Proverbios 4

1 Escuchen, hijos, la instrucción de un padre Y estén atentos para adquirir entendimiento,

ئەی کوڕینە، گوێ لە تەمبێکردنی باوک بگرن، سەرنج بدەن بۆ زانینی تێگەیشتن.

2 Porque les doy buena doctrina. No abandonen mi enseñanza,

من شتی چاکتان فێر دەکەم، بۆیە فێرکردنەکانی من پشتگوێ مەخەن.

3 Pues yo también fui hijo de mi padre, Afectuoso y singular delante de mi madre.

کاتێک کوڕی باوکم بووم، ناسک و تاقانە لەلای دایکم،

4 Él me enseñaba y me decía: Retenga tu corazón mis palabras, Guarda mis mandamientos, y vivirás.

فێری دەکردم و پێی دەگوتم: «با دڵت لەسەر قسەی من بێت، ئەگەر فەرمانەکانم بپارێزیت، دەژیت.

5 Adquiere sabiduría, adquiere entendimiento. No te olvides ni te apartes de los dichos de mi boca.

دانایی بەدەستبهێنە، تێگەیشتن بەدەستبهێنە، قسەکانی دەمم لەبیر مەکە و لێیان لامەدە.

6 No la abandones, y ella te guardará. Ámala, y ella te protegerá.

واز لە دانایی مەهێنە، دەتپارێزێت، خۆشتبوێت، چاودێریت دەکات.

7 ¡Sabiduría ante todo! Adquiere sabiduría, Y sobre toda posesión adquiere entendimiento.

ئەمە دەستپێکی داناییە: دانایی بەدەستبهێنە، بە هەموو دەستکەوتەکانت، تێگەیشتن بەدەستبهێنە.

8 Exáltala, y ella te engrandecerá, Cuando la abraces te honrará.

ڕێزی بگرە، بەرزت دەکاتەوە، لە ئامێزی بگرە، شکۆدارت دەکات.

9 Pondrá en tu cabeza guirnalda de gracia. Te otorgará corona de esplendor.

تاجەگوڵینەی نیعمەت دەخاتە سەرت، تاجی شکۆمەندیت پێ دەبەخشێت.»

10 Escucha, hijo mío, y recibe mis palabras, Y se te multiplicarán años de vida.

ڕۆڵە، گوێ بگرە و قسەکانم وەربگرە، جا تەمەنت درێژ دەبێت.

11 Te encaminé por el camino de la sabiduría Y te indiqué las sendas de rectitud.

ڕێگای داناییم پیشاندایت، بۆ ڕێڕەوە ڕاستەکان ڕێنماییم کردیت.

12 Cuando camines, tus pasos no tendrán estorbo. Y si corres, no tropezarás.

لە ڕۆیشتندا هەنگاوت کورت نابێت، لە ڕاکردنیشدا پێت هەڵناکەوێت.

13 Aférrate a la disciplina y no la dejes. Guárdala, porque ella es tu vida.

دەست بە تەمبێکردنەوە بگرە و دەست شل مەکە، بیپارێزە، چونکە ژیانتە.

14 No entres por el camino del perverso, Ni vayas por el sendero de los malos.

مەچووە سەر ڕێگەی بەدکاران، بە ڕێگای خراپەکاراندا مەڕۆ.

15 Evítalo, no pases por él. Desvíate de él, pasa de largo.

خۆتی لێ لابدە و پێیدا مەڕۆ، لێی دووربکەوە و تێپەڕە،

16 Porque ellos no duermen si no hacen daño, Y se les quita el sueño si no hacen caer [a alguien].

چونکە خەویان لێ ناکەوێت ئەگەر خراپە نەکەن، خەویان دەزڕێت ئەگەر یەکێک نەخەن.

17 Porque comen pan de iniquidad Y beben vino de violencia.

نانی خراپە دەخۆن و شەرابی ستەمکاری دەخۆنەوە.

18 Pero la senda de los justos es como la luz del alba, Que va en aumento hasta que el día es perfecto.

ڕێچکەی ڕاستودروستان وەک ڕووناکی بەرەبەیانە، ڕووناکتر و ڕووناکتر دەبێت هەتا دەبێتە ڕۆژی تەواو.

19 El camino de los impíos es como la oscuridad: No saben en qué tropiezan.

بەڵام ڕێگای بەدکاران وەک تاریکستانە، نازانن پێیان لە چی هەڵدەکەوێت.

20 Hijo mío, atiende mis palabras. Inclina tu oído a mis dichos.

ڕۆڵە، سەرنج بدە وشەکانم، گوێ بۆ قسەکانم شل بکە.

21 No se aparten de tus ojos. Guárdalos en lo profundo de tu corazón,

لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە، لە ناخی دڵت بیانپارێزە،

22 Pues son vida a los que los hallan Y sanidad a todo su cuerpo.

چونکە ژیانن بۆ ئەو کەسەی دەیاندۆزێتەوە، دەرمانە بۆ هەموو لەشی.

23 Con toda diligencia, guarda tu corazón, Porque de él [emana] la vida.

لە سەرووی هەموو چاودێرییەکەوە دڵت بپارێزە، چونکە دڵ سەرچاوەی ژیانە.

24 Aparta de ti la boca perversa Y aleja de ti la falsedad de labios.

خواری لە دەمت داماڵە و چەوتی لە لێوانت دووربخەوە.

25 Tus ojos miren de frente Y dirige tu mirada hacia lo que está delante.

با چاوەکانت تەماشای پێشت بکەن و پێڵووەکانت ڕێک بۆ بەردەمت بێت.

26 Reflexiona en la senda de tus pies, Y sean rectos todos tus caminos.

ڕێڕەوی بەرپێت خۆش بکە، هەموو ڕێگاکانت دەچەسپێن.

27 No te desvíes a la derecha ni a la izquierda. Aparta tu pie del mal.

بەلای ڕاست یان چەپدا لامەدە، پێت لە خراپە دووربخەوە.