Proverbios 1
1 Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 Para entender sabiduría y castigo: para entender las razones prudentes:
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 Para recibir el castigo de prudencia, justicia, y juicio, y equidad:
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 Para dar a los simples astucia, y a los mozos inteligencia y consejo.
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 Oirá el sabio y aumentará la doctrina; y el entendido adquirirá consejo.
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 Para entender parábola y declaración, palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
7 El principio de la sabiduría es el temor de Jehová: los insensatos despreciaron la sabiduría y la instrucción.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 Oye, hijo mío, el castigo de tu padre, y no deseches la ley de tu madre:
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 Porque aumento de gracia serán a tu cabeza, y collares a tu cuello.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 Si dijeren: Ven con nosotros, espiemos a la sangre: asechemos al inocente sin razón:
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 Hallaremos riquezas de todas suertes: henchiremos nuestras casas de despojos:
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 Echa tu suerte entre nosotros: tengamos todos una bolsa:
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 Hijo mío, no andes en camino con ellos: aparta tu pie de sus veredas:
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 Porque sus pies correrán al mal; e irán presurosos a derramar sangre.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 Porque en vano se tenderá la red delante de los ojos de toda ave.
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 Mas ellos a su sangre espían, y a sus almas asechan.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 Tales son las sendas de todo codicioso de codicia, la cual prenderá el alma de sus poseedores.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 La sabiduría clama de fuera: en las plazas da su voz:
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 En las encrucijadas de los murmullos de gente clama: en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 ¿Hasta cuándo, o! simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los insensatos aborrecerán la ciencia?
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 Volvéos a mi reprensión: he aquí que yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 Por cuanto llamé, y no quisisteis: extendí mi mano, y no hubo quien escuchase:
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 Y desechasteis todo consejo mío, y no quisisteis mi reprensión:
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 También yo me reiré en vuestra calamidad; y me burlaré cuando os viniere lo que teméis.
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 Cuando viniere, como una destrucción, lo que teméis; y vuestra calamidad viniere como un torbellino: cuando viniere sobre vosotros tribulación y angustia:
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 Entonces me llamarán, y no responderé: buscarme han de mañana, y no me hallarán:
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 Por cuanto aborrecieron la sabiduría; y no escogieron el temor de Jehová:
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 Ni quisieron mi consejo; y menospreciaron toda reprensión mía.
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 Comerán pues del fruto de su camino; y de sus consejos se hartarán.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 Porque el reposo de los ignorantes los matará; y la prosperidad de los insensatos los echará a perder.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 Mas el que me oyere, habitará confiadamente; y vivirá reposado de temor de mal.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
