Proverbios 1
1 Palabras sabias de Salomón, hijo de David, rey de Israel.
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Para tener conocimiento de la enseñanza sabia; para ser claro acerca de las palabras de la razón:
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 Para ser entrenado en los caminos de la sabiduría, en la rectitud y en juzgar el comportamiento verdadero y recto:
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Para hacer sagaces a los ingenuos, y para darle al joven conocimiento, y un propósito serio:
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 El hombre sabio, al escuchar, obtendrá un mayor aprendizaje, y los actos del hombre de buen sentido serán guiados sabiamente:
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 Para obtener el sentido de dichos sabios, y de las palabras de los sabios y sus dichos secretos.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 El temor del Señor es el comienzo del conocimiento; pero los necios no tienen uso para la sabiduría y la enseñanza.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Hijo mío, presta oído al entrenamiento de tu padre, y no abandones la enseñanza de tu madre:
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 Porque serán corona de gracia para tu cabeza, y adornos de cadenas alrededor de tu cuello.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Hijo mío, si los pecadores te sacarán del camino correcto, no vayas con ellos.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Si dicen: Ven con nosotros; hagamos designios contra el bien, esperando en secreto a los rectos, sin causa;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
12 Los tragaremos vivos a los hombres rectos, como se traga la muerte a quienes caen en el sepulcro; (Sheol h7585)
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Los bienes de gran precio serán nuestros, nuestras casas estarán llenas de riqueza;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Aproveche tu oportunidad con nosotros, y todos tendremos una bolsa de dinero:
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Hijo mío, no vayas con ellos; mantén tus pies alejados de sus caminos:
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 Porque sus pies corren tras el mal, y se apresuran a quitarle la vida a un hombre.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 En verdad, para nada sirve la red extendida ante los ojos del pájaro:
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Y están secretamente esperando su sangre y preparándose destrucción para sí mismos.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Tal es el destino de todos los que van en busca de ganancias; le quita la vida a sus dueños.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 La sabiduría está clamando en la calle; su voz es fuerte en los lugares abiertos;
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 Sus palabras están sonando en los lugares de reunión, y en las puertas de la ciudad:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 ¿Hasta cuándo, ustedes simples, las cosas necias serán queridas para ustedes? y es un placer para los que odian la autoridad? ¿Cuánto tiempo los tontos seguirán odiando el conocimiento?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Vuélvanse a mis correcciones: mira, enviaré el flujo de mi espíritu sobre ustedes, y les haré saber mis palabras.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Porque tus oídos estaban cerrados a mi voz; nadie prestó atención a mi mano estirada;
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 Ustedes rechazaron mis consejos, y no tendrían nada que ver con mis correcciones:
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 En el día de tu angustia me reiré; Y me burlaré de tu miedo;
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 Cuando te sobreviene tu temor, como tormenta, y tu angustia como viento impetuoso; cuando el dolor y la tristeza vienen sobre ti.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Entonces no daré respuesta a sus clamores; buscándome temprano, no me verán:
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Porque aborrecieron el conocimiento, y no entregaron sus corazones al temor de Jehová:
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 No deseaban mi enseñanza, y mis palabras de protesta no fueron nada para ellos.
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Así que el fruto de su camino será su alimento, y con los designios de sus corazones se llenarán.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Porque el retorno de lo simple de la enseñanza será la causa de su muerte, y la paz de los necios será su destrucción.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Pero el que me escuchará tomará su descanso a salvo, viviendo en paz sin temor al mal.
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
