< Proverbios 20 >
1 EL vino es escarnecedor, la cerveza alborotadora; y cualquiera que por ello errare, no será sabio.
Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.
2 Como bramido de cachorro de león es el terror del rey: el que lo hace enfurecerse, peca [contra] su alma.
Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.
3 Honra es del hombre dejarse de contienda: mas todo insensato se envolverá [en ella].
Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.
4 El perezoso no ara á causa del invierno; pedirá pues en la siega, y no [hallará].
Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].
5 [Como] aguas profundas es el consejo en el corazón del hombre: mas el hombre entendido lo alcanzará.
Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.
6 Muchos hombres publican cada uno su liberalidad: mas hombre de verdad, ¿quién lo hallará?
Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?
7 El justo que camina en su integridad, bienaventurados serán sus hijos después de él.
Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.
8 El rey que se sienta en el trono de juicio, con su mirar disipa todo mal.
Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.
9 ¿Quién podrá decir: Yo he limpiado mi corazón, limpio estoy de mi pecado?
Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?
10 Doble pesa y doble medida, abominación son á Jehová ambas cosas.
Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.
11 Aun el muchacho es conocido por sus hechos, si su obra fuere limpia y recta.
Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.
12 El oído que oye, y el ojo que ve, ambas cosas ha igualmente hecho Jehová.
Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.
13 No ames el sueño, porque no te empobrezcas; abre tus ojos, [y] te hartarás de pan.
Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.
14 El que compra dice: malo es, malo es: mas en apartándose, se alaba.
[To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.
15 Hay oro y multitud de piedras preciosas: mas los labios sabios son vaso precioso.
Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.
16 Quítale su ropa al que salió por fiador del extraño; y tómale prenda [al que fía] la extraña.
Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.
17 Sabroso es al hombre el pan de mentira; mas después su boca será llena de cascajo.
Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.
18 Los pensamientos con el consejo se ordenan: y con industria se hace la guerra.
Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.
19 El que descubre el secreto, en chismes anda: no te entrometas, pues, con el que lisonjea con sus labios.
Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.
20 El que maldice á su padre ó á su madre, su lámpara será apagada en oscuridad tenebrosa.
Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.
21 La herencia adquirida de priesa al principio, aun su postrimería no será bendita.
Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.
22 No digas, yo me vengaré; espera á Jehová, y él te salvará.
Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.
23 Abominación son á Jehová las pesas dobles; y el peso falso no es bueno.
Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.
24 De Jehová son los pasos del hombre: ¿cómo pues entenderá el hombre su camino?
Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?
25 Lazo es al hombre el devorar lo santo, y andar pesquisando después de los votos.
Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.
26 El rey sabio esparce los impíos, y sobre ellos hace tornar la rueda.
Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.
27 Candela de Jehová es el alma del hombre, que escudriña lo secreto del vientre.
Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.
28 Misericordia y verdad guardan al rey; y con clemencia sustenta su trono.
Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.
29 La gloria de los jóvenes es su fortaleza, y la hermosura de los viejos la vejez.
Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.
30 Las señales de las heridas son medicina para lo malo: y las llagas [llegan] á lo más secreto del vientre.
Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.