< Éxodo 22 >
1 Si un hombre toma sin derecho el buey de otro hombre o sus ovejas, y lo mata o lo vende, él dará cinco bueyes por un buey, o cuatro ovejas por oveja.
Əgǝr birsi bir kala yaki ⱪoyni oƣrilap, uni soysa ya setiwǝtsǝ, u bir kalining orniƣa bǝx kala, bir ⱪoyning orniƣa tɵt ⱪoy tɵlisun.
2 Si un ladrón es tomado en el acto de ingresar a una casa, y su muerte es causada por un golpe, el dueño de la casa no es responsable de su sangre.
Oƣri tam tǝxkǝndǝ tutulup ⱪelip, tayaⱪ yǝp ɵlüp ⱪalsa, ɵltürgüqigǝ hun jazasi kǝlmisun.
3 Pero si es después del amanecer, él será el responsable. Él que robó tendrá que restituir lo que se robó, y si no tiene con qué pagar; él mismo será vendido para pagar lo robado.
Lekin xu wǝⱪǝ bolƣan pǝyttǝ kün qiⱪip ⱪalƣan bolsa, undaⱪta ɵltürgüqi hun jazasiƣa tartilsun. Oƣri oƣriliƣinini tɵlǝp ziyanni toluⱪlap berixi kerǝk; uningda bir nemǝ bolmisa, ⱪulluⱪⱪa setilip, oƣriliƣan nǝrsini tɵlixi kerǝk.
4 Si todavía tiene lo que había tomado, sea lo que sea, buey o asno u oveja, debe dar el doble de su valor.
Oƣri tutulƣanda oƣriliƣan nǝrsǝ, kala bolsun, exǝk bolsun, ⱪoy bolsun uning ⱪolida tirik ⱨalǝttǝ tepilsa, u ikki ⱨǝssǝ ⱪimmǝttǝ tɵlǝp bǝrsun.
5 Si un hombre permite que sus animales pasten en un campo o en un huerto de vid, y sus animales dañan el campo de otro hombre, debe dar lo mejor de su campo o su huerta para compensarlo.
Əgǝr birsi ɵz mal-qarwilirini etizliⱪⱪa yaki üzümzarliⱪⱪa otlaxⱪa ⱪoyuwetip, baxⱪilarning baƣ-etizliⱪida otlaxⱪa yol ⱪoysa, undaⱪta u ɵzining ǝng esil mǝⱨsulatliridin yaki üzümzarliⱪining ǝng esil mewisidin ziyanni tɵlǝp bǝrsun.
6 Si hay un fuego y las llamas llegan a las espinas en el borde del campo, causando la destrucción del grano cortado o del grano vivo, o del campo, el que hizo el fuego tendrá que compensar el daño.
Əgǝr ot ketip, tikǝnlikkǝ tutixip ketip, andin ɵnqilǝrni, bax tartip pixⱪan ziraǝtni kɵydürüp, pütkül etizliⱪni kül ⱪiliwǝtsǝ, undaⱪta ot ⱪoyƣuqi barliⱪ ziyanni tɵlǝp bǝrsun.
7 Si un hombre pone dinero o bienes al cuidado de su prójimo para que los guarde, y se los roban de la casa del hombre, si atrapan al ladrón, tendrá que pagar el doble del valor.
Əgǝr birsi ⱪoxnisiƣa pul yaki mal-dunyasini amanǝt ⱪilƣan bolsa, bular ɵyidin oƣrilinip kǝtsǝ, xundaⱪla oƣri keyin tutulsa, u oƣriliƣinini ikki ⱨǝssǝ ⱪimmǝttǝ tɵlǝp bǝrsun.
8 Si no atraparon al ladrón, el dueño de la casa vendrá ante los jueces y prestará juramento de que no ha puesto la mano sobre los bienes de su prójimo.
Lekin oƣri tepilmisa, ɵy igisining ⱪoxnisining meliƣa ⱪol tǝgküzgǝn ya tǝgküzmigǝnliki mǝlum bolsun dǝp, ⱨakimlarning aldiƣa kǝltürülsun.
9 En cualquier pregunta acerca de un buey o un asno o una oveja o ropa, o acerca de la pérdida de cualquier propiedad que cualquiera diga que es suya, permitan que las dos partes pongan su causa delante de los jueces; y el que resulte culpable ese hace el pago a su vecino del doble del valor.
