< Ezequiel 18 >
1 Volvió a mí la palabra del Señor, diciendo:
Ra Anumzamo'a amanage huno nasmi'ne,
2 ¿Por qué haces uso de este dicho sobre la tierra de Israel, los padres han estado probando uvas amargas y pero los dientes de los hijos tienen la dentera?
Zamafahe'moza aka krepi raga nazageno mofavre'zmimofo zamagitera akahune hutama Israeli vahe'motama nehaza fronka nanekemofo agafa'amo'a nankna hu'ne?
3 Por mi vida, dice el Señor Dios, ya no tendrán este dicho en Israel.
Nagra kasefa hu'na mani'noa Ra Anumzamo'na huankino, mago'mo'e huno Israeli mopafina ama fronka nanekea osutfa hugahaze.
4 Mira, todas las almas son mías; como el alma del padre, así el alma del hijo es mía: la muerte será el destino del alma del pecador.
Na'ankure mika vahera Nagri vaheke mani'naze. Hagi nefa'ene nemofo'enena Nagri vahe mani'na'ankino, iza'o kumi'ma hanimoke frigahie.
5 Pero si un hombre es recto, vive correctamente y hace justicia,
Hagi mago fatgo avu'ava'ma nehania vahe'mo'ma knare huno fatgo avu'ava'ma nehuno,
6 Y no come en los santuarios de los montes, ni ha adorado las imágenes de los hijos de Israel; no ha violado la esposa de su vecino, ni se ha acercado a una mujer en el momento de su menstruación;
havi anumzamofonte'ma Kresramanama vuntesaza ne'zama onege, Israeli vahe'mofo kaza osu havi anumzante mono huontege, ru vahe'mofo a'nene savri nosuno, ika kri eri'nesia a'ene monko'za nosuno,
7 Y no ha hecho ningún mal a nadie, sino que le ha devuelto al deudor lo que es suyo, y no ha robado a nadie, y le ha dado comida al hambriento, y ropa al desnudo;
mago vahe'mofo havige huno keonke'zama'a eri havia nosuno, amigahue huno'ma eri'nesia zana ete ami fatgo nehuno, musufa noseno, amunte omne vahe ne'za nemino, kukena'a omane vahe kukena hunenteno,
8 Y no presta su dinero a intereses o tomado grandes ganancias, y, apartando su mano de la maldad, es Justo cuando juzga entre hombre y hombre.
zagoma nofi'ma huno eri'nea vahera agofetu huno zago agia ahenteno e'norino, havi avu'ava'ma huzankura koro nehuno, tare vahe'mofo kea fatgo kazigati refko nehuno,
9 Y ha sido guiado por mis reglas y ha guardado mis leyes y las ha cumplido; él es recto, la vida será ciertamente suya, dice el Señor.
kasegeni'ane tra ke'ni'anema kegava huno amage'ma antesuno'a, agra fatgo vahe manigahiankino tamage huno ofri manigahie huno Miko'zama Kegava Hu'nea Ra Anumzamo'a hu'ne.
10 Si tiene un hijo que es un ladrón y asesino, que hace cualquiera de estas cosas,
Hianagi e'inahu huno'ma fatgo avu'ava'ma nehania vahe'mofo mofavremo'ma vahe'ma aheno korama'a eri neragino, nefuma knare osu avu'ava'ma hunenteno,
11 Que en los santuarios de los montes ha comido, y ha violado la esposa de su prójimo.
nefa'a anara osugahianagi, agra havi anumzamofonte'ma kresramnama vuntesaza ne'zana neneno, ru vahe'mofo a'nene savri nehuno,
12 Ha hecho mal a los pobres y al que lo necesita, y ha tomado propiedades por la fuerza, y no ha devuelto a sus deudores lo que había recibido en prenda, y ha adorado imágenes y ha hecho cosas repugnantes.
zamunte omne vahe'ene miko zankuma atupama nehaza vahera zamazeri savri huno fenozmia enerino, vahe'za musufa enerino, kamigahue huno'ma huvempa huno eri'nea zana nomino, havi anumzamofonte monora hunenteno, hi'mnage avu'ava nehuno,
13 Y ha prestado su dinero en intereses y ha obtenido grandes ganancias; ciertamente no seguirá viviendo: ha hecho todas estas cosas repugnantes, la muerte será su destino; Su sangre estará sobre él.
zagoma nofi'ma hu'nea vahera rama'a agofetu huno zago agia ahenteno e'neria vahe'mo'a agra ofri amne manigahio? I'o. Agra amnea omanigahianki, frigahie. Na'ankure kasrino hi'mnage avu'ava zantmi hu'neankino, tamage huno kumi'amofo knazana agra'a erino frigahie.
