Proverbios 1
1 Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 Para conocer sabiduría y castigo; para entender las razones prudentes;
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 para recibir el castigo de prudencia, justicia, juicio y equidad;
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 para dar prudencia a los simples, y a los jóvenes inteligencia y consejo.
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 Si el sabio los oyere, aumentará la doctrina; y el entendido adquirirá consejo;
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 para entender parábola y declaración; palabras de sabios, y sus enigmas.
7 El principio del conocimiento es el temor del SEÑOR; los locos despreciaron la sabiduría y el castigo.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 Oye, hijo mío, el castigo de tu padre, y no deseches la ley de tu madre;
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 porque aumento de gracia serán a tu cabeza, y protección a tu cuello.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 Si dijeren: Ven con nosotros, espiemos a alguno para matarle, acechemos al inocente sin razón;
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 hallaremos riquezas de toda clase, llenaremos nuestras casas de despojos;
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 echa tu suerte entre nosotros; tengamos todos una bolsa,
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 hijo mío, no andes en camino con ellos; aparta tu pie de sus veredas;
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 porque sus pies correrán al mal, e irán presurosos a derramar sangre.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 Porque en vano se tenderá la red ante los ojos de toda ave;
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 mas ellos a su propia sangre espían, y a sus propias almas ponen asechanza.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 Tales son las sendas de todo el que codicia la ganancia, la cual prenderá la vida de sus poseedores.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 La sabiduría clama de fuera; en las plazas da su voz;
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 clama en los principales lugares de concurso; en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 ¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los locos aborrecerán la ciencia?
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 Volveos a mi reprensión; he aquí yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 Por cuanto llamé, y no quisisteis; extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 antes desechasteis todo consejo mío, y no quisisteis mi reprensión;
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 también yo me reiré en vuestra calamidad, y me burlaré cuando os viniere lo que teméis;
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 cuando viniere como una destrucción lo que teméis, y vuestra calamidad llegare como un torbellino; cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 Entonces me llamarán, y no responderé; me buscarán de mañana, y no me hallarán;
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 por cuanto aborrecieron el conocimiento, y no escogieron el temor del SEÑOR,
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 ni quisieron mi consejo, y menospreciaron toda reprensión mía.
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 Comerán, pues, del fruto de su camino, y de sus consejos se hartarán.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 Porque el reposo de los ignorantes los matará, y la prosperidad de los locos los echará a perder.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 Mas el que me oyere, habitará confiadamente, y vivirá reposado del temor del mal.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