Ⱨǝrhil hiyanǝt, u mǝyli kala, exǝk, ⱪoy, kiyim-keqǝk bolsun, yittürüp ⱪoyƣan nǝrsǝ bolsun, ular toƣruluⱪ bir ⱪoxnisi: «ǝmǝliyǝttǝ mundaⱪ idi» dǝp talaxⱪan bolsa, ⱨǝr ikkisining dǝwasi ⱨakimlarning aldiƣa kǝltürülsun; ⱨakimlar ⱪaysiƣa gunaⱨ bekitsǝ, xu ⱪoxnisiƣa ikki ⱨǝssǝ ⱪimmǝttǝ tɵlǝp bǝrsun.
10 Si un hombre pone un asno, un buey, una oveja o una bestia en custodia de su prójimo, y llega a la muerte o es dañado o se lo llevan, sin que nadie lo vea:
Əgǝr birsi ⱪoxnisiƣa exǝk, kala, ⱪoy yaki baxⱪa bir qarpayni amanǝt ⱪilsa, bu amanǝt meli kixi kɵrmǝy ɵlüp kǝtsǝ, yaki zǝhimlǝnsǝ, yaki ⱨǝydǝp ǝkitilsǝ,
11 Si hace su juramento delante del Señor, que no ha puesto su mano en los bienes de su prójimo, el dueño debe cumplir su palabra y no tendrá que pagar por ello.
undaⱪta ⱪoxnisining meliƣa ⱪol tǝgküzgǝn ya tǝgküzmigǝnliki mǝlum bolsun dǝp, Pǝrwǝrdigarning aldida ularning otturisida bir ⱪǝsǝm iqürülsun. Mal igisi bu ⱪǝsǝmni ⱪobul ⱪilsun; ⱪoxnisi uningƣa tɵlǝm tɵlǝp bǝrmisun.
12 Pero si se lo quita un ladrón, debe compensar la pérdida de él con su dueño.
Lekin mal oƣrilanƣan bolsa, u igisigǝ tɵlǝp bǝrsun.
13 Pero si ha sido dañado por una bestia, y él puede aclarar esto, no tendrá que pagar por lo que fue dañado.
Əgǝr uni wǝⱨxiy ⱨaywan boƣup ⱪoyƣan bolsa, u malning ⱪalduⱪini guwaⱨliⱪ üqün kɵrsitip, uni tɵlǝp bǝrmisimu bolidu.
14 Si un hombre obtiene de su vecino el uso de una de sus bestias, y se daña o muere cuando el propietario no está con ella, sin duda tendrá que pagar por la pérdida.
Əgǝr birsi ⱪoxnisidin bir ulaƣni ɵtnǝ elip, ulaƣ igisi yoⱪ yǝrdǝ zǝhimlǝnsǝ yaki ɵlüp ⱪalsa, ɵtnǝ alƣuqi toluⱪ tɵlǝp bǝrsun.
15 Si el propietario estaba presente, no tendrá que hacer el pago: si dio dinero por el uso de la misma, la pérdida está cubierta por el pago.
Lekin igisi nǝⱪ mǝydanda bolsa, ɵtnǝ alƣuqi tɵlǝp bǝrmisun; ulaƣ ijarigǝ elinƣan bolsa, alƣuqi tɵlǝm tɵlimisun; qünki uni ijarǝ tɵlǝp ǝkǝlgǝn.
16 Si un hombre toma una virgen, que no le ha dado su palabra a otro hombre, y tiene relaciones con ella, él tendrá que dar un precio de la novia para que ella sea su esposa.
Əgǝr bir adǝm tehi yatliⱪ bolmiƣan bir ⱪizni azdurup, uning bilǝn billǝ yatsa, undaⱪta u uning toyluⱪini berixi kerǝk, andin uni hotunluⱪⱪa alsun.
17 Si su padre no se la entrega a él como esposa, tendrá que dar el pago regular para las vírgenes.
Lekin ⱪizning atisi uni uningƣa bǝrgili unimisa, zina ⱪilƣuqi pak ⱪizlarning toyluⱪiƣa barawǝr kelidiƣan kümüx pulni tarazida ɵlqǝp bǝrsun.
18 Cualquier mujer hechicera será ejecutada.
Jadugǝr hotunni tirik ⱪoymiƣin.
19 Todo hombre que tenga relaciones sexuales con una bestia será condenado a muerte.
Ⱨaywan bilǝn jinsiy munasiwǝt ɵtküzgǝn ⱨǝrbiri jǝzmǝn ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinsun.
