< San Mateo 15 >

1 Entonces vinieron a Jerusalén unos fariseos y unos escribas de Jerusalén, diciendo:
E kꞌo kꞌu jujun chike ri fariseos xuqujeꞌ jujun aꞌjtijabꞌ rech ri Taqanik, ri e petinaq pa Jerusalén, xkita che ri Jesús:
2 ¿Por qué tus discípulos van contra la enseñanza de los ancestros? porque toman comida con las manos sucias.
¿Jas che ri atijoxelabꞌ man kakinimaj taj ri naqꞌatajibꞌal ri kibꞌanom kan ri e qamam ojer? ¿Jas che man kakichꞌaj taj ri kiqꞌabꞌ are kewaꞌik?
3 Y respondiendo él, les dijo: ¿Por qué, ustedes mismos, van contra la palabra de Dios a causa de la enseñanza que les ha sido transmitida?
Ri Jesús xubꞌij chike: ¿Jas che man kinimaj ta ix ri utaqanik ri Dios rumal unimaxik ri inaqꞌatajibꞌal?
4 Porque Dios dijo: Honra a tu padre y a tu madre; y el que habla mal del padre o de la madre, morirá.
Ri Dios xubꞌij: Nim chaꞌwila ri atat rachiꞌl ri anan, xuqujeꞌ ri karetzelaj uwach ri utat rachiꞌl ri unan, taqal che kakamisaxik. Ri Dios xuqujeꞌ xubꞌij: xapachin ri man nim ta keril ri utat unan yaꞌtal che kakamisaxik.
5 Pero tú dices: Si un hombre le dice a su padre o a su madre, a Dios le he dado algo con lo que pude haberte ayudado;
Ri ix kꞌut kibꞌij chi jun alkꞌwaꞌlaxel utz we kubꞌij che ri utat xuqujeꞌ ri unan: Man kinkwin taj kintobꞌan ukꞌ alaq, rumal cher xintzuj uyaꞌik che ri Dios ronojel ri nujastaq rachiꞌl ri nurajil.
6 No hay necesidad de que él le de honor a su padre y a su madre. Y has hecho la palabra de Dios sin efecto debido a tus enseñanzas.
We jeriꞌ kubꞌan ri alkꞌwaꞌlaxel, man tajin ta kunimaj riꞌ ri utat. Ri ix man tajin ta kichꞌobꞌ ri utaqanik ri Dios, rumal are tajin kinimaj ri inaqꞌatajibꞌal.
7 Ustedes son hipócritas, bien dijo Isaías de ustedes,
Kawach taq winaq, kꞌo rumal xutzijoj loq iwij ri Isaías are xubꞌij:
8 Estas personas me honran con sus labios, pero su corazón está lejos de mí.
We winaq ri keꞌl pa we tinimit riꞌ, kakibꞌij chi kinkinimaj, qas tzij kꞌut kinbꞌij xa ta ne junmul kakichomaj wij.
9 Pero su adoración es inútil, mientras que ellos dan como su enseñanza las reglas de los hombres.
Maj kutayij kiniqꞌijilaꞌj, rumal cher ri ikꞌutuꞌn xaq ke achyabꞌ.
10 Y juntó al pueblo, y les dijo: Escuchen, y sean claras mis palabras:
Ri Jesús xuꞌsikꞌij ri winaq xubꞌij chike: Qas chita na, xuqujeꞌ utz chibꞌana che uchꞌobꞌik ri kinbꞌij chiꞌwe:
11 No lo que entra en la boca, hace inmundo al hombre, sino lo que sale de la boca esto contamina al hombre.
Man are ta ri rikil ri kitijo kabꞌanow chꞌuluj chiꞌwe cho ri Dios, xane are kabꞌanow chꞌuluj chiꞌwe ri tzukun taq chꞌoꞌj rukꞌ taq tzij, xuqujeꞌ ri itzel taq tzij ri kibꞌij.
12 Entonces vinieron los discípulos y le dijeron: ¿Has visto que los fariseos se turbaron cuando oyeron estas palabras?
Ri tijoxelabꞌ xeqet rukꞌ ri Jesús, xkibꞌij che: Man utz taj xkita le fariseos ri xbꞌij la.
13 Pero él respondió: Toda planta que no plantó mi Padre que está en los cielos, será desarraigada.
Ri Jesús xubꞌij: Ronojel qꞌayes ri man are ta ri nuTat tikowinaq kabꞌoq na bꞌik ri kꞌa te riꞌ kakꞌyaq na bꞌik.
14 Déjenlos ser: son guías ciegos. Y si un ciego guía a un ciego, los dos irán cayendo juntos en un agujero.
Chiꞌya chilaꞌ rumal cher jer e kꞌo ri moy ri kakikꞌam kibꞌe nikꞌaj moyabꞌ chik, we jun moy kukꞌam ubꞌe jun moy chik, kikobꞌchal riꞌ ketzaq bꞌik pa jun jul.
