< Hechos 8 >
1 Y Saúl dio su aprobación a su muerte. Ahora en ese momento se inició un ataque violento contra la iglesia en Jerusalén; y todos, menos los Apóstoles, se fueron a todas partes de Judea y Samaria.
Sawuli wukikinina ti bavonda Etieni. Tona lumbu kina batona yamisa ngolo Dibundu diba ku Yelusalemi. Baboso botula kaka bamvuala, bamana sasukusu mu zunga ki Yuda ayi ki Samali.
2 Y los hombres temerosos de Dios pusieron el cuerpo de Esteban en su último lugar de descanso, llorando mucho sobre él.
Batu baba kinzikanga mambu ma Nzambi bayenda zika Etieni ayi bandila ngolo.
3 Pero Saúl ardía de odio contra la iglesia, entraba en todas las casas, y sacaba a rastras hombres y mujeres y los metía en la cárcel.
Vayi Sawuli wuyamisa dibundu, wuba kotanga mu kadika nzo, mu kanga babakala ayi baketo ayi kuba loza mu nloko.
4 Pero los que habían huido fueron a todas partes predicando la palabra.
Vayi batu bobo basasukusu bayenda ndambu na ndambu, balonga mambu ma Nzambi.
5 Y Felipe descendió a Samaria y les enseñaba acerca de Cristo.
Filipi wuyenda ku divula dimosi di Samali. Wulonga nsamu wu Klisto.
6 Y todo el pueblo puso atención a las palabras que Felipe dijo, cuando vieron las señales que él hizo.
Nkangu wu batu, mu kithuadi kimosi, batamba bumboti matu mu mambu Filipi kaba kuba kamba bu banwa ayi bammona mu bikumu kaba vanganga.
7 Porque salían espíritus inmundos de los que los tenían, salían estos clamando a gran voz; y una cantidad de aquellos que estaban enfermos y paralíticos y cojos en su cuerpo quedaron bien.
Bila ziphevi zimbimbi ziyamikina mu mbembo yingolo bu ziba totuka mu batu bawombo makoka mawombo ayi batu bawombo baba ntiudika babeluka.
8 Y hubo mucha alegría en esa ciudad.
Khini yiwombo yiba mu divula dina.
9 Pero había un hombre llamado Simón, que en el pasado había ejercido la magia y había engañado a la gente de Samaria, diciendo que él mismo era un gran hombre:
Muaki tuamina mambu momo, mu divula beni muba mutu wumosi dizina diandi Simoni, wuba sadilanga mazi, ayi basi Samali baba siminanga mu diambu di mavanga mandi; wukibieka mutu wu luvalu.
10 A quienes todos ellos prestaron atención, desde el más pequeño al más grande, diciendo: Este es gran poder de Dios.
Batu boso, tona mu bana balezi ayi bakulutu, banwilukila ayi batuba ti: —Mutu niawu niandi lulendo lu Nzambi, lolo luntedolongo “Lulendo lunneni”.
11 Y le prestaron atención, porque con sus artes mágicas les había engañado durante mucho tiempo.
Banwilukila bila tona thama baba siminanga mu diambu di mazi mandi.
12 Pero cuando tuvieron fe en las buenas nuevas dadas por Felipe acerca del reino de Dios y el nombre de Jesucristo, varios hombres y mujeres se bautizaron.
Vayi bu bawilukila Filipi bu kaba samunina Nsamu Wumboti wutedi Kipfumu ki Nzambi ayi wutedi dizina di Yesu Klisto; babakala ayi baketo babotama.
13 Y el mismo Simón tuvo fe y, habiendo sido bautizado, fue con Felipe, y viendo las señales y las grandes maravillas que hizo, se llenó de sorpresa.
Mamvandi Simoni wuwilukila; bu kabotama buna wukala ayi Filipi mu zithangu zioso. Bu kamona mambu manneni ayi bikumu binneni biba vangamanga, buna wusimina ngolo.
