Proverbios 8

1 ¿No clama la sabiduría, Y el entendimiento hace oír su voz?

ئایا دانایی بانگەواز ناکات؟ ئەی تێگەیشتن دەنگی خۆی هەڵنابڕێت؟

2 En las cimas de las alturas junto al camino, En las encrucijadas de los senderos, allí está ella.

لەسەر لووتکەی بەرزاییەکان، لەسەر ڕێگاکان، لە چواڕیانەکان ڕادەوەستێت.

3 Junto a las puertas, en la entrada de la ciudad, En el acceso a las puertas, ella da voces:

لەلای دەروازەی شارەکان، لەبەردەم دەرگاکان، هاوار دەکات:

4 ¡Oh hombres, a ustedes clamo! Mi voz se dirige a los hijos de los hombres.

«ئەی خەڵکینە، بۆ ئێوە بانگ دەکەم، دەنگم بۆ ئادەمیزادە.

5 Oh simples, aprendan prudencia. Y ustedes, insensatos, dispongan su corazón.

ساویلکەکان، فێری ژیری بن، گێلەکان، فێری تێگەیشتن بن.

6 Escuchen, porque diré cosas excelentes, Y abriré mis labios para cosas rectas.

گوێ بگرن، چونکە باسی شتی بەرزتان بۆ دەکەم، کردنەوەی لێوەکانم بۆ ڕاستەڕێییە.

7 Mi boca pronunciará verdad. La maldad es repugnancia para mis labios.

ڕاستگۆیی وێردی دەممە، خراپەش قێزەونە بۆ لێوەکانم.

8 Todas las palabras de mi boca son con justicia. En ellas nada hay torcido o perverso.

قسەکانی دەمم هەموو ڕاستودروستن، هیچ فێڵ یان خواروخێچی تێدا نییە.

9 Son claras para el que entiende Y rectas para los que hallan el conocimiento.

هەموو ڕێکن لای کەسی تێگەیشتوو، ڕاستەڕێیە لای ئەوانەی زانیاری دەدۆزنەوە.

10 Reciban mi enseñanza y no plata, Conocimiento, mejor que oro fino.

تەمبێکردن لە من وەربگرن نەک زیو، زانیاریش زیاتر لە زێڕی پوختەکراو،

11 Pues mejor es la sabiduría que las perlas. Nada de lo que desees podrá compararse con ella.

چونکە دانایی لە یاقووت باشترە، هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای.

12 Yo, la sabiduría, moro con la prudencia, Y descubro el conocimiento y la discreción.

«من داناییم، لەگەڵ ژیریدا نیشتەجێم، زانیاری و سەلیقەم هەیە.

13 El temor a Yavé es aborrecer el mal. Aborrezco la soberbia, la arrogancia, el mal camino y la boca perversa.

ئەوەی لەخواترس بێت، ڕقی لە خراپە دەبێت، من ڕقم لە لووتبەرزی و خۆبەزلزانییە، لە ڕێگای خراپ و لە قسەی بە فێڵە.

14 Mío es el consejo y la eficiente sabiduría. Mía es la inteligencia y mía la valentía.

ڕاوێژ و دانایی تەواو هی منن، تێگەیشتن هی منە، هێز هی منە.

15 Por mí reinan los reyes, Y los magistrados administran justicia.

بە منەوە پاشاکان پاشایەتی دەکەن و فەرمانڕەوایان بە ڕاستودروستی یاسا دەردەکەن.

16 Por mí gobiernan los príncipes Y los nobles que juzgan la tierra.

بە منەوە میرەکان میرایەتی دەکەن، بەگەکان و هەموو ئەوانەی بە ڕاستودروستی دادوەری دەکەن.

17 Yo amo a los que me aman. Me hallan los que temprano me buscan.

من ئەوانەم خۆشدەوێت کە منیان خۆشدەوێ، ئەوانەش کە بە پەرۆشەوە بەدوامدا دەگەڕێن، دەمدۆزنەوە.

18 Las riquezas y la honra están conmigo, Riquezas y justicia perdurables.

دەوڵەمەندی و ڕێزداری لەلای منە، ڕاستودروستی و ئەو سامانەی کە دەمێنێتەوە.

19 Mi fruto es mejor que el oro, Aun que el oro puro, Y mi ganancia mejor que la plata escogida.

بەرهەمی من لە زێڕ باشترە، لە زێڕی بێگەردیش، دەغڵیشم لە زیوی پوختەکراو باشترە.

