Proverbios 26

1 Como la nieve en el verano, y la lluvia en la segada, así conviene al insensato la honra.

همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

2 Como el gorrión andar vagabundo, y como la golondrina volar, así la maldición sin causa nunca vendrá.

نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

3 El azote para el caballo, y el cabestro para el asno, y la vara para el cuerpo del insensato.

شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

4 Nunca respondas al insensato conforme a su fatuidad, porque no seas como él también tú.

نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

5 Responde al insensato conforme a su fatuidad, porque no se estime sabio en su opinión.

نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

6 El que corta los pies, beberá el daño; y el que envía algo por la mano del insensato.

کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

7 Alzád las piernas del cojo: así es el proverbio en la boca del insensato.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

8 Como quien liga la piedra en la honda, así es el que da honra al insensato.

احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

9 Espinas hincadas en mano de embriagado: tal es el proverbio en la boca de los insensatos.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

10 El Grande cria todas las cosas; y al insensato da la paga, y a los transgresores da el salario.

کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

11 Como perro que vuelve a su vómito: así el insensato que segunda su fatuidad.

همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

12 ¿Has visto hombre sabio en su opinión? más esperanza hay del insensato que de él.

کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

13 Dice el perezoso: El león está en el camino: el león está en las calles.

آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

14 Las puertas se revuelven en su quicio, y el perezoso en su cama.

او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

15 Esconde el perezoso su mano en el seno: cánsase de tornarla a su boca.

دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

16 Más sabio es el perezoso en su opinión, que siete que le den consejo.

با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

17 El que pasando se enoja en el pleito ajeno, es como el que toma al perro por las orejas.

کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

18 Como el que enloquece, y echa llamas, y saetas, y muerte,

شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

19 Tal es el hombre que daña a su amigo, y dice: Cierto, burlaba.

20 Sin leña, el fuego se apagará; y donde no hubiere chismoso, cesará la contienda.

هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

21 El carbón para brasas; y la leña para el fuego; y el hombre rencilloso para encender contienda.

همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

22 Las palabras del chismoso parecen blandas: mas ellas entran hasta lo secreto del vientre.

سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

23 Plata de escorias echada sobre tiesto son los labios encendidos, y el corazón malo.

سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

24 Otro parece en los labios el que aborrece: mas en su interior pone engaño:

شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

25 Cuando hablare amigablemente, no le creas; porque siete abominaciones están en su corazón.

اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

26 Encúbrese el odio en el desierto: mas su malicia será descubierta en la congregación.

اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

27 El que cavare sima, en ella caerá; y el que revuelve la piedra, a él volverá.

هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

28 La falsa lengua al que atormenta aborrece; y la boca lisonjera hace resbaladero.

زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.