14 Ahora bien, si tiene un hijo que ve todos los pecados de su padre que ha cometido, y con miedo, no hace lo mismo:
Hagi e'inahu kefo avu'ava'ene ne'mofo mofavremo'ma nefa'ma hu'nea kumi avu'avazama negeno, avaririno ana avu'avara osu mani koro huno mani'neno,
15 Que no ha comido en los santuarios de los montes, ni ha adorado las imágenes de los hijos de Israel, y no ha violado la esposa de su vecino,
havi anumzante'ma Kresramanama vuntesaza ne'zama onege, Israeli vahe'mofo kaza osu anumzante'ma mono huontege, ru vahe'mofo a'nene savri nosuno,
16 O hecho mal a cualquiera, o tomar algo en prenda cuando le pidan prestado, o tomar bienes por la fuerza, pero le ha dado comida a quien la necesitaba, y ropa a quien no la tenía;
mago vahera havige hunteno keonke'zama'a eri havia nosuno, amigahue huno'ma eri'nesia zana ete nemino, musufa noseno, amunte omne vahera ne'zana nezamino, kukenagu atupa hu'naza vahera kukena hunezmanteno,
17 Quien ha evitado hacer el mal y no preste dinero con usura o intereses, ha cumplido mis órdenes y ha sido guiado por mis reglas: ciertamente no será condenado a muerte por el mal hecho de su padre; ciertamente vivirá.
zamunte omane vahera zamazeri haviza nosuno, zagoma nofi'ma hu vahera agofetu huno zago agia ahenteno e'norino, kasegeni'ane tra ke'ni'anema kegava huno amage'ma antesuno'a, agra nefa'ma hu'nea kumi avu'avazamofo nona hunora ofrigahianki, tamage huno amne manigahie.
18 En cuanto a su padre, porque era cruel, tomó bienes por la fuerza e hizo lo que no es bueno entre su pueblo; en verdad, la muerte lo alcanzará en su maldad.
Hagi nefa'a frigahie. Na'ankure agra havige huno vahe'mofo zantamina eri savri nehuno, musufa neseno, vahe'amofona knare avu'avara huozmante'neankino, ana kefo avu'va'zama hu'nea zantera frigahie.
19 Pero tú dices: ¿Por qué el hijo no es castigado por la maldad del padre? Cuando el hijo haya hecho lo que está ordenado y correcto, y haya cumplido mis reglas y las haya hecho, la vida será ciertamente suya.
Hagi mofavre'amo'ma knare huno fatgo avu'ava'ma nehuno, kasege'nine tra ke'ni'anema kegava huno amage'ma nenteno, ofrino amnema manisigeta, amanage huta nantahigegahaze, nahigeno nefa'ma hu'nea kumi'mofo mizama'a nemofo'a e'orie? huta hugahaze.
20 El alma que comete pecado será condenada a muerte; el hijo no será responsabilizado por las malas acciones del padre, o el padre por las malas acciones del hijo; la justicia de los rectos será sobre sí mismo, y la maldad del malvado sobre sí mismo.
Hagi kumi'ma hania vahe'moke frigahie. Hagi mofavremo'a nefa'ma hu'nenia kumimofo nona'a knazana e'orisigeno, mago ne'mo'a mofavre'amo'ma hu'nesia kumimofo nona'a knazana e'origahie. Hagi fatgo avu'ava'ma nehania vahera agri fatgo avu'avate mizana nemino, kefo avu'ava'ma hania vahera, agri'a kefo avu'ava zante azeri haviza hugahie.
21 Pero si el malvado, alejándose de todos los pecados que ha cometido, mantiene mis reglas y hace lo que está ordenado y correcto, la vida será ciertamente suya; La muerte no será su destino.
Hianagi kefo avu'ava zama nehania vahe'mo'ma kefo avu'ava zama netreno agu'a rukrahe huno tra keni'a amage nenteno, knare avu'ava'ene fatgo avu'ava'enema hanuno'a, ofrigahianki amne manigahie.
22 Ninguno de los pecados que ha cometido se guardará en memoria contra él: en la justicia que ha practicado, tendrá vida.
Hagi magore hu'na mago kumi'agura nagesa ontahigosue. Na'ankure fatgo avu'avaza hugahiankino ofri amne manigahie.
23 ¿Me complace la muerte del malvado? dice el Señor: ¿no estoy contento si se desvía de su camino para que pueda tener vida?
