Proverbios 26
1 Como la nieve en el verano, y la lluvia en la siega, así conviene al loco la honra.
Tulad ng niyebe sa tag-araw o ulan sa panahon ng tag-ani, ang isang hangal na hindi karapat-dapat sa karangalan.
2 Como el gorrión en su vagar, y como la golondrina en su vuelo, así la maldición sin causa nunca vendrá.
Gaya ng isang maya na mabilis na nagpapalipat-lipat at ng layanglayang na humahagibis kapag sila ay lumilipad, gayundin hindi tatalab ang isang sumpa na hindi nararapat.
3 El látigo para el caballo, y el cabestro para el asno, y la vara para el cuerpo del loco.
Ang latigo ay para sa kabayo, ang kabisada ay para sa asno, at ang pamalo ay para sa likod ng mga hangal.
4 Nunca respondas al loco en conformidad a su locura, para que no seas tú también como él.
Huwag sagutin ang isang hangal at sumali sa kanyang kahangalan, o magiging tulad ka niya.
5 Responde al loco mostrándole su locura, para que no se estime sabio en su opinión.
Sumagot sa isang hangal at sumali sa kaniyang kahangalan upang hindi siya maging marunong sa kaniyang sariling paningin.
6 El que da un cargo al que no tiene facultad para ejercitarlo, es el que envía algo por mano del loco; y beberá el daño.
Sinumang magpadala ng isang mensahe sa pamamagitan ng kamay ng isang hangal ay pinuputol ang kaniyang sariling mga paa at umiinom nang karahasan.
7 Así como camina el cojo; es el proverbio en la boca del loco.
Ang mga binti ng isang paralitiko na nakabitin ay tulad ng isang kawikaan sa bibig ng mga hangal.
8 Como quien liga la piedra en la honda, así es el que da honra al loco.
Ang pagtatali ng bato sa isang tirador ay gaya ng pagbibigay karangalan sa isang hangal.
9 Espinas hincadas en mano del embriagado, tal es el proverbio en la boca de los locos.
Ang halamang tinik na hawak ng isang lasing ay tulad ng isang kawikaan sa bibig ng mga hangal.
10 El gran Dios cría todas las cosas; y al loco da la paga, y a los transgresores da el salario.
Ang isang mamamana na sumusugat ng lahat ay tulad ng isang umuupa ng isang hangal o ng kahit sinumang dumadaan.
11 Como perro que vuelve a su vómito, así el loco que repite su locura.
Gaya ng isang asong bumabalik sa kanyang sariling suka, ganoon din ang isang hangal na inuulit ang kanyang kahangalan.
12 ¿Has visto hombre sabio en su propia opinión? Más esperanza hay del loco que de él.
Nakikita mo ba ang taong marunong sa kanyang sariling paningin? Higit na may pag-asa ang isang hangal kaysa sa kanya.
13 Dice el perezoso: El león está en el camino; el león está en las calles.
Ang tamad na tao ay nagsasabing, “May isang leon sa kalsada! May isang leon sa pagitan ng mga lantad na lugar!
14 Las puertas se revuelven en sus quicios; así el perezoso en su cama.
Kung paanong ang isang pinto ay bumabaling sa kaniyang bisagra, ang tamad na tao naman ay sa ibabaw ng kaniyang kama.
15 Esconde el perezoso su mano en el seno; se cansa de volverla a su boca.
Nilalagay ng isang tamad na tao ang kaniyang kamay sa pagkain, pero wala siyang lakas na isubo ito sa kaniyang bibig.
16 Más sabio es el perezoso en su propia opinión que siete que le den consejo.
Ang tamad na tao ay mas marunong sa kanyang paningin kaysa sa pitong lalaking may kakayahang kumilatis.
17 El que pasando se deja llevar de la ira en pleito ajeno, es como el que toma al perro por las orejas.
Tulad ng isang humahawak ng mga tainga ng isang aso ay isang taong dumadaan na nagagalit sa alitan na hindi kanya.
18 Como el que enloquece, y echa llamas, y saetas, y muerte,
Tulad ng isang baliw na pumapana ng nagliliyab na mga palaso,
19 tal es el hombre que daña a su amigo, y dice: Ciertamente lo hice por broma.
ay ang isang nandaraya ng kanyang kapwa at nagsasabing, “Di ba't nagbibiro lang ako?”
20 Sin leña se apaga el fuego; y donde no hay chismoso, cesa la contienda.
Dahil sa kakulangan ng gatong, namamatay ang apoy, at kung saan walang tsismoso, tumitigil ang pag-aaway.
21 El carbón para brasas, y la leña para el fuego; y el hombre rencilloso para encender contienda.
Tulad ng isang uling na nagbabaga at panggatong ay sa apoy, ganoon din ang isang palaaway na tao na nagpapasiklab ng alitan.
22 Las palabras del chismoso parecen blandas; mas ellas entran hasta lo secreto del vientre.
Ang mga salita ng isang tsismoso ay tulad ng masarap na mga pagkain; bumababa sila sa kaloob-loobang mga bahagi ng katawan.
23 Como escoria de plata echada sobre el tiesto, son los labios enardecidos y el corazón malo.
Ang pampakintab na bumabalot sa isang banga ay tulad ng nagbabagang mga labi at isang napakasamang puso.
24 El que odia disimula con sus labios; mas en su interior maquina engaño.
Ang isang namumuhi sa iba ay kinukubli ang kanyang damdamin sa pamamagitan ng kaniyang mga labi at nag-iimbak ng panlilinlang sa kaniyang sarili.
25 Cuando hablare amigablemente, no le creas; porque siete abominaciones hay en su corazón.
Magiliw siyang mangungusap, pero huwag siyang paniwalaan, dahil may pitong mga pagkasuklam sa kaniyang puso.
26 Aunque su odio se encubre en el desierto; su malicia será descubierta en la congregación.
Kahit na natatakpan ng panlilinlang ang kaniyang pagkamuhi, ang kaniyang kabuktutan ay malalantad sa kapulungan.
27 El que cavare sima, caerá en ella; y el que revuelva la piedra, a él volverá.
Sinumang gumagawa ng isang hukay ay mahuhulog dito at ang bato ay gugulong pabalik sa taong tumulak nito.
28 La falsa lengua aborrece al que atormenta; y la boca lisonjera hace resbaladero.
Ang isang nagsisinungaling na dila ay namumuhi sa mga taong dinudurog nito at ang nambobolang bibig ay nagiging dahilan ng pagkawasak.
