< Romanos 2 >
1 POR lo cual eres inexcusable, oh hombre, cualquiera que juzgas: porque en lo que juzgas á otro, te condenas á ti mismo; porque lo mismo haces, tú que juzgas.
Rumal riꞌ at, at xapachinaq man kuya taj kabꞌij chi man awetaꞌm taj ri kabꞌano are kaqꞌat tzij pa kiwiꞌ nikꞌaj chik, jeriꞌ rumal are kaqꞌat tzij pa kiwiꞌ nikꞌaj chik, kaqꞌat xuqujeꞌ tzij paꞌwiꞌ at, rumal je katnoꞌjinik jetaq ri kenoꞌjin aꞌreꞌ.
2 Mas sabemos que el juicio de Dios es según verdad contra los que hacen tales cosas.
Kamik qetaꞌm chi ri uqꞌatoj tzij ri Dios qas sukꞌ ubꞌanik pa kiwiꞌ ri kakibꞌan etzelal.
3 ¿Y piensas esto, oh hombre, que juzgas á los que hacen tales cosas, y haces las mismas, que tú escaparás del juicio de Dios?
¿Teꞌq pa akꞌuꞌx chi katwinik katanimaj cho ri uqꞌatoj tzij ri Dios, at ri kaqꞌat tzij pa kiwiꞌ nikꞌaj chik, kabꞌan xuqu ya awe ri etzelal ri kakibꞌan aꞌreꞌ?
4 ¿O menosprecias las riquezas de su benignidad, y paciencia, y longanimidad, ignorando que su benignidad te guía á arrepentimiento?
¿La man kawilo chi kawetzelaj ri utzilal re ri uqꞌinomal ri Dios, xuqujeꞌ ri rutzil ukꞌuꞌx xuqujeꞌ ri kochꞌonik? ¿La man kachomaj chi are karaj katukꞌam apanoq rech kakꞌex akꞌuꞌx?
5 Mas por tu dureza, y por tu corazón no arrepentido, atesoras para ti mismo ira para el día de la ira y de la manifestación del justo juicio de Dios;
Rumal ri ukowil ri awanimaꞌ ri man karaj taj kukꞌex ribꞌ, xaq xwi kamulij oyawal paꞌwiꞌ pa ri qꞌij are kukꞌut ribꞌ ri sukꞌalaj uqꞌatoj tzij ri Dios.
6 El cual pagará á cada uno conforme á sus obras:
Jeriꞌ rumal ri Dios kutoj na chkijujunal ri taqalik kakikꞌamawaꞌj cho ri kichak.
7 A los que perseverando en bien hacer, buscan gloria y honra é inmortalidad, la vida eterna. (aiōnios )
Ri Dios kuya na jun alik kꞌaslemal chike ri winaq ri are tajin kakibꞌan utz taq chak, kakitzukuj juluwem, kakitzukuj chi nim kiꞌlik, xuqujeꞌ kakitzukuj kꞌaslemal. (aiōnios )
8 Mas á los que son contenciosos, y no obedecen á la verdad, antes obedecen á la injusticia, enojo é ira;
Are kꞌu ri winaq ri kakibꞌan nimal, ri kakilij ubꞌanik ri etzelal, kaqꞌat na tzij pa kiwiꞌ rukꞌ kꞌaxal rumal ri Dios.
9 Tribulación y angustia sobre toda persona humana que obra lo malo, el Judío primeramente, y también el Griego:
Kape na bꞌis xuqujeꞌ kꞌaxal pa kiwiꞌ ri winaq ri kakibꞌan etzelal, nabꞌe kape pa kiwiꞌ ri winaq aꞌj Israel, kꞌa te riꞌ pa kiwiꞌ ri man aꞌj Israel taj.