14 Cuando los apóstoles en Jerusalén recibieron noticias de que la gente de Samaria había tomado la palabra de Dios en sus corazones, les enviaron a Pedro y a Juan;
Mu thangu bamvuala bobo baba ku Yelusalemi bu ziwa ti basi Samali batambula mambu ma Nzambi, baba fidisila Piela ayi Yowani.
15 Y cuando llegaron, oraron por ellos, para que les sea dado el Espíritu Santo;
Bu batula, baba sambidila muingi batambula Pheve Yinlongo,
16 porque hasta aquel momento no había descendido en ninguno de ellos; solo se les había dado el bautismo en el nombre del Señor Jesús.
bila buna yikulukidi ko kadi va mutu wumosi; vayi mu dizina di Pfumu Yesu kaka babotimina.
17 Entonces pusieron sus manos sobre ellos, y el Espíritu Santo vino sobre ellos.
Piela ayi Yowani babatetika mioko ayi batambula Pheve Yinlongo.
18 Cuando Simón vio que el Espíritu Santo había sido dado por el toque de las manos de los Apóstoles, les hizo una ofrenda de dinero, diciendo:
Vayi Simoni bu kamona ti Pheve yinlongo yivanunu mu thetokolo yi mioko mi bamvuala, buna wuba vana zimbongo;
19 Dame este poder, para que cuando ponga mis manos sobre cualquiera, él reciba el Santo Espíritu.
bosi wuba kamba: —Bika luphana mamvama lulendo lolo muingi babo ndikuizatetika mioko batambula Pheve Yinlongo.
20 Pero Pedro dijo: Que tu dinero venga a la destrucción contigo, porque tuviste la idea de que lo que se da gratuitamente por Dios puede obtenerse por un precio.
Vayi Piela wumvutudila: —Bika wufua ngeyo ayi zimbongo ziaku bu wuyindudi sumba dikaba di Nzambi.
21 No tienes parte ni suerte en este asunto, porque tu corazón no está bien delante de Dios.
Kadi kuku ayi kadi ndambu wisi ko mu diambu diadi bila ntimaꞌaku wisi wululama ko va meso ma Nzambi.
22 Arrepiéntete, pues, y ora a Dios para que tengas perdón por tus malos pensamientos.
Bika wubalula mavanga maku mambimbi, ayi sambila Pfumu muingi enati baka bubela mayindu ma ntimꞌaku malemvokolo.
23 Porque veo que estás preso en la amarga envidia y las cadenas del pecado.
Bila ndimmona ti kikhenene ayi masumu bidi yaku.
24 Entonces Simón, respondiendo, dijo: Ruega al Señor, para que no me sobrevenga esto que has dicho.
Buna Simoni wuvutula: —Bika beno veka lusambila Pfumu muingi mambu momo lutubidi mabika kumbuila.
25 Y ellos, habiendo dado su testimonio, y hablando la palabra del Señor, volvieron a Jerusalén, y dieron las buenas nuevas en el camino en varias ciudades pequeñas de Samaria.
Buna bamana telimina Yesu Klisto kimbangi ayi longa Mambu ma Pfumu, Piela ayi Yowani bavutuka ku Yelusalemi. Balonga Nsamu wumboti mu mala mawombo ma Samali.
26 Pero el ángel del Señor dijo a Felipe: Levántate y ve hacia el sur, al camino que va de Jerusalén a Gaza, por el desierto.
Mbasi yi Pfumu yikamba Filipi: —Telama! Yenda mu ndambu yi sude mu nzila yitonina ku Yelusalemi nate ku Ngasa; nzila yikambulu batu.
27 Y él fue y hubo un hombre de Etiopía, un siervo de gran autoridad bajo Candace, reina de los etíopes, y administrador de todas sus propiedades, que habían venido a Jerusalén para adoración;
Niandi wutelama ayi wuyenda. Tala muisi Etiopi wumosi wuba lundanga zimbongo ayi kiuka kioso ki ntinu wunketo wu Etiopi; wuyiza ku Yelusalemi mu sambila.
28 Regresó, sentado en su carro, y estaba leyendo el libro del profeta Isaías.
Bu kaba mvutuka, wuvuanda mu Saleti kiandi. Wuba tanga nkanda wu mbikudi Ezayi.
