< Hechos 10 >

1 Y había cierto hombre en Cesarea, llamado Cornelio, capitán del batallón llamado él italiano;
Kꞌo jun achi ubꞌiꞌnam Cornelio je laꞌ pa ri tinimit Cesarea, jun kinimaꞌqil ri ajchꞌoꞌjabꞌ chajil tinimit pa ri tinimit Roma rech ri wokaj ubꞌiꞌnam Italiano.
2 Un hombre serio, piadoso y temeroso de Dios con toda su familia; él dio mucho dinero a los pobres, e hizo oración a Dios en todo momento.
Ri Cornelio sibꞌalaj kubꞌan toqꞌobꞌ chike ri winaq. Ri Cornelio xuqujeꞌ ri e kꞌo rukꞌ pa rachoch kakimochꞌ kibꞌ cho ri Dios kasipan chike ri e mebꞌaibꞌ xuqujeꞌ kubꞌan chꞌawem amaqꞌel cho ri Dios.
3 Y vio en visión, claramente, como a la hora novena del día, que un ángel del Señor venía a él y le decía: ¡Cornelio!
Jun qꞌijal pa ri oxibꞌ hora rech bꞌenaq qꞌij, ri Cornelio xril jun ángel rech ri Dios xqet rukꞌ. ¡Cornelio! xuchixik.
4 Y mirando él con temor, dijo: ¿Qué es esto, Señor? Y él le dijo: Tus oraciones y tus ofrendas han llegado a Dios, y él las ha tenido en cuenta.
Ko xkaꞌyik xuxiꞌj ribꞌ, xubꞌij che: ¿Jas kaj la, tat? Ri ángel xubꞌij che: Ri Dios xuta ri achꞌawem xuqujeꞌ xqaj choch ri asipanik ri xaya chike ri mebꞌaibꞌ.
5 Ahora envía hombres a Jope, y toma a un Simón, llamado Pedro,
Chanim kꞌut chaꞌtaqa bꞌik nikꞌaj achyabꞌ rech kebꞌe pa ri tinimit Jope rech keꞌkisikꞌij loq jun achi ubꞌiꞌ Simón Pedro.
6 que vive con Simón, un trabajador de cuero, cuya casa está junto al mar.
We achi riꞌ kꞌo cho rachoch ri Simón ri kachakun che taq tzꞌuꞌm, ri kel chuchiꞌ ri plo.
7 Y cuando el ángel que le había dicho estas palabras se había ido, envió a buscar a dos de sus siervos, y un hombre del ejército temeroso de Dios, uno de los que le estaban esperando en todo momento;
Are xeꞌ ri ángel, ri Cornelio xusikꞌij kebꞌ rajchakibꞌ rachiꞌl jun ajchꞌoꞌj ri sibꞌalaj kuꞌl ukꞌuꞌx chikij.
8 Y habiéndoles dado cuenta de todo, los envió a Jope.
Xutzijoj chike ronojel ri xkꞌulmatajik kꞌa te riꞌ xuꞌtaq bꞌik pa ri tinimit Jope.
9 Al día siguiente, cuando estaban en camino y estaban cerca de la ciudad, Pedro subió a la parte superior de la casa a orar, como a la hora sexta:
Chukabꞌ qꞌij, are xeqeteqobꞌ ri e taqoꞌn pa ri tinimit. Ri Pedro xpaqiꞌ pa ri uwiq ri ja ri kꞌo chikaj chubꞌanik chꞌawem qas pa ri unikꞌajil qꞌij.
10 y necesitaba comida; pero mientras le preparaban algo, tuvo una vision;
Xaq kꞌa teꞌ sibꞌalaj xnumik, are kꞌu tajin kabꞌan ri uwa xaq kꞌa teꞌ xsachiꞌk, xkꞌut kꞌu jun mayijabꞌalalaj jastaq choch.
11 Y vio los cielos abiertos, y un vaso que bajaba, como un gran paño sobre la tierra,
Xril ri kaj jaqalik xuqujeꞌ jun likꞌilik atzꞌyaq ximtal che ri kajibꞌ utzaꞌm tajin kaqaj loq cho ri uwachulew.
12 en el cual había toda clase de bestias y aves.
E kꞌo ronojel uwach aꞌwaj pa ri manta, aꞌwaj kajkaj kaqan, aꞌwaj ri kakijururej kibꞌ cho ri ulew, xuqujeꞌ aꞌwaj ri kerapinik.
