Proverbios 20
1 El vino hace tontos a los hombres, y la bebida fuerte hace que los hombres lleguen a los golpes; y quien entra en error por esto no es sabio.
Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.
2 La ira de un rey es como el fuerte grito de un león; el que lo enoja hace lo malo contra sí mismo.
Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.
3 Es un honor para un hombre evitar pelear, pero los tontos siempre están en guerra.
Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.
4 El que odia el trabajo no ara su arado debido al invierno; entonces, en el momento de cortar el grano, él estará pidiendo comida y no obtendrá nada.
Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].
5 El propósito en el corazón de un hombre es como aguas profundas, pero un hombre con buen sentido lo sacará.
Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.
6 La mayoría de los hombres no ocultan sus actos bondadosos, pero ¿dónde se puede ver a un hombre de buena fe?
Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?
7 Un hombre recto continúa con su justicia: ¡Felices son sus hijos después de él!
Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.
8 Un rey en el tribunal juzga todo el mal con sus ojos.
Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.
9 ¿Quién puede decir: Yo he limpiado mi corazón, estoy libre de mi pecado?
Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?
10 Pesas desiguales y medidas desiguales, todos son repugnantes para el Señor.
Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.
11 Incluso un niño puede ser juzgado por sus obras, si su trabajo es libre de pecado y si es correcto.
Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.
12 El oído que oye y el ojo que ve son igualmente obra del Señor.
Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.
13 No seas amante del sueño, o llegarás a ser pobre: mantén tus ojos abiertos, y tendrás suficiente pan.
Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.
14 Malo, muy malo, dice él que está dando dinero por bienes; pero cuando ha seguido su camino, deja en claro su orgullo por lo que compró.
[To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.
15 Hay oro y una tienda de corales, pero los labios del conocimiento son una joya de gran precio.
Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.
16 Toma prenda de un hombre si se hace responsable de un hombre extraño, y toma promesa de él que da su palabra por hombres extraños.
Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.
17 El pan de engaño es dulce para el hombre; pero después, su boca estará llena de arena.
Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.
18 Todo propósito se lleva a cabo mediante la ayuda sabia: y guiando sabiamente la guerra.
Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.
19 El que habla acerca de los negocios de los demás revela secretos: así que no tengas nada que ver con el que tiene los labios abiertos de par en par.
Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.
20 Si alguno maldice a su padre o a su madre, su luz se apagará en la noche más negra.
Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.
21 Una herencia se puede obtener rápidamente al principio, pero el final no será una bendición.
Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.
22 No digas: Daré castigo por el mal: sigue esperando al Señor, y él será tu salvador.
Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.
23 Las pesas desiguales son repugnantes para el Señor, y las escalas falsas no son buenas.
Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.
24 Los pasos de un hombre son del Señor; ¿cómo puede entonces un hombre tener conocimiento de su camino?
Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?
25 Es un peligro para un hombre decir sin pensar, es santo y, después de tomar su juramento, cuestionarse si es necesario guardarlo.
Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.
26 Un rey sabio echa a los malhechores y hace que su maldad vuelva a ellos.
Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.
27 El Señor vela por el espíritu del hombre, buscando en todas las partes más profundas del cuerpo.
Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.
28 La misericordia y la buena fe protegen al rey, y la sede de su poder se basa en actos rectos.
Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.
29 La gloria de los jóvenes es su fuerza, y el honor de los viejos es su canas.
Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.
30 Por las heridas de la vara, el mal se va, y los golpes limpian las partes más profundas del cuerpo.
Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.
