< San Mateo 26 >
1 Y cuando Jesús hubo terminado todas estas palabras, dijo a sus discípulos:
Lino chakaba kuti Jesu nakamana majwi aya oonse, wakati kuli basikwiya bakwe,
2 Dentro de dos días es la Pascua, y el Hijo del hombre será entregado para ser crucificado.
“Mulizi kuti kwayinda mazuba abili pobwe lyakwindilila ngalyasika, e; yo Mwana Muntu waabwa kuti akagankaminwe.”
3 Entonces los principales sacerdotes y los escribas y los ancianos del pueblo se juntaron en la casa del sumo sacerdote, que se llamaba Caifás.
Mpawo mupayizi mupati abapati bamwi babantu bakali bungene aantomwe mungánda yamuapyizi silutwe, wakalikutegwa ngu Kkayafasi.
4 E hicieron planes juntos para arrestar a Jesús con engaños y matarlo.
Bakalangula inzila isisikene kabali antomwe kuti bamwange Jesu chakumubba akuyomujaya.
5 Pero ellos dijeron: No durante la fiesta, para que no se alborote la gente.
Nkambo bakali kwamba kuti, “kutabi chiindi chapobwe litakwe bumena, kuti kutabi kunyongana akati kabantu.”
6 Cuando Jesús estaba en Betania, en casa de Simón el leproso,
Lino Jesu nakali mu Bbetani mungánda ya Sayimoni sichinsenda,
7 Vino a él una mujer que tenía una botella de perfume muy costoso, y ella le puso el perfume sobre la cabeza cuando estaba sentado a la mesa.
Nakalikulya atafula, elyo kwakasika mwanakazi wakajisi cinkuli wamafuta adula, elyo wakatila Jesu amutwe
8 Pero cuando los discípulos lo vieron, se enojaron, diciendo: ¿Para qué se desperdicia esto?
Pesi basikwiya bakwe nibakaziba, bakabilila alimwi bakati,
9 Porque pudo haberse vendido por mucho dinero y dárselo a los pobres.
“Ninzi chapa kuti aanyonyone obu? Ayaa alikuzigwa amali inyingi akuyopa bachete.”
10 Pero al ver Jesús, les dijo: ¿Por qué molestas a la mujer? ella me ha hecho un acto amable.
Pesi Jesu nakaziba echi wakati kulimbabo, “Nkambonzi nimumukatazya mwanakazi ooyu? Nkambo wandichitila chintu chibotu.
11 Porque a los pobres siempre los tendrán con ustedes, pero a mí no siempre me tendrán.
Bachete mulaabo chiindi chonse, pesi tamukoyooba andime pe chindi choonse.
12 Porque al poner este perfume en mi cuerpo, lo hizo para prepararme para mi sepultura.
Nkambo mpatila mafuta aya amubili wangu, wazichitila kuzikwa kwangu
13 De cierto, de cierto les digo: Dondequiera que se divulguen estás buenas nuevas en todo el mundo, se hablará de lo que hizo esta mujer en memoria de ella.
kasimpe ndamwambila kuti kufumbwa nkwayokambawukwa makani mabotu, munyika yoonse echi nchaachita mwanakazi oyu chinoyowambwa kuti bakamwibaluke.
14 Entonces uno de los doce, que se llamaba Judas Iscariote, fue a los principales sacerdotes,
Mpawo umwi wabali kkumi ababili, wakali kuteghwa Judasi sikaliyoti, wakayinka kumupayizi mupati
15 Y les dijo: ¿Qué me darán, si les entrego a Jesus? Y ellos señalaron el precio en treinta monedas de plata.
Alimwi wakati, “Ninzi nchimuyanda kundipa kuti ndimwabe kulindinywe?” Bakazuminana makumi ataatu ansiliva kuti bamupe.
16 Y a partir de ese momento él estaba esperando la oportunidad de entregarlo en sus manos.
Kuzwa kuleechochindi wakalangula mwenya wakumwaba kulimbabo.
17 El primer día de los panes sin levadura, los discípulos se acercaron a Jesús y le dijeron: ¿Dónde debemos preparar para que comas la Pascua?
Lino mubuzuba butaanzibwachinkwa chitakwe bumena basikwiya bakaza kuli Jesu akumwambila kuti, “Nkukuli nkoyanda kuti tukakubambilile kuti ukalye pobwe lyakwindilila?
