Proverbios 15
1 LA blanda respuesta quita la ira: mas la palabra áspera hace subir el furor.
Ang malumanay na sagot ay nag-aalis ng poot, pero ang malupit na salita ay nagsasanhi ng galit.
2 La lengua de los sabios adornará la sabiduría: mas la boca de los necios hablará sandeces.
Ang dila ng mga matatalinong tao ay sinasang-ayunan ng kaalaman, pero ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso nang kamangmangan.
3 Los ojos de Jehová están en todo lugar, mirando á los malos y á los buenos.
Ang mga mata ni Yahweh ay nasa lahat ng dako, patuloy na nagmamasid sa masama at mabuti.
4 La sana lengua es árbol de vida: mas la perversidad en ella es quebrantamiento de espíritu.
Ang dilang nagpapagaling ay puno ng buhay, pero ang mapanlinlang na dila ay sumisira ng kalooban.
5 El necio menosprecia el consejo de su padre: mas el que guarda la corrección, vendrá á ser cuerdo.
Hinahamak ng mangmang ang disiplina ng kaniyang ama, pero ang siyang natututo mula sa pagtatama ay marunong.
6 En la casa del justo hay gran provisión; empero turbación en las ganancias del impío.
Sa bahay ng mga gumagawa ng tama ay mayroong labis na kayamanan, pero ang kinikita ng mga masasamang tao ay nagbibigay ng gulo sa kanila.
7 Los labios de los sabios esparcen sabiduría: mas no así el corazón de los necios.
Ang labi ng mga matatalinong tao ay nagbabahagi ng kaalaman, pero hindi ang puso ng mga mangmang.
8 El sacrificio de los impíos es abominación á Jehová: mas la oración de los rectos es su gozo.
Kinasusuklaman ni Yahweh ang mga pag-aalay ng mga masasamang tao, pero kasiyahan sa kaniya ang panalangin ng mga matuwid na tao.
9 Abominación es á Jehová el camino del impío: mas él ama al que sigue justicia.
Kinasusuklaman ni Yahweh ang paraan ng mga masasamang tao, pero mahal niya ang siyang nanatili sa tama.
10 La reconvención es molesta al que deja el camino: y el que aborreciere la corrección, morirá.
Ang malupit na disiplina ay hinihintay ang sinumang tatalikod sa tamang daan at ang siyang galit sa pagtatama ay mamamatay.
11 El infierno y la perdición están delante de Jehová: ¡cuánto más los corazones de los hombres! (Sheol h7585)
Ang Sheol at pagkawasak ay nasa harap ni Yahweh; gaano pa kaya ang puso ng mga kaapu-apuhan ng sangkatauhan? (Sheol h7585)
12 El escarnecedor no ama al que le reprende; ni se allega á los sabios.
Ang mangungutya ay galit sa pagtatama; hindi siya magiging marunong.
13 El corazón alegre hermosea el rostro: mas por el dolor de corazón el espíritu se abate.
Ang pusong nagagalak ay ginagawang maaya ang mukha, pero ang matinding lungkot ay sumisira ng diwa.
14 El corazón entendido busca la sabiduría: mas la boca de los necios pace necedad.
Ang puso ng umuunawa ay humahanap ng kaalaman, pero ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kahangalan.
15 Todos los días del afligido son trabajosos: mas el de corazón contento [tiene] un convite continuo.
Lahat ng araw ng mga taong inaapi ay napakahirap, pero ang nagagalak na puso ay may piging na walang katapusan.
16 Mejor es lo poco con el temor de Jehová, que el gran tesoro donde hay turbación.
Mas mabuti ang kaunti na may takot kay Yahweh kaysa sa labis na kayamanan na may kaguluhan.
17 Mejor es la comida de legumbres donde hay amor, que de buey engordado donde hay odio.
Mas mabuti ang pagkain na may mga gulay na may mayroong pag-ibig kaysa sa isang pinatabang guya na hinain na may galit.