13 Y vino una voz a él, diciendo: Ven, Pedro; mata y come.
Kꞌa te riꞌ xuta jun chꞌabꞌal xubꞌij che: Pedro chatwaꞌjiloq, chaꞌkamisaj, kꞌa te riꞌ chaꞌtijaꞌ.
14 Pero Pedro dijo: No, Señor; porque nunca tomé comida que sea común o inmunda.
Ri Pedro xubꞌij: Tat, ri taqanik kubꞌij chi man yaꞌtal tal ketij we aꞌwaj riꞌ.
15 Y la voz vino a él una segunda vez, Lo que Dios ha limpiado, no le llames común?
Ri chꞌabꞌal xtataj chi junmul, xubꞌij: Man kabꞌij taj chi man yaꞌtal taj katij ri uchꞌajchꞌobꞌem chi ri Dios.
16 Y esto fue hecho tres veces: y luego la vasija fue llevada al cielo.
Oxmul xril ri Pedro we kꞌulmatajem riꞌ, kꞌa te riꞌ xpaqabꞌax ri manta pa ri kaj.
17 Pero mientras Pedro dudaba del propósito de esta visión, los hombres que fueron enviados por Cornelio, buscando la casa de Simón, vinieron a la puerta,
Ri Pedro xmayijanik che ri xkꞌut choch, xuchomaj rij jas kel kubꞌij ri xrilo. Qas che ri qꞌotaj riꞌ, ri achyabꞌ ri xetaq bꞌik rumal ri Cornelio xkiriq ri rachoch ri Simón e takꞌatoj chik chuchiꞌ ri uchiꞌ ja.
18 para ver si Simón, llamado Pedro, estaba viviendo allí.
Xekꞌorokꞌatik, xkito la chilaꞌ kꞌo wi ri jun achi ubꞌiꞌnam Simón.
19 Y, mientras Pedro daba vueltas a la visión en su mente, el Espíritu le dijo: Mira, tres hombres te están buscando.
Ri Pedro kꞌut tajin kuchomaj na jas kel kubꞌij ri xrilo are xpe ri uchꞌabꞌal ri Tyoxalaj Uxlabꞌixel xubꞌij che: Oxibꞌ achyabꞌ tajin katkitzukuj.
20 Baja, pues, y ve con ellos, sin dudar nada, porque yo los he enviado.
Chatwaꞌjiloq, chatqaj bꞌik, jat kukꞌ man kubꞌan ta kebꞌ akꞌuꞌx xa e nutaqom loq chasikꞌixik.
21 Y Pedro descendió a los hombres, y dijo: Yo soy el hombre que estás buscando: ¿por qué has venido?
Xqaj kꞌu loq ri Pedro, xubꞌij chike ri winaq ri tajin kakitzukuj: In riꞌ ri achi ri tajin kitzukuj. ¿Jas kiwaj?
22 Y ellos dijeron: Cornelio, capitán, hombre recto y temeroso de Dios, respetado por toda la nación de los judíos, tuvo palabra de Dios por medio de un ángel para enviarte a su casa, y para escuchar tus palabras.
Ri winaq xkibꞌij: Xa xujutaq loq ri Cornelio, jun kinimaꞌqil ri ajchꞌoꞌjabꞌ pa ri tinimit Roma, jun achi ri sibꞌalaj kuꞌtoꞌ ri winaq, xuqujeꞌ kumochꞌ ribꞌ cho ri Dios, kanimax kumal konojel ri winaq aꞌj Israel. Jun tyoxalaj ángel xbꞌin che chi rajawaxik kateꞌ at cho rachoch rech kutatabꞌej ri katzijoj che.
23 Entonces haciéndoles pasar, los hospedó. Y el día después, él fue con ellos, llevándose a algunos de los hermanos de Jope con él.
Ri Pedro xuꞌkoj bꞌik pa ri ja xubꞌij chike chi kekanaj kan che ri chaqꞌabꞌ riꞌ pa ri ja ri kꞌo wi, chukabꞌ qꞌij xeꞌ kukꞌ xerachiꞌlaj bꞌik nikꞌaj alaxik ri keꞌl pa ri tinimit Jope.
24 Y el día después de eso, vinieron a Cesarea. Y Cornelio los estaba esperando, habiendo reunido a sus parientes y amigos cercanos.
Chukabꞌ qꞌij xoꞌpan pa ri tinimit Cesarea. Ri Cornelio e rayeꞌm apanoq uꞌmulim ri rachalal xuqujeꞌ e rech taq chꞌabꞌeꞌn.
25 Y cuando Pedro entró, Cornelio se le acercó y, cayendo a sus pies, le dio culto.
Ri Pedro are xok bꞌik pa ri ja, xukiꞌ ri Cornelio choch, xuqꞌijilaꞌj.
