< San Lucas 1 >
1 Como varios intentos se han hecho para poner en orden el relato de aquellos eventos que tuvieron lugar entre nosotros,
Nungsijaraba Theophilus: Eikhoigi irakta thunghanbikhraba thoudoksing adugi paodam adubu inanaba mioi kaya amana kanna hotnakhi.
2 Tal como nos lo transmitieron por aquellos que lo vieron desde el principio y fueron predicadores de la palabra,
Ahoubadagi houna thoudoksing asibu mamitmakna uhoubasing amasung Mapugi waheigi thougal toubasing aduna eikhoida phongdokpirambasing adu makhoina ikhi.
3 Yo tambien excelentísimo Teófilo me pareció bien, después de haber hecho la investigación, con gran cuidado, de todas las cosas de los acontecimientos desde su origen, y poner los hechos por escrito.
Aduga, he ikai khumnaraba Theophilus, pumnamaksing adu eihakna ahoubadagi houna changkhonna thijillaba maramna, thoudoksing adu mathang manao naina nahakki naphamda iba phagani haina eihaknasu ningle.
4 Para que conozcas bien la verdad de aquellas cosas sobre las cuales te enseñaron.
Nangonda tambikhraba pumnamaksing adugi mapungphaba achumba adu nahakna khangnanaba eina masi naphamda ibani.
5 En los días de Herodes, rey de Judea, había un sacerdote, llamado Zacarías, del orden de Abías; y él tenía una esposa de la familia de Aarón, y su nombre era Elisabet.
Herod-na Judea leibakki ningthou oina pallingei matamda, Abijah-gi purohit kanglupta Zechariah kouba purohit ama leirammmi. Mahakki nupigi maming Elijabeth kou-i; aduga Elizabeth-su purohit Aaron-gi charon suron oirammi.
6 Ellos eran justos a los ojos de Dios, guardando todas las reglas y órdenes de Dios, y no haciendo nada malo.
Makhoi animakna Mapu Ibungogi yathangsing amadi pathap pumnamaksing mapungphana ngakchaduna Tengban Mapugi mityengda chumna chatchaba punsi mahing amada hinglammi.
7 Y estaban sin hijos, porque Elisabet era estéril, y ambos eran muy viejos.
Adubu makhoi macha amata leiramde maramdi Elizabeth chaboktabi oirammi aduga makhoi animak ahalsu yamna oirammi.
8 Ahora sucedió que ejerciendo su turno actuando como sacerdote ante Dios según el orden de su clase,
Nongmagi numitta Zechariah-gi purohit kangbuna thougal toubagi palli taraduna mahakna Mapugi Sanglenda purohit ama oina Tengban Mapugi thougal tourammi.
9 Como era costumbre conforme al oficio del sacerdocio, le tocó en suerte entrar al Templo para quemar el incienso al Señor.
Aduga latnapungda mengkruk thanaba purohitsinggi chatnabi matung inna changyengnabada mangonda tare. Maram aduna mahakna Mapu Ibungogi sanglen manungda changle.
10 Y todas las personas estaban ofreciendo oraciones fuera, en el momento de la quema de incienso.
Amasung mengkruk chukhatpagi pungpham aduda tilliba miyam aduna mapanda haija nijaduna leirammi.
11 Y vio a un ángel del Señor en su lugar al lado derecho del altar.
Adudagi Mapu Ibungogi dut amana mengkruk thariba iratpung adugi yet thangbada leptuna mangonda uhanbirammi.
12 Y Zacarías se turbó cuando lo vio, y vino temor sobre él.
Zechariah-na mahakpu ubada masada thukatpa amadi akiba phaorammi.
13 Pero el ángel dijo: No temas, Zacarías, porque tu oración ha llegado a los oídos de Dios, y tu mujer Elisabet tendrá un hijo, y su nombre será Juan.
Adubu swarga dut aduna mangonda hairak-i, “Kiganu, Zechariah! Nahakna haijaba adu Tengban Mapuna tabire. Nahakki nupi Elizabeth-na nachanupa ama poklagani aduga nahakna mahakki maming John haina thongadabani.
14 Y te alegrarás y te deleitarás; y muchas personas tendrán alegría de su nacimiento.
Mahak pokpa matamda nahakna kayada haraoba amadi nungaiba oigadaba! Amasung mi kayana kayada harao nungaiba oigadaba!
15 Porque él será grande a los ojos del Señor; no tomará vino ni bebida fuerte; y él estará lleno del Espíritu de Dios desde su nacimiento.