18 El hombre iracundo mueve contiendas: mas el que tarde se enoja, apaciguará la rencilla.
Ang galit na tao ay pumupukaw ng mga pagtatalo, pero ang taong matagal magalit ay pinapayapa ang isang alitan.
19 El camino del perezoso es como seto de espinos: mas la vereda de los rectos [como] una calzada.
Ang daanan ng taong tamad ay tulad ng isang lugar na may bakod na tinik, pero ang daanan ng matuwid ay gawa sa daanang tuloy-tuloy.
20 El hijo sabio alegra al padre: mas el hombre necio menosprecia á su madre.
Ang matalinong anak na lalaki ay nagdadala ng kasiyahan sa kaniyang ama, pero ang mangmang ay namumuhi sa kaniyang ina.
21 La necedad es alegría al falto de entendimiento: mas el hombre entendido enderezará su proceder.
Ang kahangalan ay kasiyahan ng hindi nag-iisip, pero ang siyang nakauunawa ay naglalakad sa tuwid na daanan.
22 Los pensamientos son frustrados donde no hay consejo; mas en la multitud de consejeros se afirman.
Ang mga balak ay namamali kapag walang payo, pero kapag marami ang tagapayo sila ay nagtatagumpay.
23 Alégrase el hombre con la respuesta de su boca: y la palabra á su tiempo, ¡cuán buena es!
Ang tao ay nakakahanap ng kaligayahan kapag siya ay nagbibigay ng matalinong sagot; Napakabuti ng napapanahong salita!
24 El camino de la vida [es] hacia arriba al entendido, para apartarse del infierno abajo. (Sheol h7585)
Ang landas ng buhay ay gabay pataas para sa marurunong na tao, upang siya nawa ay makalayo mula sa sheol na nasa ilalim. (Sheol h7585)
25 Jehová asolará la casa de los soberbios: mas él afirmará el término de la viuda.
Winawasak ni Yahweh ang pamana ng mapagmataas, pero pinapangalagaan niya ang ari-arian ng balo.
26 Abominación son á Jehová los pensamientos del malo: mas las expresiones de los limpios [son] limpias.
Kinasusuklaman ni Yahweh ang mga kaisipan ng mga masasamang tao, pero ang mga salita ng kagandahang-loob ay busilak.
27 Alborota su casa el codicioso: mas el que aborrece las dádivas vivirá.
Nagdadala ng gulo ang magnanakaw sa kaniyang pamilya, pero mabubuhay ang siyang galit sa mga suhol.
28 El corazón del justo piensa para responder: mas la boca de los impíos derrama malas cosas.
Ang pusong gumagawa ng tama ay nag-iisip bago sumagot, ngunit ang bibig ng masasama ay ibinubuhos ang lahat ng kasamaan nito.
29 Lejos está Jehová de los impíos: mas él oye la oración de los justos.
Si Yahweh ay malayo sa mga masasamang tao, pero naririnig niya ang panalangin ng mga gumagawa ng tama.
30 La luz de los ojos alegra el corazón; y la buena fama engorda los huesos.
Ang ilaw ng mga mata ay nagdadala ng kasiyahan sa puso, at ang mabuting mga balita ay mabuti sa katawan.
31 La oreja que escucha la corrección de vida, entre los sabios morará.
Kung ikaw ay magbibigay ng pansin sa taong nagtatama sa kung papaano ka mamuhay, ikaw ay mananatiling kabilang sa mga matatalino.
32 El que tiene en poco la disciplina, menosprecia su alma: mas el que escucha la corrección, tiene entendimiento.
Ang siyang tumatanggi sa disiplina ay namumuhi sa kaniyang sarili, pero ang siyang nakikinig sa pagtatama ay nagtatamo ng kaunawaan.
33 El temor de Jehová es enseñanza de sabiduría: y delante de la honra [está] la humildad.
Ang takot kay Yahweh ay nagtuturo ng karunungan, at ang pagpapakumbaba ay nauuna bago ang karangalan.
