Proverbios 1
1 Palabras sabias de Salomón, hijo de David, rey de Israel.
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 Para tener conocimiento de la enseñanza sabia; para ser claro acerca de las palabras de la razón:
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 Para ser entrenado en los caminos de la sabiduría, en la rectitud y en juzgar el comportamiento verdadero y recto:
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 Para hacer sagaces a los ingenuos, y para darle al joven conocimiento, y un propósito serio:
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 El hombre sabio, al escuchar, obtendrá un mayor aprendizaje, y los actos del hombre de buen sentido serán guiados sabiamente:
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 Para obtener el sentido de dichos sabios, y de las palabras de los sabios y sus dichos secretos.
7 El temor del Señor es el comienzo del conocimiento; pero los necios no tienen uso para la sabiduría y la enseñanza.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 Hijo mío, presta oído al entrenamiento de tu padre, y no abandones la enseñanza de tu madre:
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 Porque serán corona de gracia para tu cabeza, y adornos de cadenas alrededor de tu cuello.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 Hijo mío, si los pecadores te sacarán del camino correcto, no vayas con ellos.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 Si dicen: Ven con nosotros; hagamos designios contra el bien, esperando en secreto a los rectos, sin causa;
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
12 Los tragaremos vivos a los hombres rectos, como se traga la muerte a quienes caen en el sepulcro; (Sheol h7585)
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 Los bienes de gran precio serán nuestros, nuestras casas estarán llenas de riqueza;
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 Aproveche tu oportunidad con nosotros, y todos tendremos una bolsa de dinero:
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 Hijo mío, no vayas con ellos; mantén tus pies alejados de sus caminos:
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 Porque sus pies corren tras el mal, y se apresuran a quitarle la vida a un hombre.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 En verdad, para nada sirve la red extendida ante los ojos del pájaro:
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 Y están secretamente esperando su sangre y preparándose destrucción para sí mismos.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 Tal es el destino de todos los que van en busca de ganancias; le quita la vida a sus dueños.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 La sabiduría está clamando en la calle; su voz es fuerte en los lugares abiertos;
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 Sus palabras están sonando en los lugares de reunión, y en las puertas de la ciudad:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 ¿Hasta cuándo, ustedes simples, las cosas necias serán queridas para ustedes? y es un placer para los que odian la autoridad? ¿Cuánto tiempo los tontos seguirán odiando el conocimiento?
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 Vuélvanse a mis correcciones: mira, enviaré el flujo de mi espíritu sobre ustedes, y les haré saber mis palabras.
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 Porque tus oídos estaban cerrados a mi voz; nadie prestó atención a mi mano estirada;
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 Ustedes rechazaron mis consejos, y no tendrían nada que ver con mis correcciones:
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 En el día de tu angustia me reiré; Y me burlaré de tu miedo;
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 Cuando te sobreviene tu temor, como tormenta, y tu angustia como viento impetuoso; cuando el dolor y la tristeza vienen sobre ti.
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 Entonces no daré respuesta a sus clamores; buscándome temprano, no me verán:
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 Porque aborrecieron el conocimiento, y no entregaron sus corazones al temor de Jehová:
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 No deseaban mi enseñanza, y mis palabras de protesta no fueron nada para ellos.
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 Así que el fruto de su camino será su alimento, y con los designios de sus corazones se llenarán.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 Porque el retorno de lo simple de la enseñanza será la causa de su muerte, y la paz de los necios será su destrucción.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 Pero el que me escuchará tomará su descanso a salvo, viviendo en paz sin temor al mal.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
