Proverbios 1
1 Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel,
| پەندەکانی سلێمانی کوڕی داود، پاشای ئیسرائیل، |
2 Para conocer sabiduría y disciplina, Para comprender las palabras de inteligencia,
| بۆ زانینی دانایی و تەمبێکردن، بۆ پەیبردن بە وشەکانی تێگەیشتن، |
3 Para recibir disciplina y enseñanza, Justicia, derecho y equidad,
| بۆ وەرگرتنی تەمبێکردن و وریایی، ڕاستودروستی و دادپەروەری و ڕاستەڕێیی، |
4 Para dar sagacidad al incauto, Y a los jóvenes conocimiento y discreción.
| بۆ بەخشینی ژیری بە ساویلکە، بە لاویش زانیاری و سەلیقە، |
5 Oirá el sabio y aumentará el saber, Y el entendido obtendrá habilidades.
| (دانا گوێی لێ دەگرێت و فێربوونی زیاد دەبێت، تێگەیشتووش ڕاوێژی باشی دەست دەکەوێت،) |
6 Entenderá el proverbio y el dicho profundo, Las palabras de los sabios y sus enigmas.
| بۆ تێگەیشتنی پەند و نموونە، قسەی دانایان و مەتەڵەکانیان. |
7 El principio de la sabiduría es el temor a Yavé. Los insensatos desprecian la sabiduría y la disciplina.
| لەخواترسی سەرەتای زانیارییە، بەڵام گێلەکان سووکایەتی بە دانایی و تەمبێکردن دەکەن. |
8 Escucha, hijo mío, la enseñanza de tu padre, Y no abandones la instrucción de tu madre,
| ڕۆڵە، گوێ لە تەمبێکردنی باوکت بگرە و فێرکردنی دایکت پشتگوێ مەخە، |
9 Porque hermosa diadema será en tu cabeza Y collar en tu cuello.
| چونکە تاجەگوڵینەی نیعمەتن بۆ سەرت، گەردانەن بۆ ملت. |
10 Hijo mío, si los pervertidos te quieren seducir, No consientas.
| ڕۆڵە، ئەگەر گوناهباران فریویان دایت، ڕازی مەبە. |
11 Si dicen: Ven con nosotros a tender trampas mortales, Acechemos sin motivo al inocente.
| ئەگەر گوتیان: «لەگەڵمان وەرە، بۆسە بۆ خوێنڕشتن بنێینەوە، بەبێ هۆ بۆ بێتاوانێک خۆمان مات بکەین، |
| وەک جیهانی مردووان بە زیندووێتی هەڵیانلووشین و بە ساغی وەک ئەوانەی لە گۆڕ دەنرێن. (Sheol h7585) |
