Proverbios 16
1 DEL hombre son las disposiciones del corazón: mas de Jehová la respuesta de la lengua.
W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
2 Todos los caminos del hombre son limpios en su opinión: mas Jehová pesa los espíritus.
Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
3 Encomienda á Jehová tus obras, y tus pensamientos serán afirmados.
Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
4 Todas las cosas ha hecho Jehová por sí mismo, y aun al impío para el día malo.
PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
5 Abominación es á Jehová todo altivo de corazón: [aunque esté] mano sobre mano, no será reputado inocente.
Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
6 Con misericordia y verdad se corrige el pecado: y con el temor de Jehová se apartan del mal los hombres.
Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
7 Cuando los caminos del hombre son agradables á Jehová, aun á sus enemigos pacificará con él.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
8 Mejor es lo poco con justicia, que la muchedumbre de frutos sin derecho.
Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
9 El corazón del hombre piensa su camino: mas Jehová endereza sus pasos.
Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
10 Adivinación está en los labios del rey: en juicio no prevaricará su boca.
Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
11 Peso y balanzas justas son de Jehová: obra suya son todas las pesas de la bolsa.
Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
12 Abominación es á los reyes hacer impiedad: porque con justicia será afirmado el trono.
Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
13 Los labios justos son el contentamiento de los reyes; y aman al que habla lo recto.
Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
14 La ira del rey es mensajero de muerte: mas el hombre sabio la evitará.
Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
15 En la alegría del rostro del rey está la vida; y su benevolencia es como nube de lluvia tardía.
W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
16 Mejor es adquirir sabiduría que oro preciado; y adquirir inteligencia vale más que la plata.
O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
17 El camino de los rectos es apartarse del mal: su alma guarda el que guarda su camino.
Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
18 Antes del quebrantamiento [es] la soberbia; y antes de la caída la altivez de espíritu.
Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
19 Mejor es humillar el espíritu con los humildes, que partir despojos con los soberbios.
Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
20 El entendido en la palabra, hallará el bien: y el que confía en Jehová, él es bienaventurado.
Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
21 El sabio de corazón es llamado entendido: y la dulzura de labios aumentará la doctrina.
Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
22 Manantial de vida es el entendimiento al que lo posee: mas la erudición de los necios es necedad.
Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
23 El corazón del sabio hace prudente su boca; y con sus labios aumenta la doctrina.
Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
24 Panal de miel son los dichos suaves: suavidad al alma y medicina á los huesos.
Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
25 Hay camino que parece derecho al hombre, mas su salida son caminos de muerte.
Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
26 El alma del que trabaja, trabaja para sí; porque su boca le constriñe.
Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
27 El hombre perverso cava el mal; y en sus labios hay como llama de fuego.
Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
28 El hombre perverso levanta contienda; y el chismoso aparta los mejores amigos.
Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
29 El hombre malo lisonjea á su prójimo, y le hace andar por el camino no bueno:
Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Cierra sus ojos para pensar perversidades; mueve sus labios, efectúa el mal.
Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
31 Corona de honra es la vejez, que se hallará en el camino de justicia.
Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
32 Mejor es el que tarde se aira que el fuerte; y el que se enseñorea de su espíritu, que el que toma una ciudad.
Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
33 La suerte se echa en el seno: mas de Jehová es el juicio de ella.
Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