Maramdi Mapu Ibungogi mityengda mahak matik chaogani. Mahakna yu amadi mayai kaba mahi amata thakloi, aduga mama puknungdagi houna mahak Thawai Asengbana than-gani.
16 Y por él se convertirán muchos de los hijos de Israel al Señor su Dios.
Amasung mahakna Israel macha kayabu makhoigi Tengban Mapu, Mapu Ibungoda hallak-han-gani.
17 Y él irá delante de él, en el espíritu y en el poder de Elías, volviendo los corazones de los padres a sus hijos, y los rebeldes al camino de la prudencia y justicia; para preparar al Señor un pueblo cuyos corazones han sido bien dispuestos.
Mahakna Tengban Mapugi wa phongdokpa maichou Elijah-gi machat amadi matikka loinana Ibungogi mang thana chatkani. Mahakna misingbu Ibungona lenglakkadaba adugidamak thourang langhannaba mapasingbu machasingga amuk yasinnahangani amasung haiba indabasingbu achumba chatpasinggi lousing aduda hongdokpigani.”
18 Y Zacarías le dijo al ángel: ¿Cómo puedo estar seguro de esto? Porque yo soy un hombre viejo, y mi esposa está muy avanzada en años.
Adudagi Zechariah-na dut aduda hairak-i, “Masi soidana thokkani haibasi eihakna kamdouna khanggadage? Eidi ahal oiraba mini aduga eigi nupisu ahal oire.”
19 Y respondiendo el ángel, dijo: Yo soy Gabriel, cuyo lugar es delante de Dios; Me ha enviado para decirte estas palabras y darte esta buena noticia.
Maduda dut aduna khumlak-i, “Ei Grabriel-ni. Nangonda wa hainanaba amasung aphaba pao asibu tamnanaba eibu thabirakpa Tengban Mapugi mangda eina lepli.
20 Ahora, mira, estarás sin voz ni lenguaje hasta el día en que esto ocurra, porque no has creído en mis palabras, que tendrán efecto en el momento correcto.
Adubu achaba matamda soidanamak thoklagadaba eigi wasing asi nahakna thajade. Aduga nahakna thajadabagi maramna eina nangonda haikhibasing asi thoktriba numit adu phaoba nahak wa ngangba thokloi aduga wa amata ngangdana tumminna leigani.”
21 Y la gente estaba esperando a Zacarías y se sorprendieron porque estuvo en el Templo por largo tiempo.
Cheirak aduda mising aduna Zechariah-bu mapanda ngaiduna leirammi amasung mahakna karigi Mapugi Sanglen manungda matam asuk kuina leiribano haina makhoi ngaklammi.
22 Y cuando salió, no pudo decir nada, y se dieron cuenta que había visto una visión en el Templo; y les estaba haciendo señas y permaneció mudo.
Amasung mahakna mapanda thorakpa matamda, mahakna makhoida wa ngangba ngamkhide. Aduga mahakna Mapugi Sanglen manungda uhanbiba ama ukhre haiba makhoina khanglammi, maramdi mahakna makhoida ingit touduna nganglammi adubu wa ngangbadi adumak ngamkhide.
23 Y cuando terminaron los días de su ministerio en el Templo, regresó a su casa.
Aduga Mapugi Sanglenda mahakki thougal toubagi numitsing adu loirabada Zachariah mayumda amuk halaklammi.
24 Después de ese tiempo, Elisabet, segura de que iba a ser madre, se mantuvo apartada de los ojos de los hombres durante cinco meses, diciendo:
Matam kharagi matungda Elizabeth mironlaklammi aduga mahakna tha manga yumdagi mapan thoklamde.
25 El Señor me ha hecho esto, porque sus ojos estaban puestos en mí para quitarme la vergüenza. ante los ojos de los hombres.
Mahakna haikhi, “Houjik mameithangda Mapu Ibungona eibu pangbire. Miyam mangda eina ikaiba nanglamba adu Ibungona louthokpire!”
26 En el sexto mes, el ángel Gabriel fue enviado por Dios a una ciudad en Galilea, llamada Nazaret,
Elizabeth-na mironba tha taruk surakpada Tengban Mapuna swargadut Grabriel-bu Nazareth kouba Galilee-gi khungangda tharakle.
27 A una virgen que iba a casarse con un hombre llamado José, de la familia de David; y el nombre de la virgen era María.
Mahakna Mary haina koubi, David ningthougi chada-naoda oiriba Joseph kouba nupa amada luhongnaba waroinakhrabi leisabi asengbi amagi pao puduna laklammi.
28 Y el ángel entró a donde ella estaba, y dijo: Paz favorecida de Dios, á la cual se ha dado gracia especial; el Señor está contigo.
