Proverbios 3

1 Hijo mío, no te olvides de mi ley; y tu corazón guarde mis mandamientos;

پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

2 porque largura de días y años de vida y paz te aumentarán.

3 Misericordia y verdad no te desamparen; átalas a tu cuello, escríbelas en la tabla de tu corazón;

محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

4 y hallarás gracia y buena opinión en los ojos de Dios y de los hombres.

اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

5 Fíate del SEÑOR de todo tu corazón, y no estribes en tu propia prudencia.

با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

6 Reconócelo en todos tus caminos, y él enderezará tus veredas.

در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

7 No seas sabio en tu propia opinión; teme al SEÑOR, y apártate del mal;

به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

8 porque será medicina a tu ombligo, y tuétano a tus huesos.

و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

9 Honra al SEÑOR de tu sustancia, y de las primicias de todos tus frutos;

از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

10 y serán llenos tus alfolíes con abundancia, y tus lagares rebosarán de mosto.

آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

11 No deseches, hijo mío, el castigo del SEÑOR; ni te fatigues de su corrección;

پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

12 porque el SEÑOR castiga al que ama y quiere, como el padre al hijo.

زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

13 Bienaventurado el hombre que halló la sabiduría, y que saca a luz la inteligencia;

خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

14 porque su mercadería es mejor que la mercadería de la plata, y sus frutos más que el oro fino.

زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

15 Más preciosa es que las piedras preciosas; y todo lo que puedes desear, no se puede comparar a ella.

ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

16 Largura de días trae en su mano derecha; en su izquierda riquezas y honra.

حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

17 Sus caminos son caminos deleitosos, y todas sus veredas paz.

حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

18 Ella es árbol de vida a los que de ella echan mano; y bienaventurados son los que la mantienen.

خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

19 El SEÑOR con sabiduría fundó la tierra; afirmó los cielos con inteligencia.

خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

20 Con su ciencia se partieron los abismos, y destilan el rocío los cielos.

به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

21 Hijo mío, no se aparten de tus ojos; guarda la sabiduría y el consejo;

پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

22 y serán vida a tu alma, y gracia a tu cuello.

زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

23 Entonces andarás por tu camino confiadamente, y tu pie no tropezará.

و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

24 Cuando te acostares, no tendrás temor; antes te acostarás, y tu sueño será suave.

با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

25 No tendrás temor del pavor repentino, ni de la ruina de los impíos cuando viniere;

از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

26 porque el SEÑOR será tu confianza, y él guardará tu pie para que no seas tomado.

زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

27 No detengas el bien de sus dueños, cuando tuvieres poder para hacerlo.

اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

28 No digas a tu prójimo: Ve, y vuelve, y mañana te daré; cuando tienes contigo qué darle.

هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

29 No pienses mal contra tu prójimo, estando él confiado de ti.

علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

30 No pleitees con alguno sin razón, si él no te ha hecho agravio.

با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

31 No envidies al hombre injusto, ni escojas alguno de sus caminos.

به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

32 Porque el perverso es abominado del SEÑOR; mas su secreto es con los rectos.

زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

33 La maldición del SEÑOR está en la casa del impío; mas él bendecirá la morada de los justos.

لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

34 Ciertamente él escarnecerá a los escarnecedores, y a los humildes dará gracia.

خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

35 Los sabios heredarán la honra; mas los locos sostendrán deshonra.

دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.