18 Y él les dijo: vayan a la ciudad de cierto hombre, y dile: El Maestro dice: Mi tiempo está cerca: celebraré la pascua en tu casa con mis discípulos.
Wakamba kuti, “Ngamwinke mumyuunzi kuli umwi mwalumi akumwambila kuti, “Muyisi wati, “chindi changu chaba mumaanza. Ndiyobamba ipobwe lyakwindilila kungánda yako abasikwiya bangu.
19 Y los discípulos hicieron como Jesús les había dicho; y prepararon la Pascua.
Basikwiya bakachita mbuli Jesu mbwakabalayilila, alimwi bakakubamba kulya kwapobwe lyakwindilila.
20 Cuando llegó la noche, estaba sentado a la mesa con los doce discípulos;
Lino nichakaba chindi chagoko, wakakkala aansi kuti alye abasikwiya balikkumi ababili.
21 Y mientras comían, dijo: De cierto les digo que alguno de ustedes me va a traicionar.
Awo nibakali kulya, wakabambila kuti, “Nkasimpe ndamwambila kuti umwi wanu uyondaaba.”
22 Y entristecidos en gran manera empezaron a preguntar un tras otro: ¿Soy yo, Señor?
Bakawusa kapati, elyo umwi wakatalika kumubuzya kuti, “Zyanchonzyo tendime na Mwami?”
23 Y él respondió y dijo: El que mete su mano en el plato conmigo, me traicionara.
Wakasandula kati, “Ngumwi oyo unika kuboko kwakwe andime mukabbavu ngonguwe uyondaaba.
24 A la verdad, el Hijo del Hombre va, como dicen las Escrituras acerca de él; pero la maldición está sobre aquel hombre por quien el Hijo del Hombre es entregado; hubiera sido bueno para ese hombre si nunca hubiera nacido.
Mwana Muntu uleenda, mbuli mbukulembedwe atala anguwe, pesi maawe kulooyo muntu uwaaba Mwana a Muntu! Chalikubota kuloyo muntu natakazyalwa.”
25 Y Judas, él que lo entregaba, respondió y dijo: ¿Soy yo, Maestro? Él le dice: tú lo has dicho.
Judasi oyo wakali wakayanda kuyomuuzya wakati, “Ndime na, Mwami?” wakamwambila kuti, “walyambila olikke.”
26 Cuando estaban comiendo, Jesús tomó pan y, después de bendecirlo, les dio el pan partido a los discípulos y les dijo: Tómalo; este es mi cuerpo.
Kabalimukulya, Jesu wakabweza chinkwa, wachilongezya, akuchikwamuna. Wakachipa basikwiya akubambila kuti, “Mubweze, mulye. Ooyu ngomubili wangu.”
27 Y tomando una copa, bendiciendo, se las dio, diciendo:
Wakabweza nkomeki akulumba, alimwi wakabapa akwamba kuti, “Munywe, moonse.
28 Tomen todos, porque esta es mi sangre de nuevo pacto, que es dada a los hombres para el perdón de sus pecados.
Nkambo obumbulowa bwangu bwachizuminano butililwa bayingi kuti balekelelwe zibi.
29 Pero yo os digo que de ahora en adelante no tomaré de este fruto de la vid, hasta el día en que beba con ustedes él vino nuevo en el reino de mi Padre.
Pesi ndimwambila kuti, tandi koyonywa limbi muchelo wamasansa, kusikila mubuzuba obo mbwintakanywe bupya andinywe mu Bwami bwa Taata.”
30 Y después de un canto de alabanza a Dios, salieron al monte de los Olivos.
Lino nibakazwa kwimba lwiimbo, bakayinka kuchilundu chama oliva.
31 Entonces Jesús les dijo: Todos ustedes se apartaran de mí esta noche; porque está dicho en las Escrituras: Daré muerte al pastor de las ovejas, y las ovejas del rebaño serán dispersadas.
Mpawo Jesu wakabambila kuti, “moonse muyolebwa mansiku aano nkambo kandime, nkambo kuli lembedwe kuti, Ndiyowuma mwembeli alimwi butanga bwambelele buyomwayika.'
32 Pero después que haya resucitado de entre los muertos, iré delante de ustedes a Galilea.
Pesi musule ndakubusigwa, ndiyomusangunina kuya mu Galili.”