20 Yo ando por camino de justicia, Por los senderos de equidad,

بە ڕێچکەی ڕاستودروستیدا دەڕۆم، لەسەر ڕێبازی دادپەروەری،

21 Para hacer que los que me aman obtengan su heredad. Y para que yo llene sus tesoros.

تاکو سامان بکەمە میرات بۆ ئەوانەی منیان خۆشدەوێت و ئەمبارەکانیان پڕ بکەم.

22 Yavé me poseía en el principio, Ya de antiguo, antes de sus obras.

«یەزدان لە سەرەتای بەدیهێنانەکەی منی دروستکرد، هەر لە کۆنەوە لەپێش کارەکانی.

23 Eternamente estaba establecida, Antes de haber tierra.

لە ئەزەلەوە من دامەزراوم، لە سەرەتاوە، لەپێش زەوی.

24 Nací antes que existieran los océanos, Antes que existieran las fuentes de muchas aguas.

هێشتا زەریاکان نەببوون من بەدیهێنراوم، هێشتا کانییە پڕ ئاوەکان نەبوون.

25 Antes que las montañas fueran fundadas, Antes de las colinas, fui yo engendrada.

پێش ئەوەی چیاکان بچەسپێن، پێش گردەکان، من بەدیهێنراوم،

26 Cuando Él no había hecho la tierra, ni los campos, Ni el primer polvo del mundo.

هێشتا نە زەوی و نە پانتاییەکانی دروستکردبوو، نە سەرەتای خۆڵی زەوی.

27 Cuando estableció los cielos, allí estaba yo. Cuando trazó el horizonte sobre la superficie del océano,

کاتێک کە ئاسمانی جێگیر کرد من لەوێ بووم، کاتێک کە هێڵی ئاسۆی بەسەر قووڵاییدا کێشا،

28 Cuando afirmó los cielos arriba, Cuando afirmó las fuentes del océano,

کاتێک کە هەوری لە ئاسمان ڕاگرت و سەرچاوەی قووڵاییەکانی چەسپاند،

29 Cuando señaló al mar su estatuto, Para que las aguas no traspasaran su mandato, Cuando estableció los fundamentos de la tierra,

کاتێک کە سنووری بۆ دەریا کێشا بۆ ئەوەی ئاوەکان فەرمانی ئەو نەشکێنن، کاتێک کە بناغەی زەوی داڕشت.

30 Yo estaba junto a Él como arquitecto. Diariamente era su deleite. Me regocijaba ante Él siempre.

لەگەڵ ئەو وەستایەکی لێزان بووم، ڕۆژبەڕۆژ شادمانی ئەو بووم، هەمیشە لەبەردەمیدا دڵخۆش بووم،

31 Me regocijaba en su tierra habitada, Y tenía mi deleite con los hijos de los hombres.

لە زەوییە ئاوەدانەکەی دڵخۆش دەبووم، لەگەڵ ئادەمیزاد شادمان بووم.

32 Ahora pues, hijos, escúchenme. Inmensamente felices los que guardan mis caminos.

«ئەی کوڕینە، ئێستاش گوێم لێ بگرن، خۆزگە دەخوازرێ بەوانەی ڕێگای من دەپارێزن.

33 Atiendan la instrucción, sean sabios Y no la menosprecien.

گوێ لە تەمبێکردن بگرن و دانا بن، پشت گوێی مەخەن.

34 ¡Inmensamente feliz es el hombre que me escucha, Que vigila en mis portones cada día, Que espera en el umbral de mis entradas!

خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی گوێم لێ دەگرێت، ڕۆژبەڕۆژ لەلای دەرگاکەم ئاگادارە، لەلای دەروازەی دەرگاکەم ئێشک دەگرێت،

35 Porque el que me halla, Halla la vida y alcanza el favor de Yavé.

چونکە ئەوەی من بدۆزێتەوە، ژیان دەدۆزێتەوە، ڕەزامەندی یەزدانیش بەدەستدەهێنێت.

36 Pero el que peca contra mí, defrauda su propia alma. Todos los que me aborrecen aman la muerte.

بەڵام ئەوەی من نەدۆزێتەوە زیان بە خۆی دەگەیەنێت، هەموو ئەوانەی ڕقیان لە منە، مردنیان خۆشدەوێت.»