13 Hallaremos objetos valiosos. Llenaremos nuestras casas del botín.
| هەموو گەنجینەیەکی بەهادار دەدۆزینەوە و ماڵمان پڕ دەکەین لە دەستکەوت. |
14 Comparte tu suerte con nosotros, Y tengamos todos una sola bolsa.
| پشکی خۆت هەڵبدە ناومان، بە هەموومان یەک کیسەمان دەبێت.» |
15 Hijo mío, no andes en el camino de ellos. Aparta tu pie de sus senderos,
| ڕۆڵە، لەگەڵیان بە ڕێگادا مەڕۆ، پێیەکانت قەدەغە بکە لە ڕێڕەوەکانیان، |
16 Porque sus pies corren hacia el mal Y se apresuran a derramar sangre.
| چونکە پێیەکانیان بەرەو خراپە ڕادەکەن، بۆ خوێنڕشتن پەلە دەکەن. |
17 En vano se tiende la red Ante los ojos de las aves.
| بێ سوودە دانانەوەی تۆڕ لەبەرچاوی هەموو باڵدارێک. |
18 Pero ellos colocan trampas a su propia sangre, Y ante sus propias vidas tienden acechanza.
| بۆ خوێنی خۆیان بۆسەیان ناوەتەوە، خۆیان تەنها بۆ گیانی خۆیان ماتداوە. |
19 Tales son los senderos del que es dado a codicia, La cual quita la vida a los que la tienen.
| ئاوایە ڕێچکەی هەموو ئەوانەی بەدوای دەستکەوتی ناڕەواوەن، سەری خاوەنی دەخوات. |
20 La Sabiduría clama en las calles Y da su voz en las plazas.
| دانایی لە کۆڵان هاوار دەکات، لە گۆڕەپانەکان دەنگ بەرز دەکاتەوە، |
21 Proclama sobre los muros, Y en las entradas de las puertas pregona sus palabras:
| لە شەقامە قەرەباڵغەکاندا بانگ دەکات، لە دەروازەی شارەکاندا قسەی خۆی دەکات: |
22 Oh simples ¿hasta cuándo amarán la ingenuidad? ¿Hasta cuando los burladores amarán la burla, Los insensatos aborrecerán el saber?
| «هەتا کەی ئەی ساویلکەکان حەز لە ساویلکەیی دەکەن؟ هەتا کەی گاڵتەجاڕان بە گاڵتەکردن دڵخۆش دەبن، گێلەکانیش ڕقیان لە زانیاری دەبێتەوە؟ |
23 ¡Regresen ante mi reprensión, Y les manifestaré mi espíritu, Y les haré conocer mis palabras!
| بگەڕێنەوە کاتێک سەرزەنشتتان دەکەم! ئینجا ڕۆحی خۆمتان بەسەردا دەڕێژم، وشەکانی خۆمتان پێ دەناسێنم. |
24 Pero por cuanto llamé y rehusaron. Extendí mi mano, y no hubo quién escuchara.
| بەڵام بانگهێشتم کردن، ڕەتتان کردەوە، دەستم درێژکرد، کەس گوێی پێنەدا، |
25 Desecharon todo mi consejo, Y no quisieron mi reprensión.
| هەموو ڕاوێژێکی منتان پشتگوێ خست، سەرزەنشتی منتان وەرنەگرت، |
26 Yo también me reiré cuando llegue su calamidad Y me burlaré cuando los alcance lo que temen.
| جا منیش لە کارەساتتان پێدەکەنم. گاڵتە دەکەم کە ترستان لێ نیشت، |
27 Cuando lo que temen venga como destrucción, Su calamidad llegue como un remolino de viento Y vengan sobre ustedes tribulación y angustia.
| کە ترستان وەک گەردەلوول لێ نیشت و وێرانیتان وەک ڕەشەبا هاتە سەر و تەنگانە و ناخۆشی بەسەرتانی دادا. |
28 Entonces me llamarán, y no responderé, Me buscarán, pero no me hallarán,
| «ئینجا بانگم دەکەن، بەڵام من وەڵام نادەمەوە، بە پەرۆشییەوە بەدوامدا دەگەڕێن بەڵام نامدۆزنەوە. |
29 Por cuanto aborrecieron el conocimiento Y no escogieron el temor a Yavé.
| لەبەر ئەوەی ڕقیان لە زانیاری بووەوە، لەخواترسییان هەڵنەبژارد، |
30 No quisieron mi consejo Y menospreciaron toda reprensión mía.
| لەبەر ئەوەی ڕاوێژی منیان وەرنەگرت، بە سووکییەوە تەماشای هەموو سەرزەنشتەکانی منیان کرد، |
31 Entonces comerán el fruto de su camino Y se saciarán de sus propios consejos.
| بۆیە لە بەرهەمی ڕێگای خۆیان دەخۆن، لە بەری پیلانەکانیان تێر دەبن، |
32 El descarrío de los simples los matará, Y la dejadez de los necios los destruirá.
| چونکە هەڵگەڕانەوەی ساویلکەکان دەیانکوژێت، بێباکی گێلەکان لەناویان دەبات. |
33 Pero el que me escuche vivirá confiadamente Y estará tranquilo, sin temor al mal.
| بەڵام ئەوەی گوێ لە من بگرێت بە ئاسوودەیی نیشتەجێ دەبێت، لە ترسی خراپە دەحەسێتەوە.» |
