Proverbios 14

1 La mujer sabia edifica su casa; mas la loca con sus manos la derriba.

۱ هر زن حکیم خانه خود را بنا می‌کند، اما زن جاهل آن را با دست خود خراب می‌نماید.

2 El que camina en su rectitud teme al SEÑOR; mas el pervertido en sus caminos lo menosprecia.

۲ کسی‌که به راستی خود سلوک می‌نماید ازخداوند می‌ترسد، اما کسی‌که در طریق خودکج رفتار است او را تحقیر می‌نماید.

3 En la boca del loco está la vara de la soberbia; mas los labios de los sabios los guardarán.

۳ در دهان احمق چوب تکبر است، اما لبهای حکیمان ایشان را محافظت خواهد نمود.

4 Sin bueyes el alfolí está limpio; mas por la fuerza del buey hay abundancia de pan.

۴ جایی که گاو نیست، آخور پاک است، اما ازقوت گاو، محصول زیاد می‌شود.

5 El testigo verdadero no mentirá; mas el testigo falso hablará mentiras.

۵ شاهد امین دروغ نمی گوید، اما شاهد دروغ به کذب تنطق می‌کند.

6 El burlador buscó la sabiduría, y no la halló; mas la sabiduría al hombre entendido viene fácil.

۶ استهزاکننده حکمت را می‌طلبد و نمی یابد. اما به جهت مرد فهیم علم آسان است.

7 Vete de delante del hombre loco, pues no le conociste labios de ciencia.

۷ از حضور مرد احمق دور شو، زیرا لبهای معرفت را در او نخواهی یافت.

8 La sabiduría del cuerdo es entender su camino; mas la locura de los locos es engaño.

۸ حکمت مرد زیرک این است که راه خود رادرک نماید، اما حماقت احمقان فریب است.

9 Los locos se hablan pecado; mas entre los rectos hay amor.

۹ احمقان به گناه استهزا می‌کنند، اما در میان راستان رضامندی است.

10 El corazón conoce la amargura de su alma; y extraño no se entremeterá en su alegría.

۱۰ دل شخص تلخی خویشتن را می‌داند، وغریب در خوشی آن مشارکت ندارد.

11 La casa de los impíos será asolada; mas la tienda de los rectos florecerá.

۱۱ خانه شریران منهدم خواهد شد، اما خیمه راستان شکوفه خواهد آورد.

12 Hay camino que al hombre parece derecho; pero su fin son caminos de muerte.

۱۲ راهی هست که به نظر آدمی مستقیم می‌نماید، اما عاقبت آن، طرق موت است.

13 Aun en la risa el burlador tendrá dolor en el corazón; y el término de aquella alegría es congoja.

۱۳ هم در لهو و لعب دل غمگین می‌باشد، وعاقبت این خوشی حزن است.

14 De sus caminos será harto el desviado de corazón; y el hombre de bien será apartado de él.

۱۴ کسی‌که در دل مرتد است از راههای خودسیر می‌شود، و مرد صالح به خود سیر است.

15 El simple cree a toda palabra; mas el entendido entiende sus pasos.

۱۵ مرد جاهل هر سخن را باور می‌کند، اما مردزیرک در رفتار خود تامل می‌نماید.

16 El sabio teme, y se aparta del mal; mas el loco se arrebata, y confía.

۱۶ مرد حکیم می‌ترسد و از بدی اجتناب می‌نماید، اما احمق از غرور خود ایمن می‌باشد.

17 El que presto se enoja, hará locura; y el hombre malicioso será aborrecido.

۱۷ مرد کج خلق، احمقانه رفتار می‌نماید، و(مردم ) از صاحب سوظن نفرت دارند.

18 Los simples heredarán la locura; mas los cuerdos se coronarán de sabiduría.

۱۸ نصیب جاهلان حماقت است، اما معرفت، تاج زیرکان خواهد بود.

19 Los malos se inclinarán delante de los buenos, y los impíos a las puertas del justo.

۱۹ بدکاران در حضور نیکان خم می‌شوند، وشریران نزد دروازه های عادلان می‌ایستند.

20 El pobre es odioso aun a su amigo; pero muchos son los que aman al rico.

۲۰ همسایه فقیر نیز از او نفرت دارد، امادوستان شخص دولتمند بسیارند.

21 El pecador menosprecia a su prójimo; mas el que tiene misericordia de los pobres, es bienaventurado.

۲۱ هر‌که همسایه خود را حقیر شمارد گناه می‌ورزد، اما خوشابحال کسی‌که بر فقیران ترحم نماید.

22 ¿No yerran los que piensan mal? Pero los que piensan bien alcanzarán misericordia y verdad.

۲۲ آیا صاحبان تدبیر فاسد گمراه نمی شوند، اما برای کسانی که تدبیر نیکو می‌نمایند، رحمت و راستی خواهد بود.

23 En toda labor hay fruto; mas el hablar y no hacer, empobrece.

۲۳ از هر مشقتی منفعت است، اما کلام لبها به فقر محض می‌انجامد.

24 La corona de los sabios es su sabiduría; mas lo que distingue a los locos es su locura.

۲۴ تاج حکیمان دولت ایشان است، اماحماقت احمقان حماقت محض است.

25 El testigo verdadero libra las almas; mas el engañoso hablará mentiras.

۲۵ شاهد امین جانها را نجات می‌بخشد، اما هرکه به دروغ تنطق می‌کند فریب محض است.

26 En el temor del SEÑOR está la fuerte confianza; y allí sus hijos tendrán esperanza.

۲۶ در ترس خداوند اعتماد قوی است، وفرزندان او را ملجا خواهد بود.

27 El temor del SEÑOR es manantial de vida, para ser apartado de los lazos de la muerte.

۲۷ ترس خداوند چشمه حیات‌است، تا ازدامهای موت اجتناب نمایند.

28 En la multitud del pueblo está la gloria del rey; y en la falta del pueblo la flaqueza del príncipe.

۲۸ جلال پادشاه از کثرت مخلوق است، وشکستگی سلطان از کمی مردم است.

29 El que tarde se aíra, es grande de entendimiento; mas el corto de espíritu engrandece la locura.

۲۹ کسی‌که دیرغضب باشد کثیرالفهم است، وکج خلق حماقت را به نصیب خود می‌برد.

30 El corazón apacible es vida a la carne; mas la envidia, pudrimiento de huesos.

۳۰ دل آرام حیات بدن است، اما حسدپوسیدگی استخوانها است.

31 El que oprime al pobre, afrenta a su Hacedor; mas el que tiene misericordia del pobre, lo honra.

۳۱ هر‌که بر فقیر ظلم کند آفریننده خود راحقیر می‌شمارد، و هر‌که بر مسکین ترحم کند اورا تمجید می‌نماید.

32 Por su maldad será lanzado el impío; mas el justo en su muerte tiene esperanza.

۳۲ شریر از شرارت خود به زیر افکنده می‌شود، اما مرد عادل چون بمیرد اعتماد دارد.

33 En el corazón del cuerdo reposará la sabiduría; y es dado a conocer en medio de los locos.

۳۳ حکمت در دل مرد فهیم ساکن می‌شود، امادر اندرون جاهلان آشکار می‌گردد.

34 La justicia engrandece un pueblo; mas el pecado es afrenta de las naciones.

۳۴ عدالت قوم را رفیع می‌گرداند، اما گناه برای قوم، عار است.

35 La benevolencia del rey es para con el siervo entendido; mas su enojo contra el que lo avergüenza.

۳۵ رضامندی پادشاه بر خادم عاقل است، اماغضب او بر پست فطرتان.