Aduga dut aduna mangonda laktuna hairak-i, “Khurumjari, thoujal phanglabi! Mapu Ibungona nahakpu loinabiri; nupisinggi maraktagi nahakti yaipahabini.”
29 Pero ella se turbó mucho con estas palabras, y se dijo a sí misma: ¿Cuál puede ser el propósito de estas palabras?
Maryna dut adugi wahei aduda yamna cha-ngaknarammi amasung mahakki waheising aduna kari phongdoklibano haiduna khallammi.
30 Y el ángel le dijo: No temas, María, porque tienes la aprobación de Dios.
Maduda dut aduna hairak-i, “Kiganu Mary, Tengban Mapudagi nahakna thoujal phangjare.
31 Y mira, darás a luz un hijo, y su nombre será Jesús.
Nahakna mironduna nacha nupa ama pokkani aduga nahakna mahakki maming Jisu thongadabani.
32 Él será grande, y será nombrado el Hijo del Altísimo; y el Señor Dios le dará el reino de David, su padre.
Mahak matik chaogani aduga Wangthoiraba Mapu Ibungogi machanupa kougani. Mapu Ibungo Tengban Mapuna mangonda mapa David-ki phambal adu pibigani,
33 Él tendrá dominio sobre la casa de Jacob para siempre, y su reino no tendrá fin. (aiōn )
Aduga mahakna Jacob-ki chada-naodasinggi ningthou oina matam pumbagi oina pan-gani, amadi mahakki leibak adu lomba nairoi.” (aiōn )
34 Y María le dijo al ángel: ¿Cómo puede ser esto, porque no conozco varón?
Adudagi Mary-na dut aduda hairak-i, “Eihakti luhongdribi leisabini, adu oirabadi masi kamdouna oithokkadouribano?”
35 Y respondiendo el ángel, le dijo: El Espíritu Santo vendrá sobre ti, y el poder del Altísimo reposará sobre ti; y el que nacerá, será llamado santo, Hijo de Dios.
Dut aduna khumlak-i, “Thawai Asengbana nahakki nathakta lengthabirakkani aduga Wangthoiraba Ibungo adugi panggalna nahakpu lumsinbigani. Maram asina pokkadouriba asengba angang adubu Tengban Mapugi Machanupa kougani.
36 Incluso ahora Elisabet, que es de tu familia, ella ha concebido; y este es el sexto mes para ella, la que llamaban estéril.
Yengu, nahakki mari mata Elizabeth-su ahal oiraklaba matamsida macha ama phangjagadoure, chaboktabi hainarambi mahakna houjikti tha tarukki angang naopure.
37 Porque no hay nada imposible para Dios.
Maramdi Tengban Mapugi maphamda oithoktaba kari amata leite.”
38 Y María dijo: Yo soy sierva del Señor; hágase conmigo como me dices. Y el ángel se fue.
Maduda Mary-na hairak-i, “Eihak Mapu Ibungogi manainupini; nahakna haikhibagum masi eingongda thokpa oirasanu.” Adudagi dut adu mahakpu thadoktuna chatkhre.
39 Entonces María se levantó y fue rápidamente a las montañas, a una ciudad de Judá;
Madugi matung ikui kuidana Mary-na thourang touraduna chinggi lamdamda leiba, Judea-gi apikpa sahar amada thuna chatlammi.
40 Y entró en la casa de Zacarías, y saludó a Elisabet.
Amasung mahakna Zechariah-gi yumda changduna Elizabeth-pu khurumjarammi.
41 Y cuando la voz de María llegó a los oídos de Elisabet, el bebé hizo un movimiento repentino dentro de ella; entonces Elisabeth estaba llena del Espíritu Santo,
Aduga Mary-na khurumjabagi khonjel adu Elizabeth-na tabada mahakki pibuknungda angang aduna chonglammi. Amasung Elizabeth Thawai Asengbana thallammi.
42 Y ella dijo a gran voz: Bendita eres entre las mujeres, y bendito es el fruto de tu vientre.
Aduga mahakna khonjel wangna hairak-i, “Nupilaktagi nahakti khwaidagi henna yaiphabini, amasung nahakna naopugadouriba angang adu yaiphabani!
43 ¿Cómo es que la madre de mi Señor viene a mí?
Eigi Ibungogi imana eigi inakta lengbiraktuna eibu asuk ekai khumnabiriba asi karamnano?
44 Porque, verdaderamente, cuando el sonido de tu voz vino a mis oídos, el bebé en mi cuerpo hizo un movimiento repentino de alegría.
Maramdi nahakna khurumjabagi khonjel adu eina hek tabaga eigi pibuknunggi angang asina haraoduna chongkhatli.