20 La destrucción total vendrá sobre cualquier hombre que haga ofrendas a cualquier otro dios que no sea el Señor.
Kimdǝkim birdinbir Pǝrwǝrdigardin baxⱪa ⱨǝrⱪandaⱪ ilaⱨƣa ⱪurbanliⱪ sunsa, ⱨaram dǝp mutlǝⱪ ⱨalakǝtkǝ mǝⱨkum ⱪilinsun.
21 No hagas mal a un hombre de un país extraño, y no seas duro con él; porque ustedes mismos estaban viviendo en un país extraño, en la tierra de Egipto.
Silǝrmu Misirda musapir bolup turƣanikǝnsilǝr, musapir bolƣan kixini ⱨeq harlimanglar wǝ yaki uningƣa ⱨeq zulum ⱪilmanglar.
22 No le hagas mal a una viuda, ni a un niño huérfano.
Ⱨǝrⱪandaⱪ tul hotun yaki yetim balini horlimanglar.
23 Si eres cruel con ellos de alguna manera, y su clamor viene a mí, ciertamente voy a prestar oído;
Sǝn ularni ⱨǝrⱪandaⱪ tǝrǝptǝ horlisang, ular manga pǝryad kɵtürsǝ, Mǝn ularning awazini qoⱪum anglaymǝn;
24 En el calor de mi ira te mataré a espada, y tus esposas serán viudas y tus hijos huérfanos.
xuning bilǝn ƣǝzipim tutixip, silǝrni ⱪiliqlap ɵltürimǝn, silǝrning hotunliringlar tul ⱪilinip, baliliringlar yetim bolup ⱪalidu.
25 Si permites que cualquiera de los pobres entre mi gente use tu dinero, no seas un acreedor duro para él y no le impondrás intereses.
Əgǝr sǝn Mening hǝlⱪimning iqidin sanga ⱪoxna bolƣan kǝmbǝƣǝlgǝ ⱪǝrz bǝrgǝn bolsang, uningƣa jazanihorlardǝk muamilǝ ⱪilmiƣin; uningdin ɵsüm almanglar.
26 Si esa persona te da su ropa como garantía, se la devolverás antes de que se ponga el sol:
Əgǝr sǝn ⱪoxnangning qapinini gɵrügǝ alƣan bolsang, kün olturmasta uningƣa yandurup bǝr.
27 Porque es lo único que tiene para cubrir su piel; ¿en qué se va a dormir? y cuando su clamor llegue a mí, lo escucharé, porque mi misericordia es grande.
Qünki qapini uning birdinbir yepinqisi bolup, bǝdinini yapidiƣan kiyim xudur. U bolmisa, u nemini yepinip yatidu? Bu sǝwǝbtin Manga pǝryad ⱪilsa, pǝryadini anglaymǝn; qünki Mǝn xǝpⱪǝtlikturmǝn.
28 No puedes decir mal de los jueces, ni maldecir al gobernante de tu pueblo.
Hudaƣa kupurluⱪ ⱪilma, wǝ hǝlⱪingning ǝmirlirinimu ⱪarƣap tillima.
29 No tardes de traer tus ofrendas de la riqueza de tu grano y tus viñedos. El primero de tus hijos debes darme.
Haminingning ⱨosulining axⱪinidin wǝ xarab-zǝytun meyi kɵlqikingdin taxⱪinidin Manga ⱨǝdiyǝ sunuxni ⱨayal ⱪilmiƣin. Sǝn oƣulliringning tunjisini Manga atiƣin.
30 De la misma manera con tus bueyes y tus ovejas: durante siete días estará con su madre; en el octavo día dámelo.
Kala bilǝn ⱪoyliringning tunji balilirinimu ⱨǝm xundaⱪ atiƣin; tunji bala yǝttǝ küngiqǝ anisi bilǝn billǝ tursun; ǝmma sǝkkizinqi küni uni Manga atap sunƣin.
31 Serán para mí hombres santos; la carne de ningún animal, cuya muerte haya sido causada por las bestias del campo, se puede usar para su alimento; es para ser dado a los perros.
Silǝr Manga atalƣan muⱪǝddǝs kixilǝr bolisilǝr; xunga dalada yirtⱪuq ⱨaywan tǝripidin boƣulƣan ⱨaywanning gɵxini yemǝnglar, bǝlki uni itlarƣa taxlap beringlar.