< Proverbios 24 >

1 NO tengas envidia de los hombres malos, ni desees estar con ellos:
Ko kirañe’o o lo-tserekeo, ko mañiry ho mpiam’ iareo.
2 Porque su corazón piensa en robar, é iniquidad hablan sus labios.
Fa mikitroke hapiaroteñe ty ron-doha’iareo, vaho mivolan-tsiroe-tafatoe o soñi’eo.
3 Con sabiduría se edificará la casa, y con prudencia se afirmará:
Hihitse ty mahafonitse anjomba, vaho hilàla ty añorizañe aze;
4 Y con ciencia se henchirán las cámaras de todo bien preciado y agradable.
Fahafohinañe ty mahapea o efe’eo amy ze hene vara soa naho mahafale.
5 El hombre sabio es fuerte; y de pujante vigor el hombre docto.
Maozatse t’indaty mahihitse, manovon-kafatrarañe ty mahilala;
6 Porque con ingenio harás la guerra: y la salud está en la multitud de consejeros.
amy te fiaoloañe mahihitse ty ifanehafa’o amo ali’oo, vaho minday fandrebahañe ty hamarom-piaolo.
7 Alta está para el insensato la sabiduría: en la puerta no abrirá él su boca.
Loho ambone’ i seretsey ty hihitse; ie tsy manoka-palie an-dalam-bey eo.
8 Al que piensa mal hacer le llamarán hombre de malos pensamientos.
Hatao mpikitro-draha ty mikilily hanao raty.
9 El pensamiento del necio es pecado: y abominación á los hombres el escarnecedor.
Hakeo ty mikitro-kagegeañe, vaho tiva am’ondatio ty mpañinje.
10 Si fueres flojo en el día de trabajo, tu fuerza será reducida.
Vata’e tsy an-kaozaran-drehe t’ie mitoirañe añ’andron-kaemberañe.
11 Si dejares de librar los que son tomados para la muerte, y los que son llevados al degolladero;
Hahao o kozozotem- bam-pandentañe mb’eoo, ie midaliendalieñe mb’am-panjamanañe mb’eo, Ehe, kalaño!
12 Si dijeres: Ciertamente no lo supimos; ¿no lo entenderá el que pesa los corazones? El que mira por tu alma, él lo conocerá, y dará al hombre según sus obras.
Aa naho manao ty hoe irehe, Inao! tsy napota’ay ‘nio!— Tsy mahatsikarake izay hao i Mpandanja arofoy? tsy arofoana’ i Mpañambem-piai’oy hao? Tsy havaha’e am’ondatio hao o sata’eo?
13 Come, hijo mío, de la miel, porque es buena, y del panal dulce á tu paladar:
O anako, mihinana tantele, amy te soa, eka, mamy an-dañilañy ao ty tantele boak’ am-papi’ey.
14 Tal será el conocimiento de la sabiduría á tu alma: si la hallares tendrá recompensa, y al fin tu esperanza no será cortada.
Maharendreha te izay ty hihitse ami’ty fiai’o; ie trea’o le ho tendrek’ ama’o ty ho avi’o, vaho tsy haitoañe ty fisalalà’o.
15 Oh impío, no aceches la tienda del justo, no saquees su cámara;
Ko vandroñe’o, ty tsereheñe tia, ty anjomba’ i vañoñey; ko joie’o ty akiba imoneña’e;
16 Porque siete veces cae el justo, y se torna á levantar; mas los impíos caerán en el mal.
fa mikorovoke im-pito ty vantañe, le mbe mitroatse avao; fe mivembeñe añ’andron-kankàñe o lo-tserekeo.
17 Cuando cayere tu enemigo, no te huelgues; y cuando tropezare, no se alegre tu corazón:
Ko irebeha’o ty fihotraha’ o rafelahi’oo, vaho ko ado’o hifalea’ ty tro’o i fitsikapia’ey.
18 Porque Jehová no lo mire, y le desagrade, y aparte de sobre él su enojo.
fa ho vazoho’ Iehovà naho ho alihe’e vaho havì’e tsy ho ama’e i haviñera’ey.
19 No te entrometas con los malignos, ni tengas envidia de los impíos;
Ko angovita’o o tsivokatseo, le ko itsikiriha’o o lo-tserekeo;
20 Porque para el malo no habrá [buen] fin, y la candela de los impíos será apagada.
fa tsy aman-ko tamae’e ty tsereheñe; le hakipe ty failo’ i borololoy.
21 Teme á Jehová, hijo mío, y al rey; no te entrometas con los veleidosos:
O anake, mañeveña am’ Iehovà naho amy mpanjakay, le ko mitraok’ amo mpiolao,
22 Porque su quebrantamiento se levantará de repente; y el quebrantamiento de ambos, ¿quién lo comprende?
fa hivovoa’ ty feh’ ohatse, vaho ia ty hahafohiñe ty fifetsaham-piantoañe hanoe’ i roroey?
23 También estas cosas [pertenecen] á los sabios. Tener respeto á personas en el juicio no es bueno.
Manoly o tsara retoañe ka o mahihitseo: Tsy mete an-jaka ao ty firihiañe.
24 El que dijere al malo, Justo eres, los pueblos lo maldecirán, y le detestarán las naciones:
Ze manao ty hoe amo aman-kakeoo: ‘Vantan-drehe,’ ro honjira’ i màroy; vaho ho heje’ o fifeheañeo;
25 Mas los que [lo] reprenden, serán agradables, y sobre ellos vendrá bendición de bien.
fe ho ehake o mahafañendakeo vaho ho soa tata.
26 Besados serán los labios del que responde palabras rectas.
Orofeñe o fivimby mahatoiñe an-kahiti’eo.
27 Apresta tu obra de afuera, y disponla en tu heredad; y después edificarás tu casa.
Henefo heike ty fitromaha’o alafe’e ao naho halahalao o tete’oo, vaho ranjio amy zao ty akiba’o.
28 No seas sin causa testigo contra tu prójimo; y no lisonjees con tus labios.
Ko sesehe’o, tsy amam-poto’e t’indaty; vaho ko mamañahy am-pivimby.
29 No digas: Como me hizo, así le haré; daré el pago al hombre según su obra.
Ko manao ty hoe: Hanoako hambañe amy nanoa’e ahikoy; sindre havahako ty amy sata’ey.
30 Pasé junto á la heredad del hombre perezoso, y junto á la viña del hombre falto de entendimiento;
Niozàko ty tete’ i tembo, niariako ty tanem-balobo’ i seretse;
31 Y he aquí que por toda ella habían ya crecido espinas, ortigas habían ya cubierto su haz, y su cerca de piedra estaba ya destruída.
hehe t’ie nioboñobom-patike; nilafihan-kisatse i taney, vaho narobake ty kijolim-bato’e.
32 Y yo miré, y púse[lo] en mi corazón: vi[lo], y tomé consejo.
Ie nitreako le naereñereko, nenteako vaho nitendrek’ anatse.
33 Un poco de sueño, cabeceando otro poco, poniendo mano sobre mano otro poco para dormir;
Firotse kede, mandre betebeteke, mañohom-pitañe hiroro,
34 Así vendrá como caminante tu necesidad, y tu pobreza como hombre de escudo.
le hikovovoke mb’ama’o ty hararahañe, vaho hoe lahin-defoñe ty hapoia’o.

< Proverbios 24 >