Proverbios 29
1 El hombre que reprendido endurece la cerviz, de repente será quebrantado; y no habrá para él medicina.
Ang isang tao na nakatanggap ng maraming pagsasaway pero pinatitigas ang kaniyang leeg ay mababali sa isang sandali na hindi na mapapagaling.
2 Cuando los justos dominan, el pueblo se alegra; mas cuando domina el impío, el pueblo gime.
Kapag silang mga gumagawa ng tama ay umaangat, ang mga tao ay nagdidiwang, pero kapag ang isang masamang tao ang namuno, ang mga tao ay maghihinagpis.
3 El hombre que ama la sabiduría, alegra a su padre; mas el que mantiene rameras, perderá la hacienda.
Sinuman ang nagmamamahal sa karunungan ay nagagawa ang kaniyang ama na magdiwang, ngunit ang isang nananatiling kasama ang mga masasamang tao ay sinisira ang kaniyang kayamanan.
4 El rey con el juicio afirma la tierra; mas el hombre amigo de presentes la destruirá.
Ang hari ay itinatatag ang lupa sa pamamagitan ng katarungan, ngunit wawasakin ito ng isang humuhingi ng suhol.
5 El hombre que lisonjea a su prójimo, red tiende delante de sus pasos.
Ang isang tao na pumupuri sa kaniyang kapit-bahay ay inilalatag ang isang lambat para sa kaniyang mga paa.
6 En la prevaricación del hombre malo hay lazo; mas el justo cantará y se alegrará.
Ang isang masamang tao ay nahuli sa isang patibong sa pamamagitan ng kaniyang sariling kasalanan, pero ang isang gumagawa ng tama ay umaawit at nagsasaya.
7 Conoce el justo el derecho de los pobres; mas el impío no entiende sabiduría.
Siyang gumagawa ng tama ay nakikiusap sa kapakanan ng mahirap; ang masamang tao ay hindi naiintindihan ang ganyang kaalaman.
8 Los hombres burladores enlazan la ciudad; mas los sabios apartan la ira.
Inilalagay ng mga mangungutya ang isang lungsod sa apoy, pero silang mga matatalino ay nag-aalis ng poot.
9 Si el hombre sabio contendiere con el loco, que se enoje o que se ría, no tendrá reposo.
Kapag nakikipagtalo ang isang taong matalino sa isang mangmang, siya ay galit na galit at natatawa at ito ay walang tigil.
10 Los hombres sanguinarios aborrecen al perfecto; mas los rectos buscan su alma.
Ang uhaw sa dugo ay galit sa isang walang kasalanan at hinahanangad ang buhay nang matuwid.
11 El loco da rienda suelta a todo su espíritu; mas el sabio al fin lo sosiega.
Ang isang mangmang ay ipinahahayag ang lahat ng kaniyang galit, pero ang isang taong matalino ay pinipigilan ito at kinakalma ang kaniyang sarili.
12 Del señor que escucha la palabra mentirosa, todos sus ministros son impíos.
Kung ang isang pinuno ay nagbibigay pansin sa mga kasinungalingan, lahat ng kaniyang mga opisyal ay magiging masama.
13 El pobre y el usurero se encontraron; el SEÑOR alumbra los ojos de ambos.
Ang taong mahirap at mapang-api ay magkatulad, sapagkat si Yahweh ay parehong nagbibigay liwanag sa kanilang mga mata.
14 El rey que juzga con verdad a los pobres, su trono será firme para siempre.
Kung ang isang hari ay humahatol sa mga mahihirap sa pamamagitan ng katotohanan, ang kaniyang trono ay maitatatag nang walang hanggan.
15 La vara y la corrección dan sabiduría; mas el muchacho suelto avergonzará a su madre.
Ang pamalo at pagsaway ay nagbibigay ng karunungan, pero ang isang batang malaya mula sa pagdidisiplina ay inilalagay ang kaniyang ina sa kahihiyan.
16 Cuando los impíos son muchos, mucha es la prevaricación; mas los justos verán la ruina de ellos.
Kapag ang mga masasamang tao ay nasa kapangyarihan, ang pagsuway ay dumadami, ngunit sila na gumagawa nang matuwid ay makikita ang pagbagsak ng taong masama.
17 Corrige a tu hijo, y te dará descanso, y dará deleite a tu alma.
Disiplinahin ang inyong anak at bibigyan ka niya nang kapahingahan; bibigyan ka niya ng mga kagalakan sa inyong buhay.
18 Sin visión profética el pueblo perecerá; mas el que guarda la ley es bienaventurado.
Kapag walang pahayag na pangitain, ang mga tao ay mamumuhay nang marahas, ngunit pinagpala ang isang pinapanatili ang batas.
19 El siervo no se castigará con palabras; porque entiende, mas no hace caso.
Ang isang alipin ay hindi maitatama ng mga salita, dahil kahit na naintindihan niya, walang magiging tugon.
20 ¿Has visto hombre ligero en sus palabras? Más esperanza hay del loco que de él.
Tingnan ang isang tao na padalus-dalos sa kaniyang mga salita? Mayroong higit pang pag-asa para sa isang taong mangmang kaysa sa kaniya.
21 El que regala a su siervo desde su niñez, a la postre será su hijo.
Ang siyang nagbibigay ng layaw sa kaniyang alipin mula sa kaniyang pagkabata, sa huli nito ay magkakaroon ng kaguluhan.
22 El hombre iracundo levanta contiendas; y el furioso muchas veces peca.
Ang isang taong galit ay pumupukaw ng away at ang isang pinuno ng pagkapoot ay gumagawa ng maraming kasalanan.
23 La soberbia del hombre le abate; pero al humilde de espíritu sustenta la honra.
Ang pagmamataas ng isang tao ay ang magdadala sa kaniya pababa, pero ang siyang may mapagpakumbabang kalooban ay bibigyan nang karangalan.
24 El cómplice del ladrón aborrece su vida; oirá maldiciones, y no lo denunciará.
Ang siyang nakikibahagi sa isang magnanakaw ay nasusuklam sa kaniyang sariling buhay; naririnig niya ang sumpa at walang anumang sinasabi.
25 El temor a los hombres es peligroso; mas el que confía en el SEÑOR será levantado.
Ang takot ng tao ay gumagawa ng isang bitag, ngunit ang taong nagtitiwala kay Yahweh ay mapapangalagaan.
26 Muchos buscan el favor del príncipe; mas del SEÑOR viene el juicio de cada uno.
Marami ang humahanap sa mukha ng mga namumuno, ngunit kay Yahweh nanggagaling ang katarungan para sa kaniya.
27 Abominación es a los justos el hombre inicuo; y abominación es al impío el de rectos caminos.
Ang isang taong hindi makatarungan ay kasuklam-suklam sa kanilang mga gumagawa ng matuwid, ngunit ang isang may daang matuwid ay kasuklam-suklam sa mga taong masasama.