45 Dichosa la que creyó, porque se cumplira lo que le fue dicho por parte del Señor.
Mapu Ibungona mahakki maphamda haikhrabasing adu thunghanbigani haina thajaribi mahak adu yaiphabini!”
46 Y María dijo: Mi alma glorifica a Dios;
Maduda Maryna hairak-i, “Eigi thawaina Mapu Ibungobu thagatchei,
47 Mi espíritu se alegra en Dios mi Salvador.
Eigi thawaina eigi Kanbiba Mapu, Tengban Mapuda haraojei,
48 Porque ha tenido compasión de su sierva, aunque es pobre y humilde: desde ahora, todas las generaciones me dirán bienaventurada.
Maramdi mahakna tollabi manainupi eihakpu ningsingbire! Houjiktagi houduna miron khudingna kougani eibu yaiphabi;
49 Porque él poderoso me ha hecho grandes cosas; y Santo es su Nombre.
Maramdi toubire Pangallaba mahakna, eigidamak achouba thabak kaya. Ibungo mahakki minglendi asengbani;
50 Su misericordia es para todas las generaciones a los que le temen.
Mahakpu kina chatchabasingda, utpi mahakna chanbiba; miron miron khudingda.
51 Con su brazo ha hecho actos de poder; esparció a los soberbios en el pensamiento de sus corazones.
Toubire mahakki pambomna, matik leiba thabak kaya; aduga chaikhaire mahakna, mathamoida napal touba misingbu.
52 Ha derribado reyes de sus tronos, levantando en alto a los humildes.
Chingthakhi mahakna matik leiba ningthousingbu makhoigi ningthou phambaldagi, aduga thanggatpikhi mahakna nollukpasingbu.
53 Los que no tenían comida los llenaban de cosas buenas; a los hombres ricos los despachó sin nada en sus manos;
Thalhanbikhi mahakna aram-khourangbasingbu aphabana, adubu thakhi inakhunbasingbu khut hangna.
54 Su ayuda ha dado a Israel, su siervo, y no se olvidó de tratarlo con misericordia,
Ngakkhi mahakna sakkhiba washaktu, eikhoigi ipa-ipusingda, aduga lakkhi pangbinaba mahakki manai Israel-bu.
55 Como él dio su palabra a nuestros padres. Para con Abraham y su descendencia para siempre. (aiōn )
Ningsingbikhi mahakna, matam pumnamakta chanbiba utpigani haibadu, Abraham amadi mahakki charon suronsingda!” (aiōn )
56 Y María estuvo con ella por cerca de tres meses y luego regresó a su casa.
Adudagi Mary-na tha ahummuk Elizabeth-ka leiminnaramlaga mayumda hankhirammi.
57 Ahora era tiempo de que Elisabeth diera a luz, y ella tuvo un hijo.
Elizabeth-ki angang unabagi matam oiraklabada, mahakna machanupa ama pokkhi.
58 Y llegó a oídos de sus vecinos y parientes que el Señor había sido muy bueno con ella, y ellos tomaron parte en su alegría.
Aduga mahakki keirol-leikaisingna amadi mari-matasingna Mapu Ibungona mahakpu kayada chanbibage haibadu tare amasung makhoi pumnamakna mahakka loinana haraominare.
59 Y al octavo día vinieron a circuncidar al niño, y le hubiesen dado el nombre de Zacarías, el nombre de su padre;
Angang aduna numit nipanni subada makhoina mahakpu un kakpa lakle, amasung makhoina angang adubu mapagi maming louduna Zechariah thonnaba tourammi.
60 Pero su madre respondió y dijo: No, su nombre es Juan.
Adubu Elizabeth-na makhoida haikhi, “Natte, mahakki maming John haina thongadabani.”
61 Y dijeron: Ninguno de tus parientes tiene ese nombre.
Maduda makhoina mangonda hairak-i, “Nakhoigi sagei natei marakta ming adu kouba mi amatasu yaode.”
62 E hicieron señales a su padre, para saber qué nombre le iban a dar.
Adudagi makhoina angang adugi mapa Zechariah-da ingit touduna, mahakna angang adugi maming kari thonba pambage haiduna hanglammi.
63 Y envió a escribir y poner por escrito: Su nombre es Juan; y todos estaban sorprendidos.
Maduda mahakna mangonda inanaba korbak ama pinaba hairammi, aduga maduda mahakna “Mahakki maming John kou-i” haina ire. Maduda makhoi pumnamak pumngak ngakle.
