Proverbios 17
1 Mejor es un bocado seco, y en paz, que la casa de contienda llena de sacrificios de fiesta.
Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.
2 El siervo prudente se enseñoreará del hijo que deshonra, y entre los hermanos compartirá la herencia.
Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.
3 El crisol para la plata, y la hornaza para el oro; mas el SEÑOR prueba los corazones.
Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.
4 El malo está atento al labio inicuo; y el mentiroso escucha a la lengua maldiciente.
Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.
5 El que escarnece al pobre, afrenta a su Hacedor; y el que se alegra en la calamidad ajena, no quedará sin castigo.
Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.
6 Corona de los viejos son los hijos de los hijos; y la honra de los hijos, sus padres.
Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.
7 No conviene al loco la altilocuencia; ¡cuánto menos al príncipe el labio mentiroso!
Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.
8 Piedra preciosa es el cohecho en ojos de sus dueños; a donde quiera que se vuelve, da prosperidad.
Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.
9 El que cubre la prevaricación, busca el amor; mas el que reitera el asunto, aparta los amigos.
Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.
10 Aprovecha la reprensión en el entendido, más que cien azotes en el loco.
Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.
11 El rebelde no busca sino mal; y mensajero cruel será enviado contra él.
Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.
12 Mejor es que se encuentre un hombre con una osa a la cual han robado sus cachorros, que con un loco en su locura.
Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.
13 El que da mal por bien, no se apartará el mal de su casa.
Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.
14 Soltar las aguas ( hablar precipitadamente ) es el principio de la contienda; pues, antes que se revuelva el pleito, déjalo.
La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.
15 El que justifica al impío, y el que condena al justo, ambos por igual son abominación al SEÑOR.
Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.
16 ¿De qué sirve el precio en la mano del loco para comprar sabiduría, no teniendo corazón para entender?
Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?
17 En todo tiempo ama el amigo; mas el hermano para la angustia es nacido.
En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.
18 El hombre falto de entendimiento toca la mano, fiando a otro delante de su amigo.
Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.
19 La prevaricación ama el que ama pleito; y el que alza su portada, quebrantamiento busca.
Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.
20 El perverso de corazón nunca hallará bien; y el que revuelve con su lengua, caerá en mal.
Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.
21 El que engendra al loco, para su tristeza lo engendra; y el padre del loco no se alegrará.
Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.
22 El corazón alegre hará bien como una medicina; mas el espíritu triste seca los huesos.
Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.
23 El impío toma dádiva en secreto para pervertir las veredas del derecho.
Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.
24 En el rostro del entendido aparece la sabiduría; mas los ojos del loco manifiestan su locura hasta el cabo de la tierra.
Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.
25 El hijo loco es enojo a su padre, y amargura a la que lo engendró.
Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.
26 Ciertamente no es bueno condenar al justo, ni herir a los príncipes por hacer lo recto.
Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.
27 El que detiene sus palabras tiene sabiduría; y de espíritu valioso es el hombre entendido.
Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.
28 Aun el loco cuando calla, es contado por sabio; el que cierra sus labios es entendido.
Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.