33 Entonces Pedro respondió, y le dijo: Aunque todos te nieguen, yo nunca te negaré.
Pesi Pita wakati kulinguwe, “Nekuba boonse balebwa nkambo kanduwe, mebo andike tandikoyolebwa pe.”
34 Jesús le dijo: De cierto te digo que esta noche, antes de la hora del grito del gallo, dirás tres veces que no me conoces.
Jesu wakamwambila kuti, “chakasimpe ndakwambila kuti, busiku mbubobuno, mukombwe katana kukokolika, unoli wandikaka tutaatu.”
35 Pedro le responde: Aunque me maten contigo, no te negaré. Así lo dijeron todos los discípulos.
Pita wakamwambila kuti, “Nikuba kufwa anduwe ndilakonzya, nsikoyokukaka pe. “Boonse basikwiya bakamba chomwe.
36 Luego viene Jesús con ellos a un lugar llamado Getsemaní, y les dice a sus discípulos: “Siéntense aquí, mientras yo voy allí a orar”.
Mpawo Jesu wakinkabo kubusena ibutegwa Gesemane alimwi wakati kuli basikwiiya bakwe, “Amukkale aano ninchiya kukukomba.”
37 Y tomó consigo a Pedro y a los dos hijos de Zebedeo, y se entristeció y se turbó en gran manera.
Wakabweza Pita abana ba Zebbedi babili antoomwe anguwe alimwi bakatalika kuba amawuse aku katazika.
38 Entonces él les dice: Mi alma está muy triste, hasta la muerte; velen conmigo aquí.
Mpawo wakati kuli mbabo, “Muuya wangu wawusa kapati, nikuba kusikila akulufu. Amuchale ano alimwi mulindile.”
39 Y él se adelantó un poco, y postrándose en su rostro en oración, dijo: Padre mío, si es posible, pase de mí esta copa; pero no sea como yo quiero, sino como tu quieras.
Wakayinka anembo kulekule, wakakotamika busyu bwakwe, akukomba wakamba kuti, “Taata, na chakonzeka, nkomeki eyi ngindiinde. Pesi, kutabi kuyanda kwangu, pesi kube kuyanda kwako.
40 Y vino a los discípulos, y los ve que están durmiendo, y dice a Pedro: ¿Qué? ¿No pudiste velar conmigo una hora?
Wakaboola kuli basikwiya akubajanabalimukoona, alimwi wakati kuli Pita, “Niinzi, sa tamukonzyi kulindila andime hoola limwi?
41 Velen y oren, para que no entren a prueba: el espíritu verdaderamente está listo, pero la carne es débil.
Amulindile akukomba kuti mutanjilinmukusunkwa. Nchoonzyo Muuya ulayanda, pesi mubili wezuuka.”
42 Una vez más, se fue por segunda vez, y dijo en oración: Padre mío, si esto no puede pasar de mí sin que yo lo tome, que se haga tu voluntad.
Wakayinka lwachibili akuyokoomba. Wakamba kuti, “Taata, kuti echi tachikonzeki kwinda kumbali kwakuti ndinywe, kuyanda kwako kuchitwe.
43 Y vino otra vez y los vio durmiendo, porque sus ojos estaban cansados.
Wakaza lubo wazobajana balikoona, nkambo meso aabo akali alema.
44 Y se fue de ellos otra vez, y una tercera vez dijo la misma oración.
Wakabasiya lubo, wakayinka akuyokoomba kachitaatu, kayindulula majwi omwe.
45 Entonces él viene a los discípulos; y les dice: Duerman ahora, y descansen: porque la hora ha llegado, y el Hijo del hombre es entregado en manos de hombres malos.
Mpawo Jesu wakeza kuli basikwiya akubambila kuti, “Muchoona na akulyokezya? Amulange, hola lyaba mumaboko, alimwi Mwana Muntu waabwa mumaboko abasizibi
46 Arriba, vayamos: mira, el que me traiciona está cerca.
Mubuke, twinkeAmulange, oyo sikundaaba waba afwifwi.”
47 Mientras él aún hablaba, vino Judas, uno de los doce, y con él una banda armada con espadas y palos, de parte de los principales sacerdotes y de los ancianos del pueblo.