64 Y de inmediato su boca estaba abierta y volvió a hablar y alabó a Dios.
Khudak adumaktada Zechariah amuk hanna wa ngangba ngamle aduga mahakna Tengban Mapubu thagatchaba houre.
65 Y vino temor a todos los que vivían en sus alrededores; y se habló mucho de todas estas cosas en toda la región montañosa de Judea.
Aduga thokkhibasing asina maram oiduna mahakki keirol-leikai pumnamak akibana thallammi, amasung thoudok pumnamak asigi paona Judah-gi chinggi lamdam adu sinba thungna sandokkhirammi.
66 Y todos los que tenían noticias de ellos, los tuvieron en mente, y dijeron: ¿Qué será este niño? Porque la mano del Señor estaba con él.
Amasung pao adu taba mi khudingmakna, madugi maramda wakhal touraduna hanglak-i, “Angang asina kari oirakkadaba?” Maramdi Mapu Ibungogi pangalna mahakki mathakta lei haiba makhoina khanglammi.
67 Y su padre, Zacarías, estaba lleno del Espíritu Santo, y con voz de profeta dijo estas palabras:
Amasung John-gi mapa Zechariah Thawai Asengbana thallammi aduga mahakna Tengban Mapugi wa phongdoktuna hairak-i:
68 Bendito sea el Señor, el Dios de Israel, porque ha venido a su pueblo y lo ha hecho libre,
“Eikhoina Israel-gi Tengban Mapu, Mapu Ibungobu thagatlasi! Mahakna mahakki misingbu pangbinaba lakle amasung makhoibu handokpire!
69 Levantando un poderoso salvador para nosotros en la casa de su siervo David,
Mahakna mahakki manai David-ki charon surondagi, Pinabire eikhoigidamak matik leiba Kanbiba Mapu ama.
70 (Como dijo, por boca de sus santos profetas, desde los tiempos más remotos, ) (aiōn )
Mahakna mamangngeida mahakki wa phongdokpiba asengba maichousingi mapanna washakpikhi, (aiōn )
71 Salvación de los que están contra nosotros, y de las manos de aquellos que nos odian;
Kanbigani haina Mahakna, eikhoibu eikhoigi yeknabasingdagi, amadi eikhoibu yengthiba pumnamakki makhuttagi.
72 Para hacer actos de misericordia que prometió a nuestros padres y tener en cuenta su santa palabra,
Haibikhi mahakna eikhoigi ipa ipusingda, chanbiba utpigani haina, aduga mahakki asengba warepnaba adu mahakna ningsingbikhi.
73 El juramento que le hizo a Abraham, nuestro padre, Que nos había de conceder,
Wasakpikhi mahakna Ipa Abraham-da,
74 Para que nosotros, siendo libres del temor de los que están en contra de nosotros, podamos darle adoración,
Kanbigani haina Mahakna eikhoibu yeknabasingi makhuttagi aduga ngamhanbigani haina eikhoibu akiba leitana mahakpu thouganjaba,
75 En justicia y vida santa delante de él todos nuestros días.
Punsi chuppa eikhoina Mahakki mangda asengba amadi achumba chatpa oinaba.
76 Y tú, niño, serás llamado profeta del Altísimo; irás delante de la presencia del Señor, para preparar sus caminos;
Aduga, eigi ichanupa, nahakpu wangthoiraba Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichou haina kougani; Ibungogi lambi thourang tounaba, Chatkani nahakna Ibungogi mang thaduna.
77 Para dar conocimiento de la salvación a su pueblo, por el perdón de los pecados,
Ibungogi misingda hainanaba, makhoigi papsingdu kokpibagi mapanna, Makhoibu kanbigani haina.
78 Por la entrañable misericordias de nuestro Dios, nos trae de lo alto del sol, un nuevo dia,
Maramdi eikhoigi Tengban Mapudi chanbiheibani amadi nungsiheibani. Thok-hanbigani Mahakna, aran-khubamgi langlaba ayukki korou mangal adu eikhoida.
79 Para dar luz a los que están en las tinieblas, y en sombra de la muerte, para que nuestros pies puedan ser guiados en el camino de la paz.
Ngalhannanaba korouthaktagi, asibagi mamlaba mamida leiriba pumnamakki mathakta. Chingbinanaba eikhoigi khongthangbu, ingthabagi lambida.”
80 Y el niño crecía y se fortalecía en el espíritu; y él vivió en el desierto hasta el día en que se dio a conocer a Israel.
Adudagi angang adu hakchang amadi thawaida chaokhatlaklammi. Aduga mahakna masabu Israel-gi miyamda phongdoktringeigi matam adu phaoba lamjao lamhangda leirammi.