15 Entonces Pedro le dijo: Haznos la historia clara.
Ri Pedro xuta che ri Jesús: Bꞌij la chaqe jas ubꞌanik ri kꞌambꞌejabꞌal noꞌj ri xtzijoj la are xbꞌij la ri jastaq ri kubꞌan chꞌuluj chaqe cho ri Dios.
16 Y él dijo: ¿Eres tú, como ellos, aún sin sabiduría?
Ri Jesús xubꞌij che: ¿Man kichꞌobꞌ ta xuqujeꞌ ix?
17 ¿No entienden que todo lo que entra en la boca pasa al estómago y se envía como desecho?
Ronojel ri kaqatijo xuqujeꞌ ri kaqaqumuj keꞌ chiqapam, kꞌa te riꞌ keꞌqachuluj kanoq.
18 Pero lo que sale de la boca, viene del corazón; y contamina al hombre.
Are kꞌu ri kape pa qanimaꞌ kel loq pa qachiꞌ are riꞌ kuchꞌulujij ri winaq.
19 Porque del corazón salen los malos pensamientos, homicidios, los adulterios, los deseos inmundos de la carne, los hurtos, falso testimonio, blasfemias.
Pa ri animaꞌaj kape wi ri itzel taq chomanik, ri kamisanik, ri tzukun kakabꞌ ixoqibꞌ, xuqujeꞌ kakabꞌ achyabꞌ, ri mak kukꞌ taq ixoqibꞌ xuqujeꞌ mak kukꞌ taq achyabꞌ, bꞌanoj taq tzij chikij nikꞌaj winaq chik, ri elaqꞌ, ri itzel taq noꞌjibꞌal chikiwach ri winaq.
20 Estas son las cosas que contaminan al hombre; pero tomar la comida con las manos sucias no ensucia al hombre.
Man are ta kabꞌanow chꞌuluj che jun winaq we man kuchꞌaj uqꞌabꞌ, are kabꞌanow chꞌuluj che ri winaq ri itzel taq jastaq.
21 Y Jesús se fue de allí a la región de Tiro y Sidón.
Are xel bꞌik ri Jesús chilaꞌ, xeꞌ pa ri tinimit Tiro xuqujeꞌ Sidón.
22 Y una mujer de Canaán salió de aquellas partes, dando voces y diciendo: ¡Ten piedad de mí, oh Señor, Hijo de David! mi hija es atormentada por un espíritu inmundo.
Kꞌo jun ixoq chilaꞌ kachiꞌl ri kabꞌix kananeos chike kumal ri winaq aꞌj Israel, xuraq uchiꞌ xqebꞌ rukꞌ ri Jesús, xubꞌij che: Ajawxel, lal riꞌ ri Ralkꞌwaꞌl ri David, toqꞌobꞌisaj la nuwach, chintoꞌ la. Kꞌo jun itzel uxlabꞌal che ri wal ali, sibꞌalaj kubꞌan kꞌax che.
23 Pero él no le dio respuesta. Y vinieron sus discípulos y le dijeron: Despídela, porque ella está dando voces tras de nosotros.
Ri Jesús xa ta ne jun tzij xubꞌij che. Ri e tijoxelabꞌ xeqet rukꞌ ri Jesús xkibꞌij che: Bꞌij la che le ixoq chi man kujutereneꞌj taj xuqujeꞌ chuxlanoq.
24 Entonces él respondió y dijo: Fui enviado solo a las ovejas errantes de la casa de Israel.
Ri Jesús xubꞌij: Ri Dios xinutaq loq xaq xwi chikitoꞌik ri winaq ri aꞌj Israel, rumal jer e kꞌo chij ri e sachinaq kanoq.
25 Pero ella vino y le dio culto, diciendo: Ayúdame, Señor!
Ri ixoq xqet rukꞌ ri Jesús, xukiꞌ choch, xubꞌij che: Ajawxel, chintoꞌ la.
26 Y él respondió y dijo: No es correcto tomar el pan de los hijos y dárselo a los perros.
Ri Jesús xubꞌij che: Man utz taj kaqaya ri kiwa ri alkꞌwaꞌlaxelabꞌ chike ri tzꞌiꞌ.
27 Pero ella dijo: Sí, Señor; pero hasta los perros toman los pedazos de debajo de la mesa de sus amos.
Ri ixoq xubꞌij che: Qas tzij wi, Ajawxel. Pune jeriꞌ, ri tzꞌiꞌ kakitij ri uxeꞌr taq kiwa ri e kajaw ri katzaq chuxeꞌ ri mexa.
28 Entonces Jesús, respondiendo, le dijo: Oh mujer, grande es tu fe; deja que se cumpla tu deseo. Y su hija fue sanada desde esa hora.
