Proverbios 4

1 Escuchen, hijos, la instrucción de un padre Y estén atentos para adquirir entendimiento,

Pamatia, mga anak ko, ang pahamatngon sa usa ka amahan, Ug matngoni ang pagkahibalo sa pagsabut:

2 Porque les doy buena doctrina. No abandonen mi enseñanza,

Kay ako nagahatag kaninyo ug maayong pagtulon-an; Ayaw ninyo pagbiyai ang akong balaod.

3 Pues yo también fui hijo de mi padre, Afectuoso y singular delante de mi madre.

Kay ako usa ka anak nga lalake sa akong amahan, Batan-on ug mao ray pinalangga sa panan-aw sa akong inahan.

4 Él me enseñaba y me decía: Retenga tu corazón mis palabras, Guarda mis mandamientos, y vivirás.

Ug iyang gitudloan ako, ug mi-ingon kanako: Patipigi sa imong kasingkasing ang akong mga pulong; Bantayi ang akong mga sugo, ug mabuhi ka;

5 Adquiere sabiduría, adquiere entendimiento. No te olvides ni te apartes de los dichos de mi boca.

Batoni ang kaalam, batoni ang pagsabut; Ayaw hikalimti, ni pag-ayran mo ang mga pulong nga gikan sa akong baba;

6 No la abandones, y ella te guardará. Ámala, y ella te protegerá.

Ayaw siya pagbiyai, ug siya magapanalipod kanimo; Higugmaa siya, ug siya magabantay kanimo.

7 ¡Sabiduría ante todo! Adquiere sabiduría, Y sobre toda posesión adquiere entendimiento.

Ang kaalam maoy labaw nga butang; busa batoni ang kaalam; Oo, uban sa tanan mo nga pagatinguhaon batoni ang pagsabut.

8 Exáltala, y ella te engrandecerá, Cuando la abraces te honrará.

Ipahitaas siya, ug siya magapauswag kanimo; Siya magadala kanimo ngadto sa kadungganan, kong ikaw mogakus kaniya.

9 Pondrá en tu cabeza guirnalda de gracia. Te otorgará corona de esplendor.

Siya magahatag kanimo sa usa ka purongpurong nga bulak sa gracia; Usa ka purongpurong sa katahum iyang igahatag kanimo.

10 Escucha, hijo mío, y recibe mis palabras, Y se te multiplicarán años de vida.

Pamati, Oh anak ko, ug dawata ang akong mga ipamulong; Ug ang mga katuigan sa imong kinabuhi magadaghan.

11 Te encaminé por el camino de la sabiduría Y te indiqué las sendas de rectitud.

Ako nagtudlo kanimo sa dalan sa kaalam; Ako nagmando kanimo sa mga alagianan sa katul-iran.

12 Cuando camines, tus pasos no tendrán estorbo. Y si corres, no tropezarás.

Kong ikaw magalakaw, ang imong mga lakang dili pagamub-on; Ug kong ikaw magadalagan, dili ka mahisokamod.

13 Aférrate a la disciplina y no la dejes. Guárdala, porque ella es tu vida.

Hawiri gayud ang pagpahamangno; ayaw siya pagbuhii: Bantayi siya; kay siya mao ang imong kinabuhi.

14 No entres por el camino del perverso, Ni vayas por el sendero de los malos.

Ayaw pagsulod sa alagianan sa dautan, Ug ayaw paglakat sa dalan sa mga tawong dautan.

15 Evítalo, no pases por él. Desvíate de él, pasa de largo.

Likayi kini, ayaw pag-agi haduol niini; Tumipas ka gikan niini, ug padayon.

16 Porque ellos no duermen si no hacen daño, Y se les quita el sueño si no hacen caer [a alguien].

Kay sila dili matulog, gawas kong sila makabuhat ug dautan; Ug ang ilang pagkatulog mawala, gawas kong sila makapahulog sa uban.

17 Porque comen pan de iniquidad Y beben vino de violencia.

Kay sila magakaon sa tinapay sa kadautan, Ug magainum sa vino sa pagpanlupig.

18 Pero la senda de los justos es como la luz del alba, Que va en aumento hasta que el día es perfecto.

Apan ang alagianan sa matarung ingon sa banagbanag sa kahayag, Nga nagakasanag sa kahayag ngadto sa pagkahingpit sa adlaw.

19 El camino de los impíos es como la oscuridad: No saben en qué tropiezan.

Ang dalan sa tawong dautan ingon sa kangitngit: Sila dili manghibalo kong usa ang ilang napangdolan.

20 Hijo mío, atiende mis palabras. Inclina tu oído a mis dichos.

Anak ko, pagmatngon sa akong mga pulong; Ikiling ang imong igdulungog sa akong mga gipamulong.

21 No se aparten de tus ojos. Guárdalos en lo profundo de tu corazón,

Ayaw sila pagpabulaga gikan sa imong mga mata; Tipigi sila sa kinataliwad-an sa imong kasingkasing.

22 Pues son vida a los que los hallan Y sanidad a todo su cuerpo.

Kay sila kinabuhi alang niadtong nanagpangita kanila, Ug kaayohan sa ilang tibook nga unod.

23 Con toda diligencia, guarda tu corazón, Porque de él [emana] la vida.

Ampingi ang imong kasingkasing sa tanang pagsingkamot; Kay gikan niini magagula ang dagkung butang sa kinabuhi.

24 Aparta de ti la boca perversa Y aleja de ti la falsedad de labios.

Isalikway gikan kanimo ang usa ka masinalaagon nga baba, Ug ipahilayo gikan kanimo ang mga ngabil nga masukihon.

25 Tus ojos miren de frente Y dirige tu mirada hacia lo que está delante.

Itutok ang pagtan-aw sa imong mga mata sa unahan, Ug itutok ang imong mga tabon-tabon sa atubangan nimo.

26 Reflexiona en la senda de tus pies, Y sean rectos todos tus caminos.

Pataga ang alagianan sa imong mga tiil, Ug tukora sa matul-id gayud ang tanan mong mga dalan.

27 No te desvíes a la derecha ni a la izquierda. Aparta tu pie del mal.

Ayaw pagliso sa too mong kamot ni sa wala: Kuhaa ang imong tiil gikan sa dautan.