10 Mas gloria y honra y paz á cualquiera que obra el bien, al Judío primeramente, y también al Griego.
Are kꞌu ri winaq ri kakibꞌan utzilal, kayaꞌtaj na kiqiꞌj, kanimarisax na, xuqujeꞌ kayaꞌtaj na jaꞌmaril chike, nabꞌe na ri winaq aꞌj Israel, kꞌa te riꞌ ri man aꞌj Israel taj.
11 Porque no hay acepción de personas para con Dios.
Jeriꞌ, rumal chi ri Dios junam keril konojel ri winaq.
12 Porque todos los que sin ley pecaron, sin ley también perecerán; y todos los que en la ley pecaron, por la ley serán juzgados:
Kojonel ri e makuninaq ri man ketaꞌm taj uwach ri taqanik, kasach na kiwach man chuxeꞌ taj ri taqanik; are kꞌu ri ketaꞌm ri taqanik, kꞌa te riꞌ xemakunik kaqꞌat na tzij pa kiwiꞌ jetaq ri kubꞌij ri taqanik.
13 Porque no los oidores de la ley son justos para con Dios, mas los hacedores de la ley serán justificados.
Je kꞌu riꞌ rumal che ri Dios man are ta kubꞌij sukꞌ chike ri xaq xwi kakitatabꞌej ri kubꞌij ri taqanik xane are e sukꞌ ri kakibꞌan ri kubꞌij ri taqanik.
14 Porque los Gentiles que no tienen ley, naturalmente haciendo lo que es de la ley, los tales, aunque no tengan ley, ellos son ley á sí mismos:
Jeriꞌ rumal cher ri winaq ri man aꞌj Israel taj ri maj ri taqanik ri tzꞌibꞌatalik kukꞌ, kakibꞌan ri kubꞌij ri taqanik, pune maj kitaqanik, areꞌ e taqanik chibꞌil kibꞌ.
15 Mostrando la obra de la ley escrita en sus corazones, dando testimonio juntamente sus conciencias, y acusándose y también excusándose sus pensamientos unos con otros;
Rukꞌ waꞌ riꞌ kakikꞌutu chi pa kanimaꞌ tzꞌibꞌatal wi ri kutoqꞌij ri taqanik, xuqujeꞌ ri kichomabꞌal kuqꞌalajisaj chi jeriꞌ, rumal kꞌo jujun mul ri kichomabꞌal kuꞌtzujuj xuqujeꞌ jujun mul chik kuꞌtoꞌo.
16 En el día que juzgará el Señor lo encubierto de los hombres, conforme á mi evangelio, por Jesucristo.
Jeriꞌ kakꞌulmataj na pa ri qꞌij are kuqꞌat na tzij ri Dios pa Jesucristo, pa kiwiꞌ ri jastaq ri xaq chaꞌwal ubꞌanom ri winaq, jeriꞌ kubꞌij ri utz laj tzij.
17 He aquí, tú tienes el sobrenombre de Judío, y estás reposado en la ley, y te glorías en Dios,
Ri at kꞌut ri kabꞌij chi at aj Israel, chi are ri taqanik kattoꞌwik xuqujeꞌ kanimarisaj awibꞌ rumal cher kꞌo ariqoj ibꞌ rukꞌ ri Dios,
18 Y sabes su voluntad, y apruebas lo mejor, instruído por la ley;
awetaꞌm ri urayibꞌal ukꞌuꞌx ri Dios xuqujeꞌ kachꞌobꞌo jachike ri qas utz ubꞌanik jeriꞌ rumal cher at pixibꞌatal rukꞌ ri taqanik,
19 Y confías que eres guía de los ciegos, luz de los que están en tinieblas,
kabꞌij chi awetaꞌm, chi at kꞌamal bꞌe kech ri e moyabꞌ xuqujeꞌ at kitunal ri e kꞌo pa ri qꞌequꞌmal.
