas, y dirás cosas retorcidas.
Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
34 Sí, serás como el que descansa en el mar o en la parte superior de un mástil.
Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
35 Ellos me han vencido, tú dirás: y no tengo dolor; me dieron golpes sin que los sintiera: ¿cuándo estaré despierto de mi vino? Voy a buscarlo de nuevo.
Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
