Proverbios 4

1 Escuchen, hijos, la instrucción de un padre Y estén atentos para adquirir entendimiento,

Aŭskultu, infanoj, la instruon de la patro, Kaj atentu, por lerni prudenton;

2 Porque les doy buena doctrina. No abandonen mi enseñanza,

Ĉar bonan instruon mi donis al vi; Mian leĝon ne forlasu.

3 Pues yo también fui hijo de mi padre, Afectuoso y singular delante de mi madre.

Ĉar mi estis filo de mia patro, Dorlotata kaj sola de mia patrino.

4 Él me enseñaba y me decía: Retenga tu corazón mis palabras, Guarda mis mandamientos, y vivirás.

Kaj li instruis min, kaj diris al mi: Via koro akceptu miajn vortojn; Observu miajn ordonojn, kaj vi vivos.

5 Adquiere sabiduría, adquiere entendimiento. No te olvides ni te apartes de los dichos de mi boca.

Akiru saĝon, akiru prudenton; Ne forgesu, kaj ne deflankiĝu de la paroloj de mia buŝo.

6 No la abandones, y ella te guardará. Ámala, y ella te protegerá.

Ne forlasu ĝin, kaj ĝi vin gardos; Amu ĝin, kaj ĝi zorgos pri vi.

7 ¡Sabiduría ante todo! Adquiere sabiduría, Y sobre toda posesión adquiere entendimiento.

La komenco de saĝo estas: akiru saĝon; Kaj por via tuta havo akiru prudenton.

8 Exáltala, y ella te engrandecerá, Cuando la abraces te honrará.

Ŝatu ĝin alte, kaj ĝi vin altigos; Kaj ĝi donos al vi honoron, se vi ĝin enbrakigos.

9 Pondrá en tu cabeza guirnalda de gracia. Te otorgará corona de esplendor.

Ĝi donos ĉarman ornamon al via kapo; Belan kronon ĝi donacos al vi.

10 Escucha, hijo mío, y recibe mis palabras, Y se te multiplicarán años de vida.

Aŭskultu, mia filo, kaj akceptu miajn vortojn; Kaj multiĝos la jaroj de via vivo.

11 Te encaminé por el camino de la sabiduría Y te indiqué las sendas de rectitud.

Mi kondukos vin laŭ la vojo de saĝo; Mi irigos vin sur rekta vojstreko.

12 Cuando camines, tus pasos no tendrán estorbo. Y si corres, no tropezarás.

Kiam vi iros, via irado ne estos malfaciligata; Kaj kiam vi kuros, vi ne falpuŝiĝos.

13 Aférrate a la disciplina y no la dejes. Guárdala, porque ella es tu vida.

Tenu forte la instruon, ne forlasu ĝin; Konservu ĝin, ĉar ĝi estas via vivo.

14 No entres por el camino del perverso, Ni vayas por el sendero de los malos.

La vojstrekon de malpiuloj ne iru, Kaj ne ekpaŝu sur la vojo de malbonuloj;

15 Evítalo, no pases por él. Desvíate de él, pasa de largo.

Evitu ĝin, ne trapasu ĝin; Flankiĝu de ĝi, kaj preterpasu.

16 Porque ellos no duermen si no hacen daño, Y se les quita el sueño si no hacen caer [a alguien].

Ĉar ili ne ekdormas, se ili ne faris malbonon; Kaj ili perdas la dorman ripozon, se ili ne pekigis;

17 Porque comen pan de iniquidad Y beben vino de violencia.

Ĉar ili manĝas panon de malpio Kaj trinkas vinon de krimo.

18 Pero la senda de los justos es como la luz del alba, Que va en aumento hasta que el día es perfecto.

Kaj la vojo de piuloj estas kiel lumo leviĝanta, Kiu ĉiam pli lumas ĝis plena tagiĝo.

19 El camino de los impíos es como la oscuridad: No saben en qué tropiezan.

La vojo de malpiuloj estas kiel mallumo; Ili ne scias, je kio ili falpuŝiĝos.

20 Hijo mío, atiende mis palabras. Inclina tu oído a mis dichos.

Mia filo, atentu miajn vortojn; Klinu vian orelon al miaj paroloj.

21 No se aparten de tus ojos. Guárdalos en lo profundo de tu corazón,

Ili ne foriĝu de viaj okuloj; Gardu ilin en via koro.

22 Pues son vida a los que los hallan Y sanidad a todo su cuerpo.

Ĉar ili estas vivo por tiuj, kiuj ilin trovis, Kaj sanigaj por ilia tuta korpo.

23 Con toda diligencia, guarda tu corazón, Porque de él [emana] la vida.

Pli ol ĉion gardatan, gardu vian koron; Ĉar el ĝi eliras la vivo.

24 Aparta de ti la boca perversa Y aleja de ti la falsedad de labios.

Forigu de vi falsemon de la buŝo, Kaj malicon de la lipoj malproksimigu de vi.

25 Tus ojos miren de frente Y dirige tu mirada hacia lo que está delante.

Viaj okuloj rigardu rekte, Kaj viaj palpebroj direktiĝu rekte antaŭen.

26 Reflexiona en la senda de tus pies, Y sean rectos todos tus caminos.

Fortikigu la direkton de viaj piedoj, Kaj ĉiuj viaj vojoj estu firmaj.

27 No te desvíes a la derecha ni a la izquierda. Aparta tu pie del mal.

Ne ŝanceliĝu dekstren, nek maldekstren; Forigu de malbono vian piedon.