20 Enseñador de los que no saben, maestro de niños, que tienes la forma de la ciencia y de la verdad en la ley:
Kabꞌij chi at yoꞌl kꞌutuꞌn chikiwach ri maj ketaꞌm, ajtij kech akꞌalabꞌ, awetaꞌm pa ri taqanik ri etaꞌmabꞌal xuqujeꞌ ri qas tzij.
21 Tú pues, que enseñas á otro, ¿no te enseñas á ti mismo? ¿Tú, que predicas que no se ha de hurtar, hurtas?
At ri kaya kꞌutuꞌn chike nikꞌaj chik ¿jas che man kaya ta kꞌutuꞌn chibꞌil awibꞌ? Kabꞌij chi man utz taj kabꞌan elaqꞌ ¿jas kꞌu che katelaqꞌik?
22 ¿Tú, que dices que no se ha de adulterar, adulteras? ¿Tú, que abominas los ídolos, cometes sacrilegio?
At ri kabꞌij chi man utz taj kuꞌtzukuj kebꞌ rachajil ri ixoq o kebꞌ rixoqil ri achi, ¿kꞌa te riꞌ je kabꞌan at? At ri kaꞌwetzelaj ri e bꞌanom taq dios ri keqꞌijilaꞌxik, ¿kꞌa te riꞌ katelaqꞌ loq pa taq ri templos ri keqꞌijilaꞌx wi?
23 ¿Tú, que te jactas de la ley, con infracción de la ley deshonras á Dios?
At ri kabꞌan nimal rumal cher awetaꞌm ri taqanik, ¿kꞌa te riꞌ kaya pa ukꞌixibꞌal ri Dios rumal man kanimaj taj ri taqanik?
24 Porque el nombre de Dios es blasfemado por causa de vosotros entre los Gentiles, como está escrito.
Ri tzꞌibꞌatalik kubꞌij: Iwumal iwe kabꞌix awas taq tzij che ri Dios kumal ri winaq ri man aꞌj Israel taj.
25 Porque la circuncisión en verdad aprovecha, si guardares la ley; mas si eres rebelde á la ley, tu circuncisión es hecha incircuncisión.
Ri circuncisión kꞌo kutayij we are kawilij unimaxik ri taqanik, are kꞌu we man kanimaj, at junam kukꞌ ri man kojtal ta ketal.
26 De manera que, si el incircunciso guardare las justicias de la ley, ¿no será tenida su incircuncisión por circuncisión?
We ri winaq ri man aꞌj Israel taj kakibꞌan ri kubꞌij ri taqanik, ¿la man kꞌu kabꞌix riꞌ chike chi okisatal xuqujeꞌ ketal aꞌreꞌ rumal ri kakibꞌano?
27 Y lo que de su natural es incircunciso, guardando perfectamente la ley, te juzgará á ti, que con la letra y con la circuncisión eres rebelde á la ley.
Ri man sakꞌital taj, kunimaj kꞌu ri taqanik, kuqꞌat na tzij paꞌwiꞌ at, jeriꞌ rumal kꞌo ri taqanik tzꞌibꞌatalik awukꞌ xuqujeꞌ okisatal awetal, kꞌa te riꞌ kaqꞌipij qaj ri taqanik.
28 Porque no es Judío el que lo es en manifiesto; ni la circuncisión es la que es en manifiesto en la carne:
Man are ta ri kilitajik kabꞌanow che jun chi aj Israel, xuqujeꞌ man are ta ri kukoj retal jun pa ri utyoꞌjal.
29 Mas es Judío el que lo es en lo interior; y la circuncisión es la del corazón, en espíritu, no en letra; la alabanza del cual no es de los hombres, sino de Dios.
Pa ranimaꞌ kunaꞌ wi jun we aj Israel, ri etal rech ri animaꞌaj, are ri Uxlabꞌixel kabꞌanowik, man are taj ri taqanik ri tzꞌibꞌatalik bꞌanowinaq. Ri winaq aj Israel ri jeriꞌ kanoꞌjinik, kaya na uqꞌij rumal ri Dios man kumal taj ri winaq.