Ri Jesús xubꞌij che ri ixoq: Ixoq, at qas kuꞌl wi akꞌuꞌx chirij ri Dios. Kabꞌantaj na awukꞌ ri xata chwe. Qas che ri qꞌotaj riꞌ xutzir ri ral ri ixoq.
29 Y Jesús fue de allí y vino al mar de Galilea; y subió a la montaña, y se sentó allí.
Ri Jesús xel bꞌik chilaꞌ, xeꞌ chuchiꞌ ri cho Galilea. Xpaqiꞌ puꞌwiꞌ jun juyubꞌ, kꞌa te riꞌ xtꞌuyiꞌk.
30 Y vino a él gran número de personas que tenían consigo a los cojos, o ciegos, mudos, mancos, o enfermos de algún modo, y muchos otros; Los pusieron a sus pies y los sanó.
Sibꞌalaj e kꞌi winaq xeꞌkikꞌam bꞌik e yawabꞌibꞌ rukꞌ ri Jesús. Chikixoꞌl ri yawabꞌibꞌ e kꞌo chꞌokeꞌr, moyabꞌ, maj kiqꞌabꞌ, e memabꞌ. Ri Jesús xuꞌkunaj konojel.
31 De modo que la gente estaba maravillada cuando vieron que los mudos hablaban los mancos eran sanados, los paralíticos podían caminar. y los ciegos podían ver; y dieron gloria al Dios de Israel.
Ri winaq sibꞌalaj xemayijanik are xeꞌkil ri yawabꞌibꞌ ri xuꞌtzirik, ri memabꞌ xkichapleꞌj chꞌawem, ri e chꞌokeꞌr xkichapleꞌj bꞌinem, xuqujeꞌ ri e moyabꞌ xkichapleꞌj kaꞌyem. Ri winaq xkichapleꞌj uqꞌijilaꞌxik ri kiDios ri aꞌj Israel.
32 Y Jesús juntó a sus discípulos y dijo: Tengo compasión de la gente, porque hace tres días que están conmigo y no tienen alimento; y no los enviaré sin comida, o no tendrán fuerzas para el viaje.
Ri Jesús xuꞌsikꞌij ri utijoxelabꞌ, xubꞌij chike: Kintoqꞌobꞌisaj kiwach konojel we winaq riꞌ. Xeꞌ oxibꞌ qꞌij e kꞌo wukꞌ, man kꞌo ta kiwa kitijom. Man kawaj ta kꞌut ketzalij cho kachoch we man kewaꞌ bꞌik, rukꞌ jubꞌiqꞌ kekam che numik pa ri bꞌe.
33 Y los discípulos le dicen: ¿Cómo podemos obtener suficiente pan en un lugar desolado, para dar de comer a tantas personas?
Ri tijoxelabꞌ xkibꞌij che: Naj uj kꞌo wi che ri tinimit, ¿jawjeꞌ keꞌ qa man wi loq kiwa konojel we winaq riꞌ?
34 Y Jesús les dice: ¿Cuántos panes tienen? Y dijeron: Siete panes y algunos pescados pequeños.
Ri Jesús xuta chike: ¿Janipa kaxlan wa kꞌo iwukꞌ? Ri tijoxelabꞌ xkibꞌij: Wuqubꞌ kaxlan wa, rachiꞌl kebꞌ oxibꞌ alaj taq kar.
35 Luego ordenó a la gente que se sentara en él suelo,
Ri Jesús xuꞌtaq ri winaq che tꞌuyulem pa ri ulew.
36 Y tomó los siete pan y los pescados; y después de dar gracias, dio el pan partido a los discípulos, y los discípulos lo dieron a la gente.
Kꞌa te riꞌ xukꞌam ri wuqubꞌ kaxlan wa xuqujeꞌ ri kar, xutyoxij che ri Dios. Kꞌa te riꞌ xupirij ri kaxlan wa xuqujeꞌ ri kar, xuya chike ri utijoxelabꞌ, rech kakijach chike ri winaq.
37 Y todos tomaron comida, y tuvieron suficiente; y juntaron los pedazos de pan que sobró, y juntaron siete canastas llenas.
Konojel ri winaq xewaꞌik, xuqujeꞌ xenojik. Are xkimol ri chꞌaqaꞌp ri xkanajik, xkiriq na, wuqubꞌ chakach.
38 Y había cuatro mil hombres que comían, sin contar las mujeres y niños.
E kajibꞌ mil achyabꞌ ri xewaꞌik, man xaꞌjilax ta ri ixoqibꞌ xuqujeꞌ ri akꞌalabꞌ.
39 Y cuando hubo despedido al pueblo, subió a la barca y entró a la región de Magadán.
Kꞌa te riꞌ ri Jesús xuꞌchꞌabꞌej kan ri winaq, xpaqiꞌ pa jun jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ ri jaꞌ, xeꞌ pa ri tinimit Magadán.

< San Mateo 15 >