Proverbios 30
1 PALABRAS de Agur, hijo de Jachê: La profecía que dijo el varón á Ithiel, á Ithiel y á Ucal.
Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.
2 Ciertamente más rudo soy yo que ninguno, ni tengo entendimiento de hombre.
Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.
3 Yo ni aprendí sabiduría, ni conozco la ciencia del Santo.
I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.
4 ¿Quién subió al cielo, y descendió? ¿quién encerró los vientos en sus puños? ¿quién ató las aguas en un paño? ¿quién afirmó todos los términos de la tierra? ¿cuál es su nombre, y el nombre de su hijo, si sabes?
Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?
5 Toda palabra de Dios [es] limpia; es escudo á los que en él esperan.
Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.
6 No añadas á sus palabras, porque no te reprenda, y seas hallado mentiroso.
Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.
7 Dos cosas te he demandado; no me [las] niegues antes que muera.
Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.
8 Vanidad y palabra mentirosa aparta de mí. No me des pobreza ni riquezas; manténme del pan que he menester;
Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;
9 No sea que me harte, y [te] niegue, y diga, ¿Quién es Jehová? ó no sea que siendo pobre, hurte, y blasfeme el nombre de mi Dios.
Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.
10 No acuses al siervo ante su señor, porque no te maldiga, y peques.
Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.
11 Hay generación que maldice á su padre, y á su madre no bendice.
Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.
12 Hay generación limpia en su opinión, si bien no se ha limpiado su inmundicia.
Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.
13 Hay generación cuyos ojos son altivos, y cuyos párpados son alzados.
Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.
14 Hay generación cuyos dientes son espadas, y sus muelas cuchillos, para devorar á los pobres de la tierra, y de entre los hombres á los menesterosos.
Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.
15 La sanguijuela tiene dos hijas [que se llaman], Trae, trae. Tres cosas hay que nunca se hartan; [aun] la cuarta nunca dice, Basta:
Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś. Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.
16 El sepulcro, y la matriz estéril, la tierra no harta de aguas, y el fuego que jamás dice, Basta. (Sheol h7585)
Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć. (Sheol h7585)
17 El ojo que escarnece á su padre, y menosprecia la enseñanza de la madre, los cuervos lo saquen de la arroyada, y tráguenlo los hijos del águila.
Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.
18 Tres cosas me son ocultas; aun tampoco sé la cuarta:
Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:
19 El rastro del águila en el aire; el rastro de la culebra sobre la peña; el rastro de la nave en medio de la mar; y el rastro del hombre en la moza.
Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.
20 Tal es el rastro de la mujer adúltera: come, y limpia su boca, y dice: No he hecho maldad.
Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.
21 Por tres cosas se alborota la tierra, y la cuarta no puede sufrir:
Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:
22 Por el siervo cuando reinare; y por el necio cuando se hartare de pan;
Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;
23 Por la aborrecida cuando se casare; y por la sierva cuando heredare á su señora.
Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.
24 Cuatro cosas son de las más pequeñas de la tierra, y las mismas son más sabias que los sabios:
Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:
25 Las hormigas, pueblo no fuerte, y en el verano preparan su comida;
Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;
26 Los conejos, pueblo nada esforzado, y ponen su casa en la piedra;
Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;
27 Las langostas, no tienen rey, y salen todas acuadrilladas;
Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;
28 La araña, ase con las manos, y está en palacios de rey.
Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.
29 Tres cosas hay de hermoso andar, y la cuarta pasea muy bien:
Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:
30 El león, fuerte entre todos los animales, que no torna atrás por nadie;
Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:
31 El [lebrel] ceñido de lomos; asimismo el macho cabrío; y un rey contra el cual ninguno se levanta.
Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.
32 Si caiste, [fué] porque te enalteciste; y si mal pensaste, [pon] el dedo sobre la boca.
Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.
33 Ciertamente el que exprime la leche, sacará manteca; y el que recio se suena las narices, sacará sangre: y el que provoca la ira, causará contienda.
Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.
