Proverbios 24
1 No tengas envidia de los hombres malos, ni desees estar con ellos;
Nie naśladuj ludzi złych, ani żądaj przebywać z nimi;
2 porque su corazón piensa en robar, e iniquidad hablan sus labios.
Albowiem serce ich myśli o drapiestwie, a wargi ich mówią o uciśnieniu.
3 Con sabiduría se edificará la casa, y con prudencia se afirmará;
Mądrością bywa dom zbudowany, a roztropnością umocniony.
4 y con ciencia se llenarán las cámaras de todas riquezas preciosas y hermosas.
Zaiste przez umiejętność komory napełnione bywają wszelakiemi bogactwami kosztownemi i wdzięcznemi.
5 El hombre sabio es fuerte; y el hombre entendido es valiente de fuerza.
Człowiek mądry mocny jest, a mąż umiejętny przydaje siły.
6 Porque con sabios consejos harás la guerra; y la salud está en la multitud de consejeros.
Albowiem przez mądrą radę zwiedziesz bitwę, a wybawienie przez mnóstwo radców mieć będziesz.
7 Alta está para el loco la sabiduría; en la puerta no abrirá él su boca.
Wysokie są głupiemu mądrości; w bramie nie otworzy ust swoich.
8 Al que piensa mal hacer le llamarán hombre de malos pensamientos.
Kto myśli źle czynić, tego złośliwym zwać będą.
9 El pensamiento del loco es pecado; y abominación a los hombres el burlador.
Zła myśl głupiego jest grzechem, a pośmiewca jest obrzydliwością ludzką.
10 Si fueres flojo en el día de tribulación, tu fuerza será reducida.
Jeźli będziesz gnuśnym, tedy w dzień ucisku słaba będzie siła twoja.
11 Si dejares de librar los que son tomados para la muerte, y los que son llevados al degolladero;
Wybawiaj pojmanych na śmierć; a od tych, którzy idą na stracenie, nie odwracaj się.
12 si dijeres: Ciertamente no lo supimos; ¿no lo entenderá el que pesa los corazones? El que mira por tu alma, él lo conocerá, y dará al hombre según sus obras.
Jeźli rzeczesz: Otośmy o tem nie wiedzieli; izali ten, który waży serca, nie rozumie? a ten, który strzeże duszy twojej, nie rozezna? i nie odda człowiekowi według uczynków jego?
13 Come, hijo mío, de la miel, porque es buena, y del panal dulce a tu paladar;
Jedz miód, synu mój! bo dobry, i plastr słodki podniebieniu twemu;
14 tal será el conocimiento de la sabiduría a tu alma, si la hallares; y al fin tu esperanza no será cortada.
Tak umiejętność mądrości duszy twojej, jeźliże ją znajdziesz; onać będzie nagrodą, a nadzieja twoja nie będzie wycięta.
15 Oh impío, no aceches la tienda del justo, no saquees su cámara;
Nie czyń zasadzki, niezbożniku! na przybytek sprawiedliwego, a nie przeszkadzaj odpocznieniu jego.
16 porque siete veces cae el justo, y vuelve a levantarse; mas los impíos caerán en el mal.
Bo choć siedm kroć upada sprawiedliwy, przecie zaś powstaje; ale niezbożni wpadną w nieszczęście.
17 Cuando cayere tu enemigo, no te regocijes; y cuando tropezare, no se alegre tu corazón;
Gdy upadnie nieprzyjaciel twój, nie ciesz się; i gdy się potknie, niech się nie raduje serce twoje;
18 para que el SEÑOR no lo mire, y le desagrade, y aparte de sobre él su enojo.
Aby snać nie ujrzał Pan, a nie podobałoby się to w oczach jego, i odwróciłby od niego gniew swój na cię.
19 No te entremetas con los malignos, ni tengas envidia de los impíos;
Nie gniewaj się dla złośników, ani się udawaj za niepobożnymi;
20 porque para el malo no habrá buen fin, y la candela de los impíos será apagada.
Boć nie weźmie złośnik nagrody; pochodnia niepobożnych zgaśnie.
21 Teme al SEÑOR, hijo mío, y al rey; no te entremetas con los veleidosos;
Synu mój! bój się Pana i króla, a z niestatecznymi nie mięszaj się;
22 porque su quebrantamiento se levantará de repente; y el quebrantamiento de ambos, ¿quién lo comprenderá?
Boć znagła powstanie zginienie ich, a upadek obydwóch któż wie?
23 También estas cosas pertenecen a los sabios. Tener acepción de personas en el juicio no es bueno.
I toć też mądrym należy: wzgląd mieć na osobę u sądu, nie dobra.
24 El que dijere al malo: Justo eres, los pueblos lo maldecirán, y le detestarán las naciones;
Tego, który mówi niepobożnemu; Jesteś sprawiedliwy, będą ludzie przeklinać, a narody się nim brzydzić będą.
25 mas los que lo reprenden, serán agradables, y sobre ellos vendrá bendición de bien.
Ale którzy go karzą, szczęśliwi będą, a przyjdzie na nich błogosławieństwo każdego dobrego.
26 Besados serán los labios del que responde palabras rectas.
Pocałują wargi tego, co mówi słowa prawdziwe.
27 Prepara tus labores de afuera, y disponlas en tu heredad; y después edificarás tu casa.
Rozrządź na polu robotę twoję, a sprawuj pilnie rolę swoję; a potem będziesz budował dom twój.
28 No seas testigo falso contra tu prójimo; y no lisonjees con tus labios.
Nie bądź świadkiem lekkomyślnym przeciw bliźniemu swemu, ani czyń łagodnych namów wargami swemi.
29 No digas: Como me hizo, así le haré; daré el pago al varón según su obra.
Nie mów: Jako mi uczynił, tak mu uczynię; oddam mężowi temu według uczynku jego.
30 Pasé junto a la heredad del hombre perezoso, y junto a la viña del hombre falto de entendimiento;
Szedłem przez pole męża leniwego a przez winnicę człowieka głupiego;
31 y he aquí que por toda ella habían ya crecido espinas, ortigas habían ya cubierto su faz, y su cerca de piedra estaba ya destruida.
A oto porosła wszędzie ostem; pokrzywy wszystko pokryły, a płot kamienny jej rozwalił się.
32 Y yo miré, y lo puse en mi corazón; lo vi, y tomé castigo.
Co ja ujrzawszy złożyłem to do serca mego, a widząc to wziąłem to ku przestrodze.
33 Un poco de sueño, cabeceando otro poco, poniendo mano sobre mano otro poco para dormir;
Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał;
34 así vendrá como caminante tu necesidad, y tu pobreza como hombre de escudo.
A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój jako mąż zbrojny.