26 Pero Pedro, levantándolo, le dijo: Levántate, porque yo soy un hombre como tú.
Ri Pedro xubꞌij che: Chatwaꞌjiloq, ri in, in jun achi jetaq ri at.
27 Y diciendo estas palabras, entró y vio que muchas personas se habían juntado;
Xkichapleꞌj kꞌu tzij, kꞌa te riꞌ xoꞌk bꞌik jawjeꞌ ri kimulim wi kibꞌ ri nikꞌaj winaq chik.
28 Y él les dijo: Ustedes mismos saben que es ilegal que un hombre judío esté en compañía de alguien que es de otra nación; pero Dios me ha aclarado que ningún hombre puede ser considerado común o inmundo:
Ri Pedro xubꞌij: Ix iwetaꞌm chi ri qataqanik kubꞌij chi man kuya taj chi jun winaq aj Israel katzijon rukꞌ jun winaq ri man aj Israel taj, pune jeriꞌ ri Dios xukꞌut chinuwach chi man kuya taj kinbꞌij chꞌuluj che ri uchꞌajchꞌobꞌem chi Areꞌ.
29 Y así fui sin preguntar, cuando fui enviado. ¿Cuál es tu propósito de hacerme venir?
Rumal riꞌ man xinkꞌopij ta wibꞌ xinpe waral are xiniꞌsikꞌij loq. Chibꞌij bꞌa chwe jas rumal xiniꞌkꞌama loq.
30 Y Cornelio dijo: Hace cuatro días estuve en mi casa a esta hora estaba en ayunas, mientras oraba en mi casa en la hora novena; y vi delante de mí a un hombre con ropa resplandeciente,
Ri Cornelio xutzijoj we riꞌ: Chi kajibꞌ qꞌij kanoq tajin kinbꞌan chꞌawem pa ri wachoch pa ri urox hora rech bꞌenaq qꞌij. Xaq kꞌa teꞌ jun achi karepqꞌun ri ratzꞌyaq xtakꞌatobꞌ chinuwach.
31 que dijo: Cornelio, tu oración ha llegado a los oídos de Dios, y tus ofrendas se guardan en su memoria.
Xubꞌij chwe: Cornelio, ri achꞌawem xtataj rumal ri Dios xuqujeꞌ xril ri asipanik ri kaya chike ri mebꞌaibꞌ.
32 Envía, pues, a Jope, y haz que Simón, llamado Pedro, venga a ti; él vive en la casa de Simón, un trabajador de cuero, junto al mar.
Chanim kꞌut chattaqan chukꞌamik ri jun achi ubꞌiꞌ Simón Pedro, kꞌo pa ri rachoch ri Simón ri kachakun che taq tzꞌuꞌm, ri kel chuchiꞌ ri plo, pa ri tinimit Jope.
33 Así que, de inmediato, envié por ti; y has hecho bien en venir. Y ahora, todos estamos presentes ante Dios, listos para prestar atención a todas las cosas que el Señor te ha dado para que digas.
Rumal riꞌ aninaq xintaqan che asikꞌixik, tyox chawe xatpetik. Che we chanim qonojel qamulim qibꞌ choch ri Dios, qayeꞌm kaqata ri utzij ri uyoꞌm chawe.
34 Entonces Pedro dijo: En verdad, veo claramente que Dios no hace acepción de personas.
Ri Pedro xubꞌij: Chanim kinwilo chi ri Dios man xaq ta kuꞌchaꞌ ri winaq ri keꞌraj.
35 Pero en toda nación, el hombre que le teme y le hace justicia, le agrada.
Xane kuꞌkꞌamawaꞌj konojel ri kakimochꞌ kibꞌ choch xuqujeꞌ kakibꞌan ri utzilal.
36 La palabra que envió a los hijos de Israel, dando las buenas nuevas de paz por medio de Jesucristo (que es el Señor de todos).
Ri utz laj tzij ri yaꞌtal che ri tinimit Israel are chi kꞌo jaꞌmaril rukꞌ ri Dios, rumal ri Jesucristo, ri Ajawxel rech ronojel ri kꞌolik.
37 Esa palabra que ustedes mismos conocen, que se hizo pública en toda Judea, comenzando desde Galilea, después del bautismo del que Juan predicó,
Iwetaꞌm ri xkꞌulmatajik, ri xchapleꞌtaj loq pa ronojel ri tinimit Judea, pa Galilea are xbꞌantaj ri uqasanaꞌ ri Jesús rumal ri Juan
38 Acerca de Jesús de Nazaret, cómo Dios lo ungió con el Espíritu Santo, con poder; y cómo él procedió haciendo el bien y sanando a todos los que estaban atribulados por espíritus malignos, porque Dios estaba con él.
