< Proverbios 6 >

1 Hijo mío, si saliste fiador por tu prójimo, Si empeñaste tu palabra a un extraño,
Yaa ilma ko, ati yoo ollaa keetiif wabii taatee harka dhooftee nama ormaatiif kakatte,
2 Si te enredaste con tus palabras, Y quedaste atrapado con los dichos de tu boca,
yoo waanuma dubbatteen qabamtee dubbuma afaan keetiitiin kiyyoo seente,
3 Haz esto ahora, hijo mío, y líbrate. Ya que caíste en las manos de tu prójimo: Vé, humíllate e importuna a tu prójimo.
yoos yaa ilma ko, ati sababii harka ollaa keetii seentee jirtuuf ati of baasuudhaaf dafii dhaqiitii gad of qabii jabeessiitii ollaa kee kadhadhu!
4 No concedas sueño a tus ojos, Ni adormecimiento a tus párpados.
Ija keetiif hirriba, baallee ija keetiitiif immoo mugaatii hin eeyyamin.
5 Líbrate como gacela de la mano [del cazador], Como un ave de la trampa.
Ati akkuma kuruphee harka adamsituutii baatuutti, akkuma simbirroo kiyyoo nama ishee qabuu jalaa baatuutti of oolchi.
6 Mira a la hormiga, oh perezoso, Observa sus caminos y sé sabio,
Yaa dhibaaʼaa nana mee gara goondaa dhaqi; karaa ishee qalbeeffadhuutii ogeessa taʼi!
7 La cual, sin tener jefe, Ni gobernador, ni soberano,
Inni ajajaa hin qabu; toʼataa yookaan bulchaa hin qabu;
8 Prepara en el verano su comida. En el tiempo de la cosecha guarda su sustento.
taʼu illee inni bona keessa nyaata isaa kuufata; yeroo midhaan galfamutti immoo nyaata isaa walitti qabata.
9 ¿Hasta cuándo estarás acostado, oh perezoso? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
Yaa dhibaaʼaa nana, ati hamma yoomiitti ciifta? Ati yoomi hirriba keetii kaata?
10 Un rato duermes, otro dormitas, Un rato cruzas los brazos y descansas.
Hirriba xinnaa, mugaatii xinnaa, xinnoo harka walitti marachuu,
11 Te llega la miseria como un vagabundo, Y tu necesidad como un hombre armado.
hiyyummaanis akkuma hattuutti sitti dhufa; deegummaanis akkuma loltuu hidhateetti sitti dhufa.
12 Hombre depravado es el hombre inicuo, Que anda en la perversidad de su boca,
Namni rakkisaan, namni hamaan, dubbii sobaatiin asii fi achi naannaʼa;
13 Guiña con un ojo, menea los pies, Hace señas con los dedos.
inni ijaan dhaʼa; miilla isaatiinis mallattoo kenna; quba isaatiin argisiisa;
14 En su corazón hay perversidades, Maquina maldades, y continuamente busca rencillas.
inni garaa isaa isa sobaadhaan hammina yaada; yeroo hundas lola kakaasa.
15 Por tanto, su calamidad vendrá de repente. Súbitamente será quebrantado y no habrá remedio.
Kanaafuu badiisni yommusuma isatti dhufa; inni akkuma tasaa caba; deebiʼees hin fayyu.
16 Seis [cosas] aborrece Yavé, Y aun siete repugna su alma:
Waaqayyo waan jaʼa jibba; waan torba immoo ni xireeffata; isaanis:
17 Ojos altivos, boca mentirosa, Manos que derraman sangre inocente,
Ija of tuulu, arraba sobu, harka dhiiga nama balleessaa hin qabnee dhangalaasu,
18 Corazón que maquina planes perversos, Pies presurosos para correr al mal,
garaa mala hamaa malu, miilla gara jalʼinaatti ariifatu,
19 Testigo falso que habla mentiras, Y el que enciende discordias entre sus hermanos.
dhuga baatuu sobaa kan soba dhangalaasu, nama obboloota gidduutti lola kakaasuu dha.
20 Hijo mío, guarda el mandamiento de tu padre, Y no abandones la instrucción de tu madre.
Yaa ilma ko, ajaja abbaa keetii eegi; barsiisa haadha keetii illee hin gatin.
21 Átalos continuamente a tu corazón, Enlázalos en torno a tu cuello.
Bara baraan garaa keetti qabadhu; morma keettis hidhadhu.
22 Cuando camines, te guiarán. Cuando duermas, te protegerán. Hablarán contigo al despertar.
Yeroo ati deemtu isaan si qajeelchu; yeroo ati raftu si eegu; yeroo ati hirribaa kaatu illee si haasofsiisu.
23 Porque el mandamiento es lámpara, La enseñanza es luz Y camino de vida las reprensiones de la instrucción.
Ajajni kun ibsaadhaatii; barsiisni kunis ifa; sirreeffamni amalaa immoo karaa jireenyaa ti;
24 Te guardarán de la mala mujer, De la blandura de la boca de la mujer extraña.
isaan dubartii hamtuu irraa, niitii kashlabbee afaan dammaa irraa si eegu.
25 No codicies en tu corazón su hermosura, Ni dejes que te cautive con sus párpados.
Garaa kee keessatti bareedina ishee hin dharraʼin; yookaan akka isheen ija isheetiin si boojitu hin godhin.
26 Porque si la prostituta busca una hogaza de pan, La adúltera caza una vida preciosa.
Sagaagaltuun buddeena tokkoon bitamtiitii; ejjituunis jireenyuma kee adamsiti.
27 ¿Tomará el hombre fuego en su seno, Sin que ardan sus ropas?
Namni bobaa jalatti ibidda baadhatee wayyaan isaa hin gubanne jiraa?
28 ¿Andará un hombre sobre brasas, Sin que se quemen sus pies?
Namni ibidda cilee irra ejjetee miilli isaa hin gubanne jiraa?
29 Así sucederá con el que se une a la mujer de su prójimo. Ninguno que la toque quedará impune.
Namni niitii nama biraa wajjin ciisus akkasuma taʼa; namni ishee tuqu kam iyyuu utuu hin adabamin hin hafu.
30 ¿No desprecian al ladrón aunque robe Para llenar su estómago cuando tiene hambre?
Yoo hattuun tokko beela baʼuuf jedhee hate, namoonni hin tuffatan.
31 Si es sorprendido, tiene que pagar siete veces Y entregar todo lo que tiene en su casa.
Garuu inni yoo qabame dachaa torba baasa; miʼa mana isaa hundas ni kenna.
32 Pues el adúltero es hombre sin cordura, Destructor de sí mismo es el que lo hace.
Namni sagaagalu qalbii hin qabu; namni waan akkasii hojjetu ofuma galaafata.
33 Heridas y deshonra hallará, Y su afrenta no será borrada.
Qoodni isaa dhaanamuu fi salphachuu dha; qaaniin isaa yoom iyyuu isa irraa hin haqamu.
34 Porque los celos son la ira del hombre. En el día de la venganza no perdonará,
Hinaaffaan aarii dhirsaa kakaasaatii; inni yeroo haaloo baʼutti dhiifama tokko iyyuu hin godhu.
35 Ni aceptará algún rescate. No se aplacará aunque ofrezcas muchos regalos.
Inni beenyaa tokko illee hin fudhatu; hammam baayʼatu iyyuu inni mattaʼaa ni dida.

< Proverbios 6 >