29 Y el Espíritu dijo a Felipe: Acércate, y sube a su carro.
Pheve yikamba Filipi: —Fikama ayi bakidila saleti yoyi.
30 Y Felipe, corriendo hacia él, vio que estaba leyendo al profeta Isaías, y le dijo: ¿Está claro para ti, entiendes lo que lees?
Filipi wuzawula; wunwa wulembo tangi nkanda wu mbikudi Ezayi; buna wunyuvula: —Wulembo sudika kuaku mambu momo wulembo tangi e?
31 Y él dijo: ¿Cómo es posible cuando no tengo nadie que me enseñe? Y él hizo que Felipe se pusiera de su lado.
Mutu beni wumvutudila: —Buevi ndenda kumasudikila enati mutu kakadi kutsudikisa mawu e? Bosi wuleba Filipi kakuma mu Saleti ayi wunleba kavuanda va ndambu andi.
32 Ahora el lugar en el libro donde estaba leyendo era éste: fue tomado, como una oveja, para ser muerto; y como un cordero está quieto cuando se corta la lana, tampoco hizo ningún ruido.
Buku ki mambu kioki kaba tanga kiawu kiaki: Bannata banga dimemi diyenda ku vondo; banga muana dimemi diodi dinkambu samba va ntuala mutu wowo wulembo nkulula mika, vayi kasia zibula munu ko;
33 En su humillación, su causa no fue escuchada: ¿Mas su generación quién la contará? porque su vida está separada de la tierra.
mu diambu di kukikulula bamanga kunnungisa. Nani wela yolukila nkunꞌandi e? Bila basukisidi luzingu luandi va ntoto e?
34 Y el etíope dijo a Felipe: ¿De quién son estas palabras dichas por el profeta? sobre sí mismo, o algún otro?
Buna nlundi wu kiuka ki ntinu wunketo wuyuvula Filipi: —Wundemvukila; wutsudikisa mu diambu di nani mbikudi kayolukila mambu mama e? Mu diambu di niandi veka voti mu diambu di mutu wunkaka e?
35 Así que Felipe, a partir de este escrito, le dio las buenas nuevas acerca de Jesús.
Filipi wutona yoluka, wutona kunsamunina mambu ma Yesu, tonina mu nkanda wowo.
36 Y mientras iban en camino, llegaron a un lugar donde había agua, y el etíope dijo: Mira, aquí hay agua; ¿Por qué no puedo tener el bautismo?
Bu batatamana diata mu nzila, batula va buindi kinlangu. Buna nlundi wu kiuka ki ntinu wunketo wutuba: —Tala nlangu wawu! A mbi bi kukhakidika mu botama e? [
37 Si crees de todo corazón, puedes, y respondiendo dijo: creo que Jesucristo es él hijo de Dios.
Filipi wumvutudila: —Enati wilukidi mu ntimꞌaku wumvimba buna wulenda kuaku botama! Mutu beni wuvutula: —Ndinwilukila ti Yesu Klisto niandi Muana Nzambi.]
38 Y ordenó detener el carruaje, y los dos descendieron al agua, y Felipe le dio el bautismo.
Wuvana minsua mu telimisa Saleti. Filipi ayi nlundi wu kiuka ki ntinu wunketo, bawu buadi batibuka mu nlangu; bosi Filipi wumbotika.
39 Y cuando subieron del agua, el Espíritu del Señor se llevó a Felipe; y el etíope no lo vio más, porque siguió su camino lleno de alegría.
Bu batotuka mu nlangu, Pheve yi Pfumu yizimbisa Filipi, ayi nlundi wu kiuka ki ntinu wunketo kasia buela kummona ko. Vayi mutu beni wulandakana nzilꞌandi mu khini yiwombo.
40 Pero Felipe llegó a Azoto, y recorrió todas las ciudades, anunciando las buenas nuevas, hasta que llegó a Cesarea.
Vayi Filipi wuyenda monikila ku Azoti. Bu kaviokila mu tsiwulonga Nsamu Wumboti mu mala moso momo kaviokila nate katula ku Sezali.