Iwetaꞌm xuqujeꞌ chi ri Dios xuya ri kwinem rech ri Uxlabꞌixel che ri Jesús aj Nazaret. Rumal kꞌu wa ri Jesús xubꞌan ri utzilal, xuꞌkunaj ri e yawabꞌibꞌ xuqujeꞌ ri e jatꞌital rumal ri itzel, rumal kꞌo ri Dios rukꞌ.
39 Y nosotros somos testigos de todas las cosas que hizo en el país de los judíos y en Jerusalén; a quien mataron, colgándolo en un madero.
Ri uj, uj taqoꞌn xqilo ronojel ri xubꞌano pa ronojel Judea xuqujeꞌ pa Jerusalén, xqilo are xkamisaxik xuqujeꞌ xekebꞌax cho ri jun cheꞌ.
40 Al tercer día, Dios lo resucitó, he hizo que se nos apareciera a nosotros.
Ri Dios kꞌut xukꞌastajisaj ri Jesús churox qꞌij. Ri Dios xuqujeꞌ xuya bꞌe che chi kukꞌut chi na ribꞌ junmul.
41 No por todo el pueblo, sino a los testigos señalados anteriormente por Dios, a nosotros, que comimos y bebimos con él después de que resucitó de los muertos.
Man chikiwach ta konojel ri winaq xane xaq chikiwach ri xuchaꞌo rech jeriꞌ kaqaqꞌalajisaj ri xkꞌulmatajik. Uj riꞌ, ri xujwaꞌ rukꞌ, xujqumun rukꞌ are xkꞌastaj uwach chikixoꞌl ri kaminaqibꞌ.
42 Y él nos dio órdenes de dar noticias de esto al pueblo, y dar testimonio público de que este es él a quien Dios ha hecho juez de los vivos y de los muertos.
Ri Dios xuchaꞌ ri Jesús, rech kux qꞌatal tzij pa kiwiꞌ konojel ri winaq ri e kꞌaslik xuqujeꞌ ri e kaminaq, xujutaq kꞌu chutzijoxik xuqujeꞌ chuqꞌalajisaxik chike konojel ri winaq pa ronojel ri uwachulew.
43 A él todos los profetas dan testimonio de que por su nombre todos los que tienen fe en él tendrán perdón de pecados.
Are waꞌ ri xkitzijoj loq ri e qꞌalajisal taq tzij chirij ri Jesús, are xkibꞌij: jachin kakojon che Areꞌ kakuyutaj ri umak pa ri ubꞌiꞌ.
44 Mientras Pedro decía estas palabras, el Espíritu Santo vino sobre todos los que oían la palabra.
Tajin katzijon na ri Pedro are xqaj ri Uxlabꞌixel pa kiwiꞌ ri tajin kakitatabꞌej ri utz laj tzij.
45 Y los judíos de la fe, que habían venido con Pedro, estaban maravillados, porque el Espíritu Santo había sido dado a los gentiles,
Ri e kojonelabꞌ aꞌj Israel ri e rachiꞌl bꞌi ri Pedro, xemayijanik are xkil ri usipanik ri Uxlabꞌixel xqaj pa kiwiꞌ ri winaq ri man aꞌj Israel taj.
46 y hablaban en lenguas extrañas y glorificaban a Dios. Entonces Pedro dijo:
Xkito are kechꞌaw pa juleꞌ taq chꞌabꞌal chik, xuqujeꞌ kakiqꞌijilaꞌj ri Dios. Ri Pedro xuta chike:
47 ¿Acaso puede impedirse que sean bautizadas estas personas a quienes se les ha dado el Espíritu Santo como nosotros?
¿La kꞌo jun man karaj taj kaqabꞌan kiqasanaꞌ we winaq riꞌ? Aꞌreꞌ xkikꞌamawaꞌj ri Uxlabꞌixel jetaq ri uj.
48 Y les dio órdenes para que tuvieran el bautismo en el nombre de Jesucristo. Luego lo mantuvieron con ellos por algunos días.
Xtaqan kꞌu ri Pedro kabꞌan kiqasanaꞌ pa ri ubꞌiꞌ ri Jesucristo. Kꞌa te riꞌ ri Cornelio xubꞌochiꞌj chi kakanaj kan ri Pedro jun janipa qꞌij rukꞌ.

< Hechos 10 >