Miko'zama Kegava Hu'nea Anumzamo'a huno, kefo avu'ava'ma nehia vahe'ma nefrigeta, tamagesama antahi'zana Nagrikura musena nehie huta nehazo? I'o. Nagra musena nosue. Hagi kefo avu'ava zama'a atreno amnema mani'zanku nave'nesie.
24 Pero cuando el hombre recto, apartándose de su justicia, haga el mal, como todas las cosas repugnantes que hace el hombre malo, ¿tendrá vida? Ninguno de sus actos rectos se guardará en la memoria; en el mal que hizo y en su pecado, la muerte lo alcanzará.
Hianagi fatgo avu'ama nehania ne'mo'ma atreno'ma kefo avu'ava ome nehuno, kasrino hi'mnage avu'avazama ome haniana, agra manigahio? I'o. Agra omanigahianki frisigeno maka fatgo avu'ava'ma hu'nea zamo'a amnezankna hanige'na, Nagra ana zankura nagesa ontahigahue. Na'ankure kefo avu'ava huno kumi hu'neankino ana kumimofo nona'a omanigahianki frigahie.
25 Pero tú dices: El camino del Señor no es recto. Escucha, oh hijos de Israel; no es mi camino recto? ¿No son tus caminos los que no son rectos?
Hianagi amanage huta hugahaze, Ra Anumzamo'ma hia avu'ava zamo'a fatgo osie huta hugahaze. Hagi Israeli vahe'mota antahiho, Nagri navu'navamo fatgoa hunefi, tamagri tamavu tamava'mo fatgoa hu'ne?
26 Cuando el hombre recto, apartándose de su justicia, hace el mal, la muerte lo alcanzará; en el mal que él ha hecho la muerte lo alcanzará.
Hagi Fatgo avu'ava'ene vahe'mo'ma ana fatgo avu'ava'ama atreno kumi'ma haniana, agra kumi hugahiankino frigahie. Na'ankure fatgo osu avu'azama hania zanku huno agra frigahie.
27 De nuevo, cuando el malhechor, apartándose del mal que ha hecho, haga lo que está ordenado y correcto, tendrá vida para su alma.
Hagi kefo avu'ava'ma nehania vahe'mo'ma ana kefo avu'ava'ma atreno agu'ama rukrahe huno'ma fatgo avu'ava zama haniana, agra'a agu'vazigahie.
28 Debido a que tuvo miedo y se arrepintió por todo el mal que había hecho, la vida ciertamente será suya, la muerte no será su destino.
Na'ankure agra maka kefo avu'ava'ma hu'nea zana keno antahino nehuno, ana avu'ava zana atreno agu'a rukrahe hu'neankino, tamage huno agra ofrino manigahie.
29 Pero aun así los hijos de Israel dicen: El camino del Señor no es recto. Oh hijos de Israel, ¿no son mis caminos rectos? ¿No son tus caminos los que no son rectos?
Hianagi Israeli vahe'mota huta, Ra Anumzamofo avu'avamo'a fatgo osu'ne huta nehaze. Hagi tamage huno Nagri navu'navamo'a fatgoa osu'nefi? I'o. Tamagri tamavu tamava'mo fatgoa osu'ne.
30 Por esta causa seré tu juez, oh hijos de Israel, juzgando a cada uno por sus caminos, dice el Señor. Vuélvanse de todos sus pecados; para que no sean la causa de que caigas en el mal.
E'ina hu'negu Israeli vahera, magoke magoke'mota tamagrama hu'nesaza avu'ava zante ante'na Nagra refko huramantegahue huno Mikozama Kegava Hu'nea Anumzamo'a hu'ne. Hagi aru tamagri kumi avu'ava zamo tamazeri haviza hanigi kefo avu'ava zana atreta tamagu'a rukrahe hiho.
31 Apártense de toda su maldad por la cual han cometido pecado; y háganse un corazón nuevo y un espíritu nuevo: ¿por qué desean la muerte, oh hijos de Israel?
Hagi kefo avu'avazama nehaza zana netreta tamagu'a rukrahe huta kasefa tamagu tamagesa enerita kasefa avamu eriho. Hagi Israeli vahe'mota nahanigeta tamagra frigahaze?
32 Porque no tengo placer en la muerte de aquel que muere, dice el Señor Dios: apártense del mal entonces, y vivirán.
Na'ankure vahe'ma nefrizage'na Nagra musena nosuanki, tamagu'a rukrahe huta ofri amne maniho hu'na Miko'zama Kegava Hu'noa Anumzamo'na nehue.