< Proverbios 13 >
1 El hijo sabio recibe la enseñanza del padre: mas el burlador no escucha la reprensión.
Filius sapiens, doctrina patris: qui autem illusor est, non audit cum arguitur.
2 Del fruto de la boca el hombre comerá bien: mas el alma de los prevaricadores, mal.
De fructu oris sui homo satiabitur bonis: anima autem praevaricatorum iniqua.
3 El que guarda su boca, guarda su alma: mas el que abre sus labios tendrá calamidad.
Qui custodit os suum, custodit animam suam: qui autem inconsideratus est ad loquendum, sentiet mala.
4 Desea, y nada alcanza el alma del perezoso: mas el alma de los diligentes será engordada.
Vult et non vult piger: anima autem operantium impinguabitur.
5 El justo aborrecerá la palabra de mentira; mas el impío se hace hediondo, y confuso.
Verbum mendax iustus detestabitur: impius autem confundit, et confundetur.
6 La justicia guarda al de perfecto camino; mas la impiedad trastornará al pecador.
Iustitia custodit innocentis viam: impietas autem peccatorem supplantat.
7 Hay algunos que se hacen ricos, y no tienen nada; y otros, que se hacen pobres, y tienen muchas riquezas.
Est quasi dives cum nihil habeat: et est quasi pauper, cum in multis divitiis sit.
8 La redención de la vida del hombre son sus riquezas; y el pobre no escucha la reprensión.
Redemptio animae viri, divitiae suae: qui autem pauper est, increpationem non sustinet.
9 La luz de los justos se alegrará: mas la candela de los impíos se apagará.
Lux iustorum laetificat: lucerna autem impiorum extinguetur.
10 Ciertamente la soberbia parirá contienda: mas con los avisados es la sabiduría.
Inter superbos semper iurgia sunt: qui autem agunt omnia cum consilio, reguntur sapientia.
11 Las riquezas de vanidad se disminuirán: mas el que allega con su mano, multiplicará.
Substantia festinata minuetur: quae autem paulatim colligitur manu, multiplicabitur.
12 La esperanza que se alarga, es tormento del corazón: mas árbol de vida es el deseo cumplido.
Spes, quae differtur, affligit animam: lignum vitae desiderium veniens.
13 El que menosprecia la palabra, perecerá por ello: mas el que teme el mandamiento, será pagado.
Qui detrahit alicui rei, ipse se in futurum obligat: qui autem timet praeceptum, in pace versabitur. Animae dolosae errant in peccatis: iusti autem misericordes sunt, et miserantur.
14 La ley al sabio es manadero de vida para apartarse de los lazos de la muerte.
Lex sapientis fons vitae, ut declinet a ruina mortis.
15 El buen entendimiento conciliará gracia: mas el camino de los prevaricadores es duro.
Doctrina bona dabit gratiam: in itinere contemptorum vorago.
16 Todo hombre cuerdo hace con sabiduría: mas el insensato manifestará fatuidad.
Astutus omnia agit cum consilio: qui autem fatuus est, aperit stultitiam.
17 El mal mensajero caerá en mal: mas el mensajero fiel es medicina.
Nuncius impii cadet in malum: legatus autem fidelis, sanitas.
18 Pobreza y vergüenza tendrá el que menospreciare la enseñanza: mas el que guarda la corrección, será honrado.
Egestas, et ignominia ei, qui deserit disciplinam: qui autem acquiescit arguenti, glorificabitur.
19 El deseo cumplido deleita al alma: mas apartarse del mal, es abominación a los insensatos.
Desiderium si compleatur, delectat animam: detestantur stulti eos, qui fugiunt mala.
20 El que anda con los sabios, será sabio: mas el que se allega a los insensatos, será quebrantado.
Qui cum sapientibus graditur, sapiens erit: amicus stultorum similis efficietur.
21 Mal perseguirá a los pecadores: mas a los justos bien será pagado.
Peccatores persequitur malum: et iustis retribuentur bona.
22 El bueno dejará herederos a los hijos de los hijos; y el haber del pecador para el justo está guardado.
Bonus reliquit heredes filios, et nepotes: et custoditur iusto substantia peccatoris.
23 En el barbecho de los pobres hay mucho pan: mas piérdese por falta de juicio.
Multi cibi in novalibus patrum: et aliis congregantur absque iudicio.
24 El que detiene el castigo, a su hijo aborrece: mas el que le ama, madruga a castigarle.
Qui parcit virgae, odit filium suum: qui autem diligit illum, instanter erudit.
25 El justo come hasta que su alma se harta: mas el vientre de los impíos tendrá necesidad.
Iustus comedit, et replet animam suam: venter autem impiorum insaturabilis.