Nakachili kwambula, Judasi, umwi wabali kkumi awumwi, wakasika, wakaaza amakamu makamu abantu kuzwa kumupayizi mupati abapati babantu. Bakeza amafulo enkoli.
48 Ahora el que lo entregaba les había dado una señal que decía: Aquel a quien doy un beso, ése es él: arrestenlo.
Lino oyo mwalumi wakali kuyanda kuuzya Jesu wakali bapede chitondezyo, chamba kuti, “oyo ngwensikamyonte ngonguwe. Mukamuvumpile.”
49 Y enseguida vino a Jesús y le dijo: ¡Maestro! y le dio un beso.
Mpawawo wakasika kuli Jesu akwamba kuti, “Wapona, Omuyisi!” akumumyonta.
50 Y Jesús le dijo: Amigo, haz aquello por lo que has venido. Luego vinieron y pusieron sus manos sobre Jesús, y lo arrestaron.
Jesu wakamwambila kuti, “Mweenzuma, chita echo nchwazida kuzochita.” mpawo bakasika, babika maanza ali Jesu, akumuvuntila.
51 Y uno de los que estaban con Jesús extendió su mano, y sacó su espada, y le dio un golpe al siervo del sumo sacerdote, y le cortó la oreja.
Amulange, umwi wababo bakali a Jesu wakatandabika janza lyakwe, wasomona kafulo, akuma muzike wamupayizi mupati, akumudyunkula kutwi kwakwe.
52 Entonces Jesús le dice: Vuelve a poner tu espada en su lugar; porque todos los que tomen la espada, morirán a espada.
Mpawo Jesu wakati kulinguwe, “Bwedezya kafulo kako muchibikilo chako, nkambo boonse abo babweza tufulo bayolobesegwa atufulo.
53 ¿No te parece posible que si le ruego a mi Padre, incluso ahora me envíe doce legiones de ángeles?
Muyeeye kuti tendali kukonzya na kwiita Taata, alimwi walikunditumina baangelo bayinda myuya mibi ilikkumi ayibili?
54 ¿Pero cómo se cumplirian las Escrituras, que dicen que así debe ser?
Pesi alikuyo zuzikizigwa biyeni malembe, “kuti echi chichitike?”
55 En esa hora, Jesús dijo a la gente: ¿Has salido como un ladrón con espadas y palos para llevarme? Yo enseñaba todos los días en el Templo y tú no me llevabas.
Kuleecho chindi Jesu wakati kumakamu abantu, “Mwaaza azifulo enkoli kuti muzondivuntile mbotatedi ndimubbi? Mazuba oonse ndakali kuyiisya mungánda ya Leza, alimwi tamwakandaanga pe.
56 Pero todo esto ha sucedido para que las escrituras de los profetas se hagan realidad. Entonces todos sus discípulos dejándole huyeron.
Pesi zyoonse eezi zyachitika kuti malembe amusinsimi azuzikizigwe. “Mpawo basikwiya boonse bakamutakata akuchija.
57 Y los que habían hecho prisionero a Jesús lo llevaron a la casa de Caifás, el sumo sacerdote, donde los escribas y los que tenían autoridad sobre el pueblo se habían reunido.
Abo bakamuvuntila Jesu bakamutola kuli Kkayafasi muapayizi mupati, oko balembi abapati nkabakabungene.
58 Pero Pedro lo siguió a lo lejos, a la casa del sumo sacerdote, y entró y se sentó con los criados para ver el fin.
Pesi Pita wakamutobelela kule kule kusikila mulubuwa lwamupayizi mupati. Wakanjila mukati akukkala aansi abasikulinda kuti abone chitachitike.
59 Y los principales sacerdotes y todo el Sanedrín buscaban falso testimonio contra Jesús, para que lo mataran;
Lino mupayizi mupati abankuta boonse bakali kulangila bukamboni bwakubeja aatala a Jesu kuti bakonzye kumubika kulufu.
60 Y no lo hallaron, aunque vinieron varios testigos falsos.
Takwepe nchibakajana, nekuba kuti bakamboni bakubeja bakeza. Pesi nichakaba chiindi babili bakasika.
61 Pero luego vinieron dos que dijeron: Este dijo: Yo puedo destruir el templo de Dios y reedificar en tres días.
Akwamba kuti, “Oyu mwalumi wakali kuti, 'Ndilakonzya kumwayula ngánda ya Leza akwiyakulula mumazuba ataatu.”
62 Entonces el sumo sacerdote se levantó y le dijo: ¿No tienes respuesta? ¿Qué es lo que estos dicen contra ti?
Mupayizi mupati wakimikila akumwambila kuti, “Tukwe nsandulo na?” Niinzi zyoonse eezi nzibalokukukwambila atala anduwe?”
63 Pero Jesús no dijo una palabra. Y el sumo sacerdote le dijo: Te juro por el Dios viviente que nos digas si eres el Cristo, el Hijo de Dios.
Pesi Jesu wakawumuna. Mupayizi mupati wakamwambila kuti, “Ndakulayilila muli Leza upona, twambile na nduwe Kkilisito, Mwana a Leza.”
64 Jesús le dice: Tú lo dices; pero yo les digo: Desde ahora verán al Hijo del hombre sentado a la diestra del poder de Dios y viniendo sobre las nubes del cielo.
Jesu wakamuvwiila kati, “wamba nduwe omwini. Pesi ndakwambila, kuzwa lino uyoobona Mwan Muntu kakkede kukuboko kwachilisyo kwenguzu, akuyoboola mumayooba akujulu.”
65 Entonces el sumo sacerdote, partiéndose violentamente sus vestiduras, dijo: Dijo mal contra Dios: ¿qué más necesidad tenemos de testigos? porque ahora han llegado a sus oídos sus palabras contra Dios:
Mpawo mupayizi mupati wakadelula zisamo zyakwe akwamba kuti, “wambula masampu! Nkambonzi nituchiyanda bukamboni? Amulange lino mwamvwa masampu.
66 ¿Cuál es su opinión? Respondieron y dijeron: “Está bien que lo maten”.
Muyeyaanzi? Bakasandula akwamba kuti, “Welede lufu.”
67 Entonces le escupieron en el rostro, le dieron de puñetazo y otros le abofeteaban, avergonzaron, diciendo:
Mpawo bakamuswida kumeso akumuuma, akumuvatula mabbayi,
68 ¡Sé profeta, oh Cristo, y di quien te dio un golpe!
akwamba kuti, “Tusinsimine, webo Kkilisito. Ngwani wakuuma?”
69 Y Pedro estaba sentado en la plaza abierta fuera de la casa; y una criada se le acercó, y le dijo: Tú estabas con Jesús el Galileo.
Lino Pita wakalikkede aanze mukati kalubbaya lwankuta, elyo mulanda musimbi wakasika kulinguwe akumwambila kuti, “wakalawe Jesu mu Galili.”
70 Pero Pedro lo negó delante de todos, diciendo: no sé lo que dices.
Pesi wakazikaka kunembo lyabo boonse kaamba kati, “tandizizi pe eezyo nzyolikwamba.”
71 Y cuando salió a la puerta, otra lo vio y dijo a los que estaban allí: Este hombre estaba con Jesús el Nazareno.
Lino nakazwa anze amulyango walubaya, awumwi musimbi mulanda wakamubona akwambila abo mbakalabo, “Ooyu mwalumi wakali awe Jesu waku Nazaleta.”
72 Y otra vez dijo con un juramento, no conozco al hombre.
Wakakaka lubo chakukonka, “tandimuzipe me mwalumi ooyu.”
73 Y pasado un tiempo, los que estaban cerca vinieron y dijeron a Pedro: Verdaderamente tú eres uno de ellos; porque tu acento te descubre.
Musule lyakayindi abo bakalimvwi bakasika akwamba kuti kuli Pita, “Nchamasimpe uli umwi wabo, nkambo nzila njowambula ayo ilakwamba.”
74 Luego, con maldiciones y juramentos, dijo: No conozco al hombre. Y de inmediato vino el grito de un gallo.
Mpawo wakatalika kutukila akukonka, “tandimuzi pe mwalumi oyu,” alimwi mpawawo mukombwe waka kokolika.
75 Y la palabra de Jesús regresó a Pedro, cuando dijo: Antes de la hora del grito del gallo, dirás tres veces que no me conoces. Y salió, llorando amargamente.
Pita wakayeeya majwi Jesu ngakaambide, “mukombwe katana kokolika uyonditama tutatu.” Mpawo wakaya